Σχετικά Άρθρα

• Όρκες μαθαίνουν τα μικρά τους να κυνηγούν - Απίστευτο βίντεο
  σε Περιβάλλον
  

  Την τύχη να παρακολουθήσουν ένα κοπάδι όρκες να μαθαίνουν τα μικρά τους να κυνηγούν είχαν τουρίστες στην Καλιφόρνια. Στο βίντεο, που κατέγραψαν, φαίνονται να αναπηδούν στην επιφάνεια του νερού. Μία από αυτές πιάνει ένα θαλασσοπούλι και το πετά προς μικρά.

  Οι εν λόγω όρκες, ονομάζονται Biggs, και εντοπίζονται από την Αλάσκα μέχρι τη Νότια Καλιφόρνια. Πρόκειται για είδος όρκας που αναγνωρίστηκε πρόσφατα. Πήραν το όνομα τους από τον Καναδό επιστήμονα Michael Bigg, που πρώτος αναγνώρισε τις διαφορές μεταξύ των δύο ειδών.

  Σε αντίθεση με τις κοινές όρκες ταξιδεύουν σε μικρότερα κοπάδια και κυνηγούν θαλάσσια θηλαστικά, όπως φάλαινες και φώκιες. Τα δύο είδη δεν έρχονται σε επαφή και ενδημούν σε διαφορετικές περιοχές.

  Πηγή: Ethnos.gr
• Το σύστημα «SAvE Whales» εντοπίζει το τραγούδι των φυσητήρων - Τι είναι και πώς λειτουργεί
  σε Περιβάλλον
  

  Λίγοι είναι εκείνοι που γνωρίζουν πως στη Μεσόγειο διαβιούν φυσητήρες. Ακόμη λιγότεροι, όμως, γνωρίζουν τις απειλές που αντιμετωπίζουν οι άγνωστοι «γίγαντες» των ελληνικών θαλασσών.

  Οι 200 περίπου φυσητήρες που ζουν στα ελληνικά ύδατα έχουν βρει «καταφύγιο» στην Ελληνική Τάφρο, που με τα υποβρύχια φαράγγια της, περιλαμβάνει το βαθύτερο σημείο της Μεσογείου.

  Πρόκειται, όμως, για ένα είδος που απειλείται με εξαφάνιση και η μεγαλύτερη αιτία είναι για ακόμη μια φορά ανθρωπογενής. Για τις αιτίες αυτές, αλλά και για το πρόγραμμα «SAvE Whales», που εφαρμόζεται για την προστασία των φυσητήρων μιλά στο CNN Greece ο επιστημονικός υπεύθυνος και πρόεδρος του Ινστιτούτου Κητολογικών Ερευνών «Πέλαγος», Δρ. Αλέξανδρος Φραντζής.

  Τι περιλαμβάνει το σύστημα «SAvE Whales» και γιατί είναι σημαντικό;

  Μιλώντας για το «SAvE Whales» ο βιολόγος-ωκεανογράφος σημειώνει, πως πρόκειται για ένα σύστημα, το οποίο θα «περιλαμβάνει υποβρύχιους ακουστικούς σταθμούς που εντοπίζουν και καταγράφουν την παρουσία φυσητήρων, από τους δικούς τους φυσικούς ήχους, που ονομάζονται κλικς».

  Μετά από πολύ γρήγορη επεξεργασία των ακουστικών σημάτων από κάθε σταθμό, το σύστημα θα μεταδίδει την παρουσία ή και την ακριβή θέση τους στα μεγάλα διερχόμενα πλοία σε σχεδόν πραγματικό χρόνο, με σκοπό αυτά να ελαττώσουν την ταχύτητά τους ή και να αλλάξουν την πορεία τους έγκαιρα ώστε να αποφύγουν την σύγκρουση μαζί τους.

  Οι συγκρούσεις με πλοία η μεγαλύτερη απειλή για τους φυσητήρες

  Αυτές οι συγκρούσεις συνιστούν και την μεγαλύτερη απειλή για την επιβίωσή του ήδη μικρού πληθυσμού φυσητήρων «που αριθμεί πια 150-220 άτομα στην Ανατολική Μεσόγειο» καθώς όπως εξηγεί ο κ. Φραντζής, τα τελευταία 10-15 χρόνια έχει μειωθεί στο 75% του αρχικού πληθυσμού.

  Υπ’ αυτό το πρίσμα, όπως συμπληρώνει ο ίδιος «η αποφυγή των συγκρούσεων με τους φυσητήρες είναι εξαιρετικά σημαντική για την επιβίωση του είδους στην Ανατολική Μεσόγειο και κατ' επέκταση σε όλη την Μεσόγειο».

  «Οι συγκρούσεις με τα μεγάλα πλοία είναι μη βιώσιμη ανθρωπογενής πίεση, που θα εξαφανίσει τον πληθυσμό της Ανατολικής Μεσογείου αν δεν λάβουμε μέτρα» αναφέρει χαρακτηριστικά και προσθέτει «βέβαια δεν είναι η μοναδική αιτία ανθρωπογενούς θνησιμότητας και πίεσης στον πληθυσμό των φυσητήρων (αφού υπάρχει και η κατάποση πλαστικών, η ηχορύπανση από σεισμικές έρευνες για υδρογονάνθρακες, κλπ.)».

  Με βάση αυτά τα δεδομένα, δημιουργήθηκε η αναγκαιότητα να μειωθούν δραστικά οι συγκρούσεις πλοίων με τους φυσητήρες. Στο πλαίσιο αυτό, δημιουργήθηκε η πρωτοβουλία του «SAvE Whales» (System for the Avoidance of collisions with Endangered Whales), η έρευνα και οι προκαταρκτικές ενέργειες της οποίας έχουν ήδη ξεκινήσει. Μέχρι στιγμής, το σύστημα «είχε ήδη εφαρμοστεί με επιτυχία σε πιλοτική φάση στην Νοτιοδυτική Κρήτη τα καλοκαίρια 2020 και 2021.

  Η πλήρης εφαρμογή της του συστήματος, όπως διευκρινίζει ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Κητολογικών Ερευνών, εξαρτάται από τα αποτελέσματα που θα εξαχθούν εντός του 2024.

  «Στόχος είναι να φτάσουμε στην πλήρη εγκατάσταση και λειτουργία του στην περιοχή Ταινάρου και Κυθήρων το 2028» συμπλήρωσε.

  «Παράλληλα, εδώ και αρκετά χρόνια επιδιώκουμε να πείσουμε τις Ελληνικές αρχές για την μετακίνηση της ρότας των μεγαλων πλοίων πιο ανοιχτά από τις ακτές στην περιοχή της Ελληνικής Τάφρου. Ως τότε, σε συνεργασία με άλλες περιβαλλοντικές οργανώσεις (IFAW, OceanCare, WWF Ελλάς) έχουμε πείσει πολλές μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες να πλέουν σε πιο πελαγικά νερά, δεδομένου ότι το κόστος είναι αμελητέο» κατέληξε.

  Αξίζει να σημειωθεί, πως η πρώτη ελληνόκτητη ναυτιλιακή εταιρεία ανακοίνωσε στις αρχές Αυγούστου πως άλλαξε τα δρομολόγια των πλοίων της με σκοπό να συμβάλλει στην επιβίωση του πληθυσμού των φυσητήρων της Ανατολικής Μεσογείου.

  Πηγή: Cnn.gr

• Τραγωδία στις ακτές της Σκωτίας: 77 φάλαινες ξεβράστηκαν στη στεριά και πέθαναν
  σε Περιβάλλον
  

  Ένα κοπάδι 77 φαλαινών πιλοτών ξεβράστηκε στην ακτή σε μια παραλία των Ορκάδων, στις βόρειες ακτές της Σκωτίας.

  Δώδεκα από τα θαλάσσια ζώα ήταν ακόμη ζωντανά, αλλά σύμφωνα με τους διασώστες του British Divers Marine Life Rescue (BDMLR), ήταν απίθανο να μπορέσουν να σωθούν.

  Άγνωστο γιατί βγήκαν στη στεριά

  Είναι άγνωστο τι προκάλεσε την προσάραξη, αλλά οι ειδικοί δήλωσαν ότι ήταν πιθανό μια φάλαινα να έμπλεξε και οι άλλες να την ακολούθησαν. Το κοπάδι περιλαμβάνει αρσενικές φάλαινες μήκους έως και επτά μέτρων, μαζί με θηλυκές, και μικρά φαλαινάκια.

  Στο σημείο έχουν μεταβεί ειδικοί από τη Σκωτία για να εξετάσουν το περιστατικό.

  Πιστεύεται ότι πρόκειται για το μεγαλύτερο περιστατικό εκβρασμού στη Σκωτία τουλάχιστον από το 1995, όταν ιδρύθηκε το Scottish Marine Animal Stranding Scheme (SMASS) -που καταγράφει αυτά τα περιστατικά- αν και τα τελευταία χρόνια έχουν παρατηρηθεί εκβρασμοί παρόμοιας κλίμακας.

  Χρονικό με αντίστοιχα περιστατικά

  Πέρυσι ένα ολόκληρο κοπάδι από 55 φάλαινες πέθανε μετά από εκβρασμό στο Λούις. Μόνο 15 από τις φάλαινες ήταν ζωντανές όταν ξεβράστηκαν στην ακτή. Μία μόνο τα κατάφερε, ενώ οι υπόλοιπες χρειάστηκε να υποβληθούν σε ευθανασία.

  Περίπου 60-70 από τα ζώα βρέθηκαν σε ρηχά νερά στο Σάδερλαντ το 2011.

  Σύμφωνα με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, το μεγαλύτερο αντίστοιχο περιστατικό στο Ηνωμένο Βασίλειο έλαβε χώρα το 1927, όταν 126 φάλαινες ξεβράστηκαν επίσης νεκρές.

  Πηγή: Ethnos.gr
• Ιαπωνία: Αγωνία για κοπάδι φαλαινών που έχει παγιδευτεί στον πάγο - Δεν μπορεί να πλησιάσει η ακτοφυλακή
  σε Κόσμος
  

  Ανησυχία επικρατεί για ένα κοπάδι φαλαινών - δολοφόνων που έχουν παγιδευτεί σε πάγο στα ανοικτά των ακτών του Χοκάιντο στη βόρεια Ιαπωνία.

  Πλάνα που μεταδόθηκαν από το δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο NHK την Τρίτη έδειξαν τουλάχιστον 10 όρκες να ξεπροβάλλουν από ένα μικρό κενό στην επιφάνεια του νερού περίπου 1 χλμ. από την ακτή Ραούσου στη χερσόνησο Σιρετόκο.

  Δεν μπορούν να τις βοηθήσουν

  Ο παχύς πάγος που έχει σχηματιστεί στην περιοχή είχε καταστήσει αδύνατη την προσπάθεια απελευθέρωσης των θηλαστικών από την ακτοφυλακή, η οποία ειδοποιήθηκε από έναν ψαρά που είδε τις φάλαινες.

  «Δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να περιμένουμε να σπάσει ο πάγος και να διαφύγουν με αυτόν τον τρόπο», δήλωσε ένας αξιωματούχος του Ραούσου στο NHK.

  A pod of about 10 killer whales has been found trapped in a small gap in drift ice off the coast of Rausu, a town in northeastern Hokkaido. According to NHK, "the town can only watch and hope that the drift ice breaks apart, allowing the orcas to escape." pic.twitter.com/AKLnGvgU2O

  — Jeffrey J. Hall 🇯🇵🇺🇸 (@mrjeffu) February 6, 2024

  Δυσκολεύονται να αναπνεύσουν

  Ο Seiichiro Tsuchiya, ειδικός στη θαλάσσια ζωή, βιντεοσκόπησε τα πληγωμένα ζώα χρησιμοποιώντας ένα drone. «Είδα περίπου 13 φάλαινες δολοφόνους με τα κεφάλια τους να εξέχουν από μια τρύπα στον πάγο. Φαινόταν σαν να πασχίζουν να αναπνεύσουν και ανάμεσά τους βρίσκονται τρία ή τέσσερα μωρά φαλαινάκια».

  Τα μεγαλύτερα θαλάσσια ζώα μπορούν να περάσουν μεγάλα χρονικά διαστήματα κάτω από το νερό, ωστόσο οι φάλαινες-δολοφόνοι γενικά παραμένουν βυθισμένες μόνο για μερικά λεπτά κάθε φορά.

  Η θάλασσα στα ανοικτά του ανατολικού Χοκάιντο, του βορειότερου κύριου νησιού της Ιαπωνίας, καλύπτεται κάθε χειμώνα από πάγο. Η ποσότητα του πάγου έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας της θάλασσας που προκαλείται από την κλιματική κρίση.

  Πάντως, δεν είναι η πρώτη φορά που φάλαινες-δολοφόνοι αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην περιοχή αυτή.

  Το 2005, πολλά θηλαστικά πέθαναν αφού παγιδεύτηκαν σε πάγο στα ανοικτά του Ράουσου, ενός δημοφιλούς σημείου παρατήρησης φαλαινών το καλοκαίρι.

  Πηγή: Ethnos.gr

• Greenpeace: Οι εξορύξεις στην Ελληνική Τάφρο «χαριστική βολή» για φάλαινες και δελφίνια
  σε Περιβάλλον
  

  Φυσητήρες, σταχτοδέλφινα, ζωνοδέλφινα και ζιφιοί ζουν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους στις εκτάσεις που έχουν παραχωρηθεί για εκμετάλλευση.

  Η περιβαλλοντική οργάνωση Greenpeace επαναλαμβάνει το αίτημά της να ακυρωθούν τα σχέδια για εξόρυξη φυσικού αερίου στα νερά της Ελληνικής Τάφρου, έπειτα από μελέτη που δείχνει ότι τουλάχιστον τέσσερα είδη κητωδών ζουν στην περιοχή όλο τον χρόνο, ακόμα και τον χειμώνα που πραγματοποιούνται οι σεισμικές έρευνες.

  Φυσητήρες, σταχτοδέλφινα, ζωνοδέλφινα και ζιφιοί ζουν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους στις εκτάσεις που έχουν παραχωρηθεί για εκμετάλλευση νοτιοδυτικά και νοτιοδυτικά της Κρήτης, διαπιστώνει μελέτη της Greenpece, του Πανεπιστημίου του Έξετερ και του Ινστιτούτου Κητολογικών Ερευνών «Πέλαγος».

  «Οι σεισμικές έρευνες και η εξόρυξη ορυκτού αερίου και πετρελαίου στην περιοχή θα αποτελέσουν τη χαριστική βολή για τους τοπικούς πληθυσμούς κητωδών, που ήδη υφίστανται ανθρωπογενείς πιέσεις και απειλές» προειδοποιεί η οργάνωση σε ανακοίνωσή της.

  Οι εταιρείες ExxonMobil και HelleniQ Energy (πρώην ΕΛΠΕ) ολοκλήρωσαν φέτος τις σεισμικές έρευνες στις δύο περιοχές και η κυβέρνηση εκτιμά ότι οι πρώτες εξερευνητικές γεωτρήσεις θα μπορούσαν να αρχίσουν το 2025.

  «Η έλλειψη επιστημονικής πληροφορίας έχει χρησιμοποιηθεί για να δικαιολογήσει τη διεξαγωγή σεισμικών ερευνών τη χειμερινή περίοδο»

  Στις σεισμικές έρευνες χρησιμοποιούνται ηχοβολιστικά εργαλεία που στέλνουν ισχυρά ηχητικά κύματα στον βυθό και καταγράφουν τις ανακλάσεις τους για τον εντοπισμό πιθανώς κοιτασμάτων.

  Οι ήχοι αυτοί είναι γνωστό ότι επηρεάζουν κήτη που βασίζονται στον ηχοεντοπισμό για τον προσανατολισμό τους και την εξεύρεση τροφής.

  «Τα ρηχότερα νερά της Ελληνικής Τάφρου έχουν αναγνωριστεί ως Σημαντική Περιοχή Θαλάσσιων Θηλαστικών» δήλωσε σε δελτίο Τύπου του Πανεπιστημίου του Έξετερ η δρ Κίρστεν Τόμσον, συνεπικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Endangered Species Research.

  «Σύμφωνα με τα ευρήματά μας, είναι σαφές ότι οι σεισμικές έρευνες και η εξόρυξη πετρελαίου και αερίου κατά μήκος της Τάφρου θα ερχόταν σε πλήρη αντίθεση με τις προσπάθειες διατήρησης» είπε.

  Όπως αναφέρει η Greenpeace, «διάφορα είδη κητωδών είναι γνωστό ότι κατοικούν στην Ελληνική Τάφρο στα ανοικτά της Ελλάδας το καλοκαίρι, αλλά μέχρι τώρα ελάχιστα ήταν γνωστά για τη χωρική τους κατανομή κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Αυτή η έλλειψη σημαντικής επιστημονικής πληροφορίας έχει χρησιμοποιηθεί για να δικαιολογήσει και να επιτρέψει τη διεξαγωγή σεισμικών ερευνών κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου».

  Όπως επισήμανε ο δρ Αλέξανδρος Φραντζής, επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου «Πέλαγος», «έχουμε ήδη δείξει ότι οι συγκρούσεις με πλοία θα οδηγήσουν από μόνες τους σε εξαφάνιση των φυσητήρων της Ανατολικής Μεσογείου σε μερικές δεκαετίες, αν δεν ληφθούν μέτρα κατά μήκος της Ελληνικής Τάφρου».

  «Εδώ και εννέα χρόνια προσπαθούμε να πείσουμε τις ελληνικές αρχές να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα σε συνεργασία με τον Διεθνή Οργανισμό Ναυτιλίας, χωρίς σαφή αποτελέσματα».

  «Από την άλλη πλευρά, οι τοπικοί πληθυσμού του ζιφιού μειώνονται, έπειτα από επανειλημμένα περιστατικά εκβρασμού λόγω των στρατιωτικών σόναρ, όπως συμβαίνει και με τα ζωνοδέλφινα που ζουν στην Ελληνική Τάφρο».

  Όπως δήλωσε στο Associated Press ο Κωστής Γριμάνης της Greenpeace, τα σχέδια εξόρυξης «είναι ένα παράλογο για παράλογο έγκλημα κατά της φύσης. Θα είναι επιζήμιο όχι μόνο για αυτά τα εμβληματικά είδη της θαλάσσιας πανίδας αλλά και για τη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής», δεδομένου ότι παρατείνεται η χρήση ορυκτών καυσίμων.

  Πηγή: In.gr
• Η εξέγερση της όρκα: Γιατί οι φάλαινες επιτίθενται σε γιοτ;
  σε Περιβάλλον
  

  Τα τελευταία τρία χρόνια έχουν καταγραφεί περισσότερες από 500 επιθέσεις από όρκες σε σκάφη ανοιχτά του Γιβραλτάρ

  Από το 2020, ένα μικρό κοπάδι από όρκες στα στενά του Γιβραλτάρ επιτίθεται σε σκάφη αναψυχής: οι φάλαινες τα εμβολίζουν, πιέζουν το σώμα και το κεφάλι τους στα κύτη και δαγκώνουν τα πηδάλια, πολλές φορές σπάζοντάς τα.

  Σε διάστημα τριών ετών έχουν καταγραφεί περισσότερα από 500 τέτοια περιστατικά, έχουν βυθιστεί τρία σκάφη και δεκάδες άλλα έχουν υποστεί ζημιές. Τον περασμένο μήνα καταγράφηκε και το πρώτο παρόμοιο περιστατικό σε άλλο μέρος, όταν μια όρκα εμβόλισε ένα σκάφος στο αρχιπέλαγος Σέτλαντ βορειοανατολικά της Σκωτίας.

  Δύο ερωτήματα προκύπτουν από αυτή την ιστορία, σημειώνει η Emma Beddington στον βρετανικό Guardian. Πρώτον, τι στο καλό κάνουν οι όρκες; Όσο για το δεύτερο ερώτημα, αφορά εμάς. Γιατί μας αρέσει τόσο πολύ αυτή η ιστορία; Γιατί φτιάχνουμε memes όπως αυτό που απεικονίζει τη φάλαινα ως δρεπάνι σε μια σοβιετικού τύπου αφίσα με το σύνθημα «Φάτε τους πλούσιους», προβάλλοντας στις όρκες ανθρώπινα κίνητρα;

  https://t.co/YpGyHm5zNq pic.twitter.com/mY5EWkGsLK

  — Commie Central (@commiecentral2) June 10, 2023

  Γιατί το κάνουν;

  Το πρώτο ερώτημα είναι πιο εύκολο να απαντηθεί, ή μάλλον να μην απαντηθεί: δεν ξέρουμε τι κάνουν ούτε γιατί το κάνουν. «Αυτό που νομίζω ότι είναι το πιο συναρπαστικό σε αυτό, είναι ότι στην πραγματικότητα δεν ξέρουμε καθόλου», λέει ο Tom Mustill, βιολόγος και κινηματογραφιστής, ο οποίος έγραψε το βιβλίο «How To Speak Whale». «Αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε ότι τα κητώδη είναι τόσο περίπλοκα και διαφοροποιημένα και ότι το κάθε ένα είναι πολύ διαφορετικό από ένα άλλο του ίδιου είδους».

  «Θα μπορούσε να οφείλεται στην περιέργεια και την παιχνιδιάρικη διάθεση» σημειώνεται σε έκθεση του 2021 από την Grupo Trabajo Orca Atlántica (GTOA, Ομάδα Εργασίας για τις Όρκες του Ατλαντικού), μια σύμπραξη Ισπανών και Πορτογάλων επιστημόνων. Αυτή είναι μια δημοφιλής υπόθεση που υποστηρίζει σε γενικές γραμμές και ο Philip Hoare, συγγραφέας του βιβλίου «Albert and the Whale». «Είναι τρομερά δυνατά πλάσματα, απίστευτα έξυπνα και οργανωμένα – αν αυτό το είδος ήθελε να κάνει οτιδήποτε στους ανθρώπους στον ωκεανό, θα μπορούσε».

  Όπως σημειώνει, πάντως, ο Mustill: «Αν οι όρκες ήθελαν να αρχίσουν να επιτίθενται σε ανθρώπους, οι ζημιές σε μικρά σκάφη είναι ένας πολύ περίεργος τρόπος για να το πετύχουν αυτό. Θα μπορούσαν απλώς να αρχίσουν να τρώνε κολυμβητές παντού».

  Μια άλλη θεωρία είναι ότι οι όρκες μπορεί απλά να απολαμβάνουν την τριβή πάνω στα κύτη από υαλοβάμβακα (fiberglass) των ιστιοπλοϊκών σκαφών. Σε ένα κοπάδι στις καναδικές ακτές αρέσει να τρίβεται πάνω σε λεία βότσαλα (υπάρχει και webcam που το παρακολουθεί).

  Όσο για τη θεωρία της εκδίκησης, την οποία υπαινίσσονται τα memes; Η έκθεση της Ομάδας Εργασίας για τις Όρκες του Ατλαντικού το 2021 αναφέρει ότι οι επιθέσεις μπορεί να σχετίζονται με προηγούμενες εμπειρίες μεμονωμένων φαλαινών. Ξεκίνησαν από μία μητριαρχική όρκα που οι ερευνητές ονόμασαν White Gladis, η οποία φαίνεται να έζησε μια στιγμή τραυματισμού ή έντονου άγχους ως αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασής της με ένα αλιευτικό σκάφος, γεγονός που οδήγησε στην αλλαγή της συμπεριφοράς της και στην υιοθέτηση μιας πιο «αμυντικής στάσης» προς κάθε πλεούμενο. Στη συνέχεια, η συμπεριφορά αυτή φαίνεται πως μεταδόθηκε οριζοντίως σχεδόν σε κάθε μέλος του κοπαδιού, το οποίο άρχισε να κυνηγά τα σκάφη που διασχίζουν τα νερά και να επιτίθεται στα πηδάλιά τους.

  Επομένως είναι σωστή η λέξη «εκδίκηση»; Η Barbara J. King, ομότιμη καθηγήτρια ανθρωπολογίας στο College of William & Mary της Βιρτζίνια και συγγραφέας του βιβλίου «Animals' Best Friends» δεν απορρίπτει αυτή την ιδέα. «Αν μιλάμε για ικανότητα, δεν είναι έξω από τη σφαίρα των λογικών προσδοκιών και δεν θα ήταν απαραίτητα ανθρωπομορφική», λέει, αν και «δεν το λέω για να υποστηρίξω μια θεωρία “εξέγερσης”».

  Η King επισημαίνει τις περιπτώσεις ελεφάντων που κάνουν καταστροφές, οι οποίες έχουν επίσης ερμηνευτεί ως πιθανή τιμωρία για κακή μεταχείριση. «Τόσο οι όρκες όσο και οι ελέφαντες έχουν την ικανότητα μνήμης και τη νοημοσύνη να συνδυάζουν αυτά τα πράγματα».

  Οι όρκες, λέει ο Hoare, έχουν σαφή αίσθηση του τι έχουν κάνει οι άνθρωποι στο περιβάλλον τους. Όπως έδειξαν οι πράξεις της White Gladis, η κοινωνία των συγκεκριμένων φαλαινών είναι μητριαρχική και τα θηλυκά μπορούν να ζήσουν μέχρι και 100 χρόνια: «Θα έχουν τη μνήμη μιας εποχής όπου ο ωκεανός δεν κυριαρχούνταν από τον άνθρωπο – όταν δεν υπήρχαν σεισμικές έρευνες, ατμομηχανές, στη συνέχεια ντιζελομηχανές, στρατιωτικά σόναρ… Το πιο σημαντικό πράγμα γι' αυτές είναι ο ήχος: θα υπάρχουν μεμονωμένες φάλαινες που θα θυμούνται την εποχή που η θάλασσα δεν ήταν τόσο θορυβώδης».

  Γιατί μας αρέσει;

  Επομένως ένας από τους λόγους της απήχησης αυτής της «εξέγερσης της όρκα», θα μπορούσε να είναι η αίσθηση συλλογικής ενοχής ή, όπως το θέτει ο Mustill, «αισθανόμαστε ότι κάτι βαθιά άδικο συμβαίνει στον ωκεανό». Από ταινίες όπως το «Free Willy» μέχρι το «Blackfish», έχουμε συνειδητοποιήσει πόσο τραγελαφική είναι η ιδέα της κράτησης αιχμάλωτων φαλαινών και έχουμε όλο και μεγαλύτερη συνείδηση της υποβαθμισμένης κατάστασης των θαλασσών μας.

  Ο Hoare επισημαίνει ότι οι φωτογραφίες των φαλαινών της Ιβηρικής υποδηλώνουν ότι βρίσκονται σε κακή κατάσταση, καθώς σε κάποιες φαίνονται τα πλευρά τους. «Είναι πολύ αδύνατες. Αποτελούν δείγμα του πόσο μαζικά έχει επηρεαστεί το περιβάλλον».

  Άλλος ένας λόγος της απήχησης αυτής της ιστορίας είναι η ιδέα ότι οι όρκες δεν ανακαταλαμβάνουν απλώς τον ωκεανό, αλλά κάνουν… ταξική πάλη, αφού τα σκάφη που εμβολίζουν είναι τόσο στενά συνδεδεμένα με τους υπερ-πλούσιους. Η White Gladis έχει χαρακτηριστεί «κομμουνιστική όρκα». Κάποιος έγραψε στο Instagram «οι όρκες έχουν κάνει περισσότερα για την εργατική τάξη απ' ό,τι οι εκλεγμένοι αξιωματούχοι μας». Ένα πετυχημένο meme εμφανίζει τον Τζον Κιούζακ να κρατάει υψωμένο ένα boombox στην ταινία «Say Anything» με τη φράση: «Εγώ, στέκομαι έξω από το γιοτ κλαμπ και παίζω ήχους όρκας».

  Είναι ανόητο, αλλά τόσο ελκυστικό. «Πρέπει να παραδεχτώ ότι είναι πολύ ελκυστικό», λέει ο Hoare, αν και τονίζει ότι δεν θέλει να δει άνθρωπο να τραυματίζεται σε τέτοια περιστατικά. «Κι εμένα μου αρέσει", λέει ο Mustill. «Βλέπουμε κάτι εγγενώς δίκαιο σε αυτούς τους γιγάντιους, έξυπνους, αινιγματικούς δολοφόνους που διορθώνουν ένα λάθος».

  Πηγή: Cnn.gr

• Γιατί οι φάλαινες όρκες ξεκίνησαν να εμβολίζουν σκάφη; Οι ερευνητές έχουν την απάντηση
  σε Κόσμος
  

  Οι φάλαινες όρκες απέκτησαν ένα νέο επικίνδυνο χόμπι. Κυνηγούν ιστιοφόρα και σπάνε τις προπέλες, με τους επιστήμονες να ανακαλύπτουν τώρα τι πραγματικά κρύβεται πίσω από αυτή την ξαφνική συνήθειά τους.

  Οι όρκες είναι ευρέως γνωστές ως φάλαινες δολοφόνοι, ωστόσο στην πραγματικότητα ανήκουν στην οικογένεια των δελφινιών που δεν είναι επιθετικά προς τον άνθρωπο.

  Το ριψοκίνδυνο παιχνίδι

  Από το 2020, ωστόσο, η παράξενη αυτή νέα συμπεριφορά μιας ομάδας από όρκες που ζουν στα νερά γύρω από την Ιβηρική Χερσόνησο, στη νοτιοδυτική Ευρώπη, προβληματίζει τους ναυτικούς, τους επιστήμονες και τώρα το παγκόσμιο κοινό.

  Τα θηλαστικά φαίνεται να έχουν εφεύρει ένα νέο ριψοκίνδυνο παιχνίδι. Την περασμένη εβδομάδα, αναφέρθηκε ότι μια όρκα εμβόλισε ένα σκάφος στη Βόρεια Θάλασσα. Πριν από λίγες ημέρες ένα κοπάδι από όρκες επιτέθηκε σε σκάφη κοντά στα στενά του Γιβραλτάρ.

  Η απάντηση των ειδικών

  Οι επιστήμονες λένε πως έτσι «αλληλεπιδρούν» καθώς έχουν πρόθεση να παίξουν και όχι να κάνουν κακό. «Πρόκειται για ένα πρωτοφανές φαινόμενο», λέει ο Αλφρέντο Λόπεζ Φερνάντεζ, ερευνητής φαλαινών στην Ομάδα Εργασίας για τις όρκες του Ατλαντικού (GTOA), η οποία παρακολουθεί τις όρκες της Ιβηρικής.

  Ιστορικά, υπήρξαν κάποιες αναφορές για όρκες που βουτούσαν κάτω από βάρκες ή έπεφταν πάνω τους και τις βύθιζαν. Ωστόσο, ο Λόπεζ λέει ότι αυτές οι περιπτώσεις έτειναν να είναι μεμονωμένες και να συνδέονται με μια συγκεκριμένη κατάσταση. «Καμία από αυτές τις περιπτώσεις δεν είναι όμοια με αυτό που συμβαίνει τώρα», λέει ο ειδικός.

  Στη συμπεριφορά των θηλαστικών έχει παρατηρηθεί πως έχει αλλάξει κυρίως με το πώς το κάνουν. Πλέον, οι όρκες αγγίζουν, σπρώχνουν ή και περιστρέφουν τις βάρκες. Ο Λόπεζ λέει ότι εμείς μάλλον το βλέπουμε από την λάθος οπτική. Μπορεί να φαίνεται πως το κήτος κάνει επίθεση ωστόσο παίζει με αυτόν τον τρόπο και καθώς δεν έχει άκρα, με το σώμα της κάνει κινήσεις, που ναι, μπορεί να είναι και καταστροφικές.

  Ένα νέο ερευνητικό πρόγραμμα του ειδικού στις όρκες, Ρενόντ ντε Στεφανίς, έδειξε πως όταν έδωσαν σε άγριες όρκες ψεύτικες προπέλες αντί να τους δαγκώσουν τα έσπρωχναν με την μύτη τους μέχρι να σπάσουν.

  «Είναι ένα παιχνίδι»

  «Είναι ένα παιχνίδι. Φανταστείτε ένα παιδί 6,7 ετών, με βάρος τριών τόνων. Αυτό είναι, τίποτα λιγότερο, τίποτα περισσότερο» λέει ο ντε Στεφανίς στο BBC. «Αν ήθελαν να καταστρέψουν το σκάφος, θα το έσπαγαν σε 10 λεπτά», σημειώνει.

  Αυτό το παιχνίδι φαίνεται πως έχει γίνει γνωστό μεταξύ τους. Το 2022 υπήρχαν 207 τέτοιες “αλληλεπιδράσεις”, σύμφωνα με τα στοιχεία της ομάδας που έκανε την έρευνα, από 197 το 2021 και 52 το 2020.

  Αρχικά, συνέβαιναν κυρίως μέσα και γύρω από τα Στενά του Γιβραλτάρ, κατά μήκος των ακτών της Πορτογαλίας, της Ισπανίας και του Γιβραλτάρ, αλλά το πεδίο του παιχνιδιού έχει διευρυνθεί και περιλαμβάνει τις ακτές του Μαρόκου και της Γαλλίας. «Οι αλληλεπιδράσεις ακολουθούν τις μεταναστευτικές διαδρομές των φαλαινών» λέει ο Λόπεζ. Πάντως, αυτό που δεν γνωρίζουν επακριβώς οι ερευνητές είναι το πώς ξεκίνησε αυτό το παιχνίδι τους, ωστόσο κάνουν υποθέσεις.

  Τα δύο σενάρια για το πώς ξεκίνησε το...trend για τις όρκες

  Το πρώτο σενάριο είναι πως οι όρκες έχουν εφεύρει κάτι νέο και το επαναλαμβάνουν. Αυτή η συμπεριφορά είναι πιο χαρακτηριστική για τις νεαρές όρκες, λέει ο Λόπεζ. Σε μια έκθεση του 2021, η ομάδα εργασίας σημειώνει ότι οι νεαρές όρκες έχουν κατά καιρούς παρατηρηθεί να πλησιάζουν πλοία, να τα κοιτάζουν, να ακολουθούν τα κύματα τους και να πηδούν στα κύματα που προκαλούν.

  Το άλλο σενάριο βασίζεται σε κάποια τραυματική εμπειρία. Σύμφωνα με αυτή την εξήγηση, «μια ή περισσότερες όρκες είχαν μια άσχημη εμπειρία και προσπαθούν να σταματήσουν το πλοίο/σκάφος ώστε να μην την ξαναβιώσουν». Κατά την άποψη του ειδικού, αυτό ταιριάζει περισσότερο με τη συμπεριφορά των ενήλικων όρκων.

  «Δεν ξέρουμε ποιες από αυτές τις εκδοχές είναι σωστή, και ακόμη και αν είναι η δεύτερη, δεν ξέρουμε ποιο μπορεί να ήταν το γεγονός που προκάλεσε την αντίδραση», τονίζει ο Λόπεζ.

  Η Λόρι Μαρίνο, νευροεπιστήμονας και ειδικός στις φάλαινες λέει ότι η θεωρία της «διασκέδασης» είναι η πιο λογική.

  «Πρόκειται για εξαιρετικά έξυπνα και περίεργα ζώα και φαίνεται να έλκονται από το κάτω μέρος των σκαφών και τα μέρη που εξέχουν. Οι όρκες είναι πολιτισμικά όντα και συχνά ξεκινούν μια μόδα και αυτή η μόδα εξαπλώνεται στην ομάδα», λέει η ειδικός.

  Πηγή: Ethnos.gr

• Σκωτία: Νέο επεισόδιο με όρκα που συγκρούστηκε με βάρκα
  σε Κόσμος
  

  Παρόμοια περιστατικά έχουν συμβεί στα στενά του Γιβραλτάρ και τη Πορτογαλία, χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά - Αναπάντητο το ερώτημα πώς τα κήτη μαθαίνουν τη συμπεριφορά το ένα στο άλλο και γιατί

  Μία φάλαινα όρκα εμβόλισε επανειλημμένα ένα γιοτ στη Βόρεια Θάλασσα στα ανοικτά των νήσων, βόρεια της Σκωτίας.

  Είναι άλλο ένα σε μια σειρά μυστηριωδών περιστατικών όπου τα θαλάσσια κήτη συγκρούονται με σκάφη και τα βυθίζουν. Υπάρχουν, πάντως, ενδείξεις ότι οι φάλαινες διδάσκουν η μία στην άλλη αυτή τη συμπεριφορά χωρίς να είναι σαφές γιατί το κάνουν αυτό.

  Παρόμοια περιστατικά έχουν συμβεί στα στενά του Γιβραλτάρ και τη Πορτογαλία, χιλιάδες χιλιόμετρα από τα Σέτλαντ.

  Μάρτυρας του περιστατικού ήταν ο δρ Βιμ Ρούτεν, αναφέρει ο Guardian. Ο 72χρονος συνταξιούχος Ολλανδός φυσικός και έμπειρος ιστιοπλόος έπλεε μόνος του προς τη Σκωτία.

  Ενώ ψάρευε σκουμπρί με πετονιά από το πίσω μέρος του σκάφους, η όρκα εμφανίστηκε ξαφνικά και χτύπησε την πρύμνη του σκάφους. Η φάλαινα χτύπησε ξανά και ξανά στο αλουμινένιο σκάφος, προκαλώντας «ήπιους κραδασμούς».

  Ο Ρούτεν είπε στον Guardian είπε ότι το πιο τρομακτικό ήταν «η πολύ θορυβώδης αναπνοή του ζώου». Η φάλαινα έμεινε πίσω από το σκάφος «ψάχνοντας για την καρίνα, στη συνέχεια εξαφανίστηκε, αλλά επέστρεψε με μεγάλη ταχύτητα, δύο ή τρεις φορές, και έκανε για λίγο κύκλους».

  Όπως προσθέτει ο ίδιος, δεν ήξερε αν η φάλαινα ήθελε να παίξει ή αν είχε άλλες προθέσεις.

  Η συμπεριφορά έχει παρατηρηθεί και στις όρκες της Ιβηρικής, αλλά είναι η πρώτη φορά που είναι γνωστό ότι συμβαίνει σε βόρεια ύδατα.

  Οι όρκες είναι εξαιρετικά κοινωνικά ζώα που επικοινωνούν μεταξύ τους με φωνές και κυνηγούν ό,τι μπορούν, από μικρά ψάρια μέχρι γαλάζιες φάλαινες. Μαθαίνουν από τη μητέρα τους, ενώ σημαντικό ρόλοι έχουν στο κοπάδι τα θηλυκά μετά την εμμηνόπαυση.

  Όσο για την περίεργη συμπεριφορά, ειδικοί πιστεύουν ότι θα μπορούσε να είναι παιχνίδι μεταξύ των νεαρών φαλαινών. Το ότι αναζητούν το πηδάλιο των σκαφών μπορεί πάντως να ένδειξη αποστροφή των ενήλικων φαλαινών προς τα σκάφη, ίσως επειδή είχαν μια κακή εμπειρία.

  Αλλά το ερώτημα παραμένει: πώς το έμαθαν οι φάλαινες που ζουν 3.000 χιλιόμετρα από την Ιβηρική; Είναι πιθανό η μόδα να περνά από το ένα κοπάδι στο άλλο με αλματώδη τρόπο, ιδίως από κινητικά κοπάδια.

  Πηγή: Protothema.gr