Επιστήμονες συνέθεσαν το γονιδίωμα ενός μαλλιαρού μαμούθ ηλικίας 52.000 ετών χρησιμοποιώντας απολιθωμένα τμήματα DNA που ανακαλύφθηκαν στη Σιβηρία, επιτυχία που τους φέρνει ένα βήμα πιο κοντά στην «ανάσταση» των εξαφανισμένων γιγάντιων ζώων.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο περιοδικό Cell, ανακατασκεύασε τις τρισδιάστατες δομές των χρωμοσωμάτων του μαλλιαρού μαμούθ, δηλαδή των δομών στους πυρήνες των κυττάρων στις οποίες το DNA και οι πρωτεΐνες οργανώνονται σε γονίδια.
Τα περισσότερα αρχαία δείγματα γονιδιώματος που αποκαλύπτονται σε απολιθώματα αποτελούνται μόνο από σκόρπια μικροσκοπικά θραύσματα DNA. Αλλά το γονιδίωμα του απολιθωμένου μαμούθ ηλικίας 52.000 ετών μπόρεσε να ανακατασκευαστεί επειδή διατηρήθηκε άριστα καθώς το ζώο λίγο μετά τον θάνατό του υποβλήθηκε σε κρυοξύρανση.
Όπως αναφέρει ο Independent, οι επιστήμονες εξέτασαν δεκάδες δείγματα DNA μαμούθ επί πέντε χρόνια για να ανακατασκευάσουν το γονιδίωμα του γιγάντιου ζώου, πριν καταλήξουν τελικά στο ασυνήθιστα καλά διατηρημένο δείγμα από ένα απολίθωμα μαμούθ που ανασκάφηκε στη βορειοανατολική Σιβηρία το 2018.
Αυτό το αξιοσημείωτο απολίθωμα διατήρησε ένα μεγάλο μέρος της φυσικής ακεραιότητας του χρωμοσώματος, συμπεριλαμβανομένων των πρωτεϊνών σε επαφή με τα γονίδια που ελέγχουν, δήλωσαν οι ερευνητές. Έτσι, μπορούσαν να κατανοήσουν καλύτερα την οργάνωση του γονιδιώματος του μαμούθ μέσα στα κύτταρά του και να μάθουν ποια γονίδια ήταν ενεργά σε διαφορετικές περιόδους της ζωής του θηρίου.
Στη συνέχεια οι ερευνητές δημιούργησαν έναν χάρτη του γονιδιώματος του μαμούθ χρησιμοποιώντας ως πρότυπο γονιδιώματα σημερινών ελεφάντων. Τα ευρήματα αποκάλυψαν ότι τα μαλλιαρά μαμούθ είχαν 28 χρωμοσώματα, δηλαδή τον ίδιο αριθμό με τους σημερινούς ασιατικούς και αφρικανικούς ελέφαντες.
Οι επιστήμονες μπόρεσαν επίσης να αποκαλύψουν γονίδια που πιθανώς είναι ενεργά και ανενεργά μέσα στα δερματικά κύτταρα του μαμούθ, αποκαλύπτοντας πώς το γιγαντιαίο θηλαστικό απέκτησε το μαλλί που το κάλυπτε και την αντοχή του στο κρύο.
«Για πρώτη φορά, έχουμε έναν ιστό μαλλιαρού μαμούθ για τον οποίο γνωρίζουμε περίπου ποια γονίδια ήταν ενεργοποιημένα και ποια απενεργοποιημένα. Είναι η πρώτη μέτρηση της κυτταρικής δραστηριότητας των γονιδίων σε οποιοδήποτε αρχαίο δείγμα DNA», δήλωσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης Δρ. Marc A. Marti-Renom από το Κέντρο Γενωμικής Ρύθμισης στη Βαρκελώνη.
Τα μαλλιαρά μαμούθ περιπλανήθηκαν στο βόρειο ημισφαίριο της Γης για πάνω από μισό εκατομμύριο χρόνια και άρχισαν να μειώνονται στο τέλος της τελευταίας Εποχής των Παγετώνων πριν από περίπου 10.000 χρόνια.
Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι ένας συνδυασμός παραγόντων, συμπεριλαμβανομένου του υπερβολικού κυνηγιού από τους πρώτους ανθρώπους και της αλλαγής του κλίματος, οδήγησε στην εξαφάνισή τους πριν από περίπου 4.000 χρόνια.
