Μία ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα εκδήλωση για την καλλιέργεια και το εμπόριο της σταφίδας στον Ηλειακό κάμπο που υπήρξε ο κινητήριος «μοχλός» ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας τον 19ο αιώνα, πραγματοποίησε ο Όμιλος Φίλων Δημοτικής Βιβλιοθήκης Λεχαινών το περασμένο Σάββατο στην κατάμεστη αίθουσα του κτιρίου Μαστροβασίλη στον πεζόδρομο της αγοράς.
Ο κ. Χρήστος Χατζηιωσήφ ομότιμος καθηγητής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης εστιάζοντας στην αγροτική οικονομία του 19ου αιώνα, τότε που η σταφίδα αποτελούσε το βασικό εξαγωγικό προϊόν του ελληνικού βασιλείου, παρουσίασε το θέμα: «Ο αόρατος στρατός των εργατών στις σταφιδοφυτείες του 19ου αιώνα και το κτήμα του Διαδόχου στη Μανωλάδα».
Ο κ. Χατζηιωσήφ αναφέρθηκε στις συνθήκες εργασίας και διαβίωσης των εργατών καθώς επίσης και στις κοινωνικές σχέσεις στον αγροτικό κόσμο τον 19ο αιώνα. Επίσης ανέλυσε το πως η δωρεά του κτήματος της Μανωλάδας των 244 χιλιάδων στρεμμάτων στον Διάδοχο Κωνσταντίνο το 1887 , απετέλεσε την καταστρατήγηση της μικρής ιδιοκτησίας που προσπάθησε να κατοχυρώσει την αγροτική μεταρρύθμιση το 1871.
Να σημειώσουμε ότι η καλλιέργεια της σταφίδας είχε αρχίσει να εξαπλώνεται ήδη από τα τέλη του 18ου αιώνα στα βορειοδυτικά παράλια της Πελοποννήσου και στα Ιόνια νησιά, επειδή υπήρξε μεγάλη ζήτηση στην αγγλική αγορά. Έως το 1860 καλλιεργούνταν στην Πελοπόννησο περισσότερα από 120.000 στρέμματα με σταφίδα. Τότε, οι κάτοικοι των ορεινών περιοχών της Πελοποννήσου μετακινήθηκαν στις πεδιάδες για να ασχοληθούν με τη σταφιδοκαλλιέργεια. Μετά την αγροτική μεταρρύθμιση του 1871 και τη διανομή των εθνικών γαιών, οι αμπελώνες με σταφίδα στην Πελοπόννησο επεκτάθηκαν σε ευρεία κλίμακα. Μάλιστα μετά από μια μεγάλη κρίση υπερπαραγωγής σταφίδας το 1875 που απείλησε πρόσκαιρα το εμπόριο της σταφίδας, οι τιμές του προίόντος είχαν πέσει διεθνώς, απούλητες ποσότητες της κορινθιακής σταφίδας έμειναν στοιβαγμένες στις αποθήκες των εμπόρων, ήρθε μια μεγάλη επιδημία της φυλλοξήρας στη Γαλλία και η ελληνική σταφίδα εμφανίσθηκε έτσι σαν λύση σωτηρίας για τους Γάλλους οινοπαραγωγούς. Εξάλλου εκείνη την εποχή οι αγρότες της Πελοποννήσου έφτασαν στο σημείο να ξεριζώσουν όλες τις άλλες φυτείες και τα δέντρα, προκειμένου να φυτέψουν παντού αμπέλια για να καλύψουν την αιφνίδια γαλλική ζήτηση που προέκυψε κυρίως κατά τη δεκαετία του 1880! Στη Μανωλάδα μεγάλες σταφιδοφυτείες απασχολούσαν στρατό εργατών, ενώ με την δωρεά του κτήματος της Μανωλαδας στον Διάδοχο Κωνσταντίνο το 1887 καταστρατηγήθηκε όπως ανέλυσε ο Καθηγητής και η μικρή ιδιοκτησία και έκανε ειδική αναφορά στις τότε συνθήκες εργασίας των αγροτών στις σταφιδοκαλλέργειες του Διαδόχου.
Μετά την ομιλία του Καθηγητή έγιναν και ερωτήσεις από το κοινό, γιατί για πολλούς αυτή η περίοδος της σταφιδοκαλλιέργειας για την περιοχή είναι μια άγνωστη ιστορία.
Πηγή: Εφημερίδα Πρωινή
