Σχετικά Άρθρα

• Ερευνητές έλυσαν το μυστήριο της εξαφανισμένης ατμόσφαιρας του Άρη
  σε Τεχνολογία
  

  Όταν ο Άρης έχασε την ατμόσφαιρά του πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, μετατράπηκε από πλανήτης που θα μπορούσε να υποστηρίξει τη ζωή σε έναν ψυχρό, έρημο κόσμο. Το τι ακριβώς συνέβη στον πυκνό αέρα που κάποτε περιέβαλλε τον Κόκκινο Πλανήτη, προβληματίζει τους επιστήμονες εδώ και δεκαετίες.

  Τώρα, ερευνητές από το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ) στις ΗΠΑ πιστεύουν ότι η απάντηση μπορεί να «κρύβεται σε κοινή θέα», μέσα στον πλούσιο σε σίδηρο άργιλο του πλανήτη, αναφέρει ο Independent.

  Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Science Advances, υποστηρίζουν ότι μεγάλο μέρος της ατμόσφαιρας του Άρη απορροφήθηκε από τον φλοιό του πλανήτη – με τη μορφή μεθανίου – πριν από περίπου 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια.

  Αυτό δημιουργεί ελπίδες ότι μια μέρα, το μεθάνιο που είναι αποθηκευμένο στον αρειανό άργιλο θα μπορούσε να ανακτηθεί και να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο σε μελλοντικές αποστολές μεταξύ Άρη και Γης, δήλωσαν οι ερευνητές.

  «Αυτό το μεθάνιο θα μπορούσε να εξακολουθεί να υπάρχει και ίσως ακόμη και να χρησιμοποιηθεί ως πηγή ενέργειας στον Άρη στο μέλλον», δήλωσε ο Oliver Jagoutz, καθηγητής γεωλογίας στο Τμήμα Επιστημών της Γης, της Ατμόσφαιρας και των Πλανητών (EAPS) του ΜΙΤ.

  Πιστεύεται ότι ο Άρης είχε κάποτε πυκνή ατμόσφαιρα, νερό και ισχυρό μαγνητικό πεδίο – τις βασικές συνθήκες που επιτρέπουν στη ζωή να ευδοκιμήσει στη Γη.

  Πώς χάθηκε η ατμόσφαιρα

  Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι με την πάροδο του χρόνου, το νερό στην επιφάνεια του Άρη έσταζε προς τα κάτω, μέσα από τα πετρώματα, πυροδοτώντας μια αργή αλυσιδωτή αντίδραση που τράβηξε διοξείδιο του άνθρακα (CO2) από την ατμόσφαιρα και το μετέτρεψε σε μεθάνιο.

  Το νερό θα πρέπει πρώτα να αντέδρασε με ένα ορυκτό πλούσιο σε σίδηρο, γνωστό ως ολιβίνης, ο οποίος είναι άφθονος στον Άρη, για να δημιουργήσει οξείδιο του σιδήρου, δίνοντας στον πλανήτη το πορτοκαλοκόκκινο χρώμα του. Αυτό θα επέτρεπε στα ελεύθερα μόρια υδρογόνου από το νερό να συνδυαστούν με το διοξείδιο του άνθρακα για να σχηματίσουν μεθάνιο.

  Εν τω μεταξύ, ο ολιβίνης θα είχε σιγά-σιγά μετατραπεί σε έναν τύπο αργίλου πλούσιου σε σίδηρο, γνωστό ως σμεκτίτη, σημείωσαν οι ερευνητές. Προηγούμενη έρευνα της ομάδας έχει δείξει ότι οι σμεκτίτες μπορούν να αποθηκεύουν άνθρακα για «δισεκατομμύρια χρόνια».

  Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι οι σμεκτίτες στον Κόκκινο Πλανήτη θα μπορούσαν να συγκρατήσουν έως και 1,7 bar διοξειδίου του άνθρακα, το οποίο θα ισοδυναμούσε με περίπου το 80% της πρώιμης αρειανής ατμόσφαιρας.

  «Κατά κάποιο τρόπο, η απούσα ατμόσφαιρα του Άρη μπορεί να κρύβεται σε κοινή θέα», δήλωσε ο Δρ. Joshua Murray, από το EAPS του ΜΙΤ.

  «Με βάση τα ευρήματά μας στη Γη, δείχνουμε ότι παρόμοιες διεργασίες πιθανόν να λειτούργησαν στον Άρη και ότι άφθονες ποσότητες ατμοσφαιρικού CO2 θα μπορούσαν να έχουν μετατραπεί σε μεθάνιο και να έχουν δεσμευτεί σε αργίλους», κατέληξε ο καθηγητής Jagoutz.

  Πηγή: Cnn.gr

• Εντοπίστηκε μυστηριώδης βράχος - ζέβρα στον Άρη
  σε Τεχνολογία
  

  Το ρόβερ Perseverance της NASA έστειλε φωτογραφίες ενός μυστηριώδους ασπρόμαυρου ριγωτού βράχου, όμοιο του οποίου οι επιστήμονες δεν έχουν ξαναδεί στον Άρη.

  Το ρόβερ Perseverance της NASA εντόπισε έναν βράχο-ζέβρα στον κρατήρα Jezero του Άρη που δεν μοιάζει με οποιονδήποτε βράχο στον Κόκκινο Πλανήτη.

  Το rover κατέγραψε εικόνες του ασπρόμαυρου ριγέ βράχου νωρίτερα αυτό το μήνα.

  Οι επιστήμονες της NASA απέκτησαν τις εικόνες στις 13 Σεπτεμβρίου, αφού το Perseverance είχε ήδη εγκαταλείψει την περιοχή, σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση.

  Ο βράχος, τον οποίο οι επιστήμονες ονόμασαν «Freya Castle», έχει μια υφή που δεν έχουν ξαναδεί.

  «Οι γνώσεις μας για τη χημική του σύνθεση είναι περιορισμένες, αλλά οι πρώτες ερμηνείες είναι ότι πυριγενείς ή μεταμορφωτικές διεργασίες θα μπορούσαν να έχουν δημιουργήσει τις ρίγες του», έγραψαν εκπρόσωποι της NASA στη δήλωση.

  Οι πυριγενείς διεργασίες είναι αυτές που σχετίζονται με την κρυστάλλωση του μάγματος, ενώ οι μεταμορφωτικές διεργασίες είναι αλλαγές στη σύσταση των πετρωμάτων λόγω υψηλής θερμότητας και πίεσης.

  Το «Freya Castle» έχει διάμετρο περίπου 20 εκατοστά. Ο βράχος ζέβρας είναι διαφορετικός από τον υποκείμενο βράχο, υποδηλώνοντας ότι προέρχεται από κάπου αλλού, σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση.

  Μια πιθανότητα είναι ότι ο βράχος μπορεί να έχει κυλήσει από πιο μακριά στον κρατήρα.

  «Αυτή η πιθανότητα μας έχει ενθουσιάσει», δήλωσαν εκπρόσωποι της NASA.

  «Ελπίζουμε ότι καθώς συνεχίζουμε να ερευνούμε, το Perseverance θα συναντήσει ένα άλλο κομμάτι αυτού του νέου τύπου βράχου, ώστε να μπορέσουν να αποκτηθούν πιο λεπτομερείς μετρήσεις».

  Πηγή: Cnn.gr
• Έναν τρόπο «5.000 φορές πιο αποτελεσματικό» για να γίνει ο Άρης κατοικήσιμος προτείνουν επιστήμονες
  σε Τεχνολογία
  

  Μια επαναστατική ιδέα για τη γαιοπλασία του Άρη, ώστε να γίνει κατοικίσιμος σαν τη Γη, καταθέτει ομάδα επιστημόνων σε μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Science Advances.

  Η επιφάνεια του Κόκκινου Πλανήτη είναι αφιλόξενη: έχει τρομερό κρύο, δέχεται θανάσιμες υπεριώδεις ακτίνες, το έδαφος είναι αλμυρό, η ατμόσφαιρα αραιή, και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι κάτι ζει εκεί. Οι επιστήμονες θέλουν να διασκορπίσουν σε αυτή επεξεργασμένα σωματίδια σκόνης, θερμαίνοντάς την έτσι ώστε να καταστεί κατοικήσιμη, αναφέρει ο Independent.

  Η νέα μέθοδος είναι 5.000 φορές πιο αποτελεσματική από τα προηγούμενα σχετικά σχέδια, υποστηρίζουν. Επιπλέον, χρησιμοποιεί πόρους που είναι εύκολα διαθέσιμοι στον Άρη – αντί να απαιτεί τη μεταφορά υλικών από τον πλανήτη μας ή να την εξόρυξή τους από το αρειανό έδαφος.

  Φαινόμενο θερμοκηπίου

  Αυτό που προτείνουν οι επιστήμονες είναι να πάρουν το σίδηρο και το αλουμίνιο που βρίσκονται σε αφθονία στον Αρη και να μετατρέψουν τα σωματίδια σκόνης σε μικρές ράβδους, στο μέγεθος κομματιών γκλίτερ. Οι ράβδοι αυτές θα παγίδευαν τη θερμότητα καθώς θα διέφευγε και θα διασκορπούσαν το ηλιακό φως στην επιφάνεια, δημιουργώντας ένα φαινόμενο θερμοκηπίου.

  «Θα χρειαζόταν εκατομμύρια τόνοι για να θερμανθεί ο πλανήτης, αλλά και πάλι είναι πέντε χιλιάδες φορές λιγότεροι από ό,τι θα χρειαζόταν σύμφωνα με προηγούμενες προτάσεις, για να θερμανθεί στο σύνολό του ο Άρης», δήλωσε ο Edwin Kite, αναπληρωτής καθηγητής γεωφυσικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο και συγγραφέας της μελέτης.

  Αυτό δεν θα ήταν αρκετό για να επιτρέψει στους ανθρώπους να ζήσουν στον Άρη, αν δεν αλλάξει και η ίδια η ατμόσφαιρα. Θα μπορούσε όμως να είναι αρκετό για να αρχίσουν να αναπτύσσονται μικρόβια και στη συνέχεια καλλιέργειες τροφίμων, εξηγούν οι επιστήμονες. Και αυτά με τη σειρά τους θα μπορούσαν να προσθέσουν οξυγόνο στην ατμόσφαιρα και να την καταστήσουν πιο κατάλληλη για ανθρώπινη κατοίκηση.

  Η γαιοπλασία του Άρη απασχολεί τους επιστήμονες ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1970. Άλλες σχετικές ιδέες που έχουν κατατεθεί, προτείνουν την επίτευξη του στόχου με αέρια που μεταφέρονται στον Άρη ή με πολύπλοκες εξορύξεις στον πλανήτη.

  Πηγή: Cnn.gr

• Μεγάλη επιστημονική ανακάλυψη στον Άρη: Τεράστια δεξαμενή νερού κάτω από την επιφάνεια του Κόκκινου Πλανήτη
  σε Τεχνολογία
  

  Μια μεγάλη δεξαμενή νερού σε υγρή μορφή στον Άρη πιστεύουν επιστήμονες ότι ανακάλυψαν βαθιά στον βραχώδη εξωτερικό φλοιό του Κόκκινου Πλανήτη.

  Τα ευρήματά τους βασίζονται σε σεισμικές μετρήσεις που είχε κάνει στον Άρη το σκάφος προσεδάφισης Mars InSight της NASA, το οποίο από το 2018, που προσεδαφίστηκε μέχρι την ολοκλήρωση της αποστολής του στον πλανήτη προ διετίας, ανίχνευσε περισσότερους από 1.300 σεισμούς. Η ανάλυση αυτών των δονήσεων – και του πώς ακριβώς κινείται ο πλανήτης – αποκάλυψε «σεισμικά σήματα» νερού σε υγρή μορφή.

  Mars water: Reservoir found deep in Martian rocks https://t.co/6MRmQreo6D

  — BBC News (World) (@BBCWorld) August 12, 2024

  Οι ερευνητές συνδύασαν μοντέλα υπολογιστών με δεδομένα από το Mars InSight, συμπεριλαμβανομένης της ταχύτητας των σεισμών, για να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι το υπόγειο νερό ήταν η πιο πιθανή εξήγηση για τις σεισμικές μετρήσεις. Τα αποτελέσματα δημοσιεύτηκαν τη Δευτέρα στην επιθεώρηση Proceedings of the National Academy of Sciences.

  Στον Άρη φαίνεται πώς υπάρχουν συστατικά για ζωή

  Το νερό – σε δεξαμενές 11,5 χλμ έως 20 χλμ κάτω από την επιφάνεια – είναι πολύ πιθανό να είχε συγκεντρωθεί εκεί πριν από δισεκατομμύρια χρόνια όταν στον Άρη υπήρχαν ποτάμια, λίμνες και πιθανώς ωκεανοί, σύμφωνα με τον επικεφαλής συντάκτη της μελέτης Βασάν Ράιτ του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας Scripps του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια Σαν Ντιέγκο.

  «Εξ όσων γνωρίζουμε στη Γη όπου υπάρχει αρκετή υγρασία και αρκετές πηγές ενέργειας, υπάρχει μικροβιακή ζωή πολύ βαθιά στο υπέδαφος της», είπε ο Ράιτ. «Τα συστατικά για τη ζωή όπως τη γνωρίζουμε υπάρχουν στο υπέδαφος του Άρη, αν αυτές οι ερμηνείες είναι σωστές».

  Was Mars home to microscopic life in the distant past?
  
  An intriguing rock spotted by @NASAPersevere has qualities that fit the definition of a possible indicator of ancient life. But what did we find, and how will we know for sure? https://t.co/vMJScXhqYy pic.twitter.com/KZUIHWwxDY

  — NASA Mars (@NASAMars) July 25, 2024

  Εάν τα ευρήματα του InSight στο Elysium Planitia κοντά στον ισημερινό του Άρη είναι αντιπροσωπευτικά για τον υπόλοιπο Κόκκινου Πλανήτη, τότε το υπόγειο νερό θα ήταν αρκετό για να γεμίσει έναν ωκεανό βάθους 1-2 χιλιομέτρων, πρόσθεσε ο Ράιτ.

  Θα χρειαστούν τρυπάνια και άλλος εξοπλισμός για να επιβεβαιωθεί η παρουσία νερού και να αναζητηθούν τυχόν σημάδια μικροβιακής ζωής στον Άρη. Οι επιστήμονες έχουν αναλύσει τα δεδομένα που συνέλεξε το σκάφος της NASA αναζητώντας περισσότερες πληροφορίες για το εσωτερικό του Άρη.

  Mars study suggests ocean's amount of water could be miles beneath red planet’s surface https://t.co/mBPRWwYSLk

  — Fox News (@FoxNews) August 13, 2024

  Ο Άρης πιστεύεται ότι ήταν νοτισμένος ή υγρός σχεδόν παντού πριν από περισσότερα από 3 δισεκατομμύρια χρόνια και οι επιστήμονες εκτιμούν ότι έχασε τα επιφανειακά του νερά καθώς αραιώθηκε η ατμόσφαιρά του μετατρέποντας τον πλανήτη στον ξηρό, σκονισμένο κόσμο που είναι γνωστός σήμερα. Οι επιστήμονες θεωρούν ότι μεγάλο μέρος αυτού του αρχαίου νερού διέφυγε στο διάστημα ή παρέμεινε θαμμένο υπογείως.

  Πηγή: Ιefimerida.gr - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Freepik

• NASA: Εντόπισε βράχο στην επιφάνεια του Άρη που ίσως υποδηλώνει την ύπαρξη ζωής
  σε Τεχνολογία
  

  «Αυτό το ταξίδι απέδωσε καρπούς, καθώς βρήκαμε κάτι που δεν είχαμε ξαναδεί, το οποίο θα δώσει στους επιστήμονές μας πολλά να μελετήσουν»

  Μην αγχωθείτε, δεν πρόκειται για εξωγήινους! Τουλάχιστον έτσι λέει η NASA, η οποία εντόπισε ενδείξεις ότι ο πλανήτης Άρης φιλοξένησε ζωή πριν από δισεκατομμύρια χρόνια.

  Το ρόβερ Perseverance της διαστημικής υπηρεσίας βρήκε την Κυριακή έναν βράχο καλυμμένο με κηλίδα που μπορεί να περιέχει στοιχεία για το αν ο Άρης είναι -ή ήταν- ένας φιλόξενος πλανήτης.

  Με το αγαπημένο παρατσούκλι Cheyava Falls από έναν καταρράκτη του Grand Canyon, ο «γεμάτος φλέβες» βράχος σε σχήμα βέλους περιέχει προφανώς οργανικές ενώσεις, γεγονός που υποδηλώνει ότι μπορεί να φιλοξένησε μικροβιακή ζωή όταν το νερό έρεε στον Άρη.

  What a week! Anyone else possibly discover signs of microbial life from billions of years ago on a planet 140 million miles from Earth?
  
  No? Just me? pic.twitter.com/VLYxzaRPAE

  — NASA's Perseverance Mars Rover (@NASAPersevere) July 26, 2024

  «Βρήκαμε κάτι που δεν είχαμε ξαναδεί»

  Το δείγμα βρέθηκε στο βόρειο άκρο του Neretva Vallis, μιας αρχαίας κοιλάδας, η οποία σχηματίστηκε από το νερό που εισήλθε στον κρατήρα Jezero πριν από πολύ καιρό.

  «Σχεδιάσαμε τη διαδρομή του Perseverance για να διασφαλίσουμε ότι θα πηγαίνει σε περιοχές με δυνατότητες για ενδιαφέροντα επιστημονικά δείγματα», ανέφερε σε ανακοίνωσή της η Nicola Fox, αναπληρώτρια διαχειρίστρια της Διεύθυνσης Επιστημονικών Αποστολών στην έδρα της NASA στην Ουάσινγκτον.

  «Αυτό το ταξίδι απέδωσε καρπούς, καθώς βρήκαμε κάτι που δεν είχαμε ξαναδεί, το οποίο θα δώσει στους επιστήμονές μας πολλά να μελετήσουν», συμπλήρωσε.

  I came to Mars with a job to do: Find and sample the best rocks for future study in labs on Earth.
  
  I’ll keep this special rock core – and the others in my collection – safe until a future mission comes to take them to Earth for further study. https://t.co/8wjTNmtLjt

  — NASA's Perseverance Mars Rover (@NASAPersevere) July 25, 2024

  Με διαστάσεις 3,2 πόδια επί 2 πόδια, ο βράχος ξεχωρίζει από τους άλλους στον Άρη λόγω των δεκάδων λευκών και μαύρων κηλίδων που μοιάζουν με λεοπάρδαλη.

  Οι μαύρες φωτοσκιάσεις περιέχουν τόσο σίδηρο όσο και φωσφορικά άλατα, τα ίδια χαρακτηριστικά που συναντώνται σε βράχους στη Γη που έχουν απολιθωμένα μικρόβια στην επιφάνειά τους, δήλωσε η NASA.

  Μην ενθουσιάζεστε

  Ωστόσο, είναι πολύ νωρίς για να πούμε αν ο μεγάλος βράχος περιέχει την απάντηση στα ερωτήματα που ταλανίζουν εδώ και καιρό τους ανθρώπους.

  Οι κηλίδες μπορεί απλώς να προκλήθηκαν από μια χημική αντίδραση που δεν είχε καμία σχέση με ζωντανούς οργανισμούς, υπέθεσαν οι επιστήμονες.

  Η NASA ελπίζει να φέρει τον βράχο στη Γη για περαιτέρω έρευνα τα επόμενα χρόνια, αλλά στο μεταξύ προειδοποιεί τους γήινους να μην ενθουσιάζονται με τη ζωή στον Άρη.

  «Άλλες εξηγήσεις για τα παρατηρούμενα χαρακτηριστικά εξετάζονται από την επιστημονική ομάδα και θα απαιτηθούν μελλοντικά ερευνητικά βήματα για να καθοριστεί αν η αρχαία ζωή είναι μια έγκυρη εξήγηση», κατέληξε η NASA.

  Πηγή: In.gr

• Μεγάλη ανακάλυψη στον πλανήτη Άρη: Η NASA βρήκε πέτρωμα που ίσως περιέχει ενδείξεις για αρχαία ζωή
  σε Τεχνολογία
  

  Ευρήματα σε πέτρωμα του πλανήτη Άρη, που εντόπισε το ρόβερ «Perseverance», μπορεί να δείχνουν ότι στον Κόκκινο Πλανήτη κάποτε υπήρχε ζωή, σύμφωνα με τους επιστήμονες της NASA.

  Βέβαια, δεν πρόκειται για στοιχεία που υποδηλώνουν περίπλοκες μορφές ζωής, αλλά για δείγματα που δίνουν στοιχεία για την ύπαρξη μικροβίων στην επιφάνεια του Άρη, στο παρελθόν -εάν επιβεβαιωθούν οι υποθέσεις.

  Ειδικότερα, πρόκειται για ένα πέτρωμα που βρέθηκε από το ρόβερ της NASA στον Άρη και περιέχει χαρακτηριστικά που υποδηλώνουν ότι μπορεί να φιλοξένησε μικροβιακή ζωή πριν από δισεκατομμύρια χρόνια.

  Το πέτρωμα «Cheyava Falls» στον πλανήτη Άρη που εξετάζουν οι επιστήμονες

  Ο βράχος, σε σχήμα αιχμής βέλους, που ονομάστηκε «Cheyava Falls», ανακαλύφθηκε από το ρόβερ «Perseverance» της NASA στις 21 Ιουλίου, καθώς το ρομποτικό όχημα κινούνταν κατά μήκος της βόρειας άκρης του Neretva Vallis, μιας αρχαίας κοιλάδας του Κόκκινου Πλανήτη.

  Η ανάλυση του βράχου αποκάλυψε σημάδια οργανικού υλικού, επιφανειακές κηλίδες παρόμοιες με αυτές που σχετίζονται με απολιθωμένα μικρόβια στη Γη και ενδείξεις ότι κάποτε περνούσε νερό μέσα από τον βράχο, ανέφερε η υπηρεσία.

  Στο αρχαίο παρελθόν, ο Άρης ήταν θερμότερος και πιο υγρός πλανήτης. Αν αναπτύχθηκε ζωή ποτέ εκεί, οι ερευνητές πιστεύουν ότι τα ίχνη της θα πρέπει να παραμένουν στα πετρώματά του με τη μορφή οργανικού υλικού και ενδεχομένως απολιθωμένων υπολειμμάτων.

  Ίσως το πιο σημαντικό πέτρωμα που έχει βρει το Perseverance στον Κόκκινο Πλανήτη

  Ο Κεν Φάρλεϊ, επιστήμονας της αποστολής στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Καλιφόρνιας, δήλωσε ότι το «Cheyava Falls» είναι «το πιο αινιγματικό, πολύπλοκο και δυνητικά σημαντικό πέτρωμα που έχει διερευνηθεί από το Perseverance», αν και η ομάδα ξεκαθαρίζει ότι τα χαρακτηριστικά του μπορεί να έχουν προκαλέσει μη βιολογικές διεργασίες.

  «Από τη μία πλευρά, έχουμε την πρώτη μας συναρπαστική ανίχνευση οργανικού υλικού, χαρακτηριστικές πολύχρωμες κηλίδες, ενδεικτικές χημικών αντιδράσεων που η μικροβιακή ζωή θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ως πηγή ενέργειας, και σαφείς ενδείξεις ότι το νερό, απαραίτητο για τη ζωή, πέρασε κάποτε μέσα από τον βράχο», δήλωσε ο Φάρλεϊ.

  «Από την άλλη πλευρά, δεν μπορέσαμε να προσδιορίσουμε ακριβώς πώς σχηματίστηκε το πέτρωμα και σε ποιον βαθμό τα κοντινά πετρώματα μπορεί να έχουν θερμάνει το "Cheyava Falls" και να έχουν συμβάλει σε αυτά τα χαρακτηριστικά», συμπλήρωσε.

  Οι σαρώσεις του βράχου «Cheyava Falls» από το όργανο Sherloc του Perseverance υποδεικνύουν ότι περιέχει οργανικές ενώσεις. Τέτοια μόρια με βάση τον άνθρακα θεωρούνται τα δομικά στοιχεία της ζωής, αλλά μπορούν επίσης να παραχθούν από μη βιολογικές διαδικασίες.

  Τον βράχο διατρέχουν μεγάλες λευκές φλέβες φωσφορικού ασβεστίου. Ανάμεσά τους υπάρχουν λωρίδες κοκκινωπού υλικού, πιθανότατα αιματίτη, μια από τις ενώσεις οξειδίου του σιδήρου που δίνει στον Άρη το χρώμα της σκουριάς.

  Η προσεκτικότερη εξέταση αποκάλυψε κηλίδες, οι οποίες περιβάλλονται από δακτυλίους που περιέχουν σίδηρο και φωσφορικό άλας.

  Τι εκτιμούν οι επιστήμονες, γιατί είναι δύσκολη η μεταφορά πετρωμάτων από τον Άρη στη Γη

  Ο Ντέιβιντ Φλάνερι, αστροβιολόγος στο Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας του Κουίνσλαντ στην Αυστραλία και μέλος της αποστολής, χαρακτήρισε τις κηλίδες «μεγάλη έκπληξη», επειδή στη Γη παρόμοια χαρακτηριστικά «συχνά συνδέονται με απολιθωμένα μικρόβια».

  Οι λευκές κηλίδες μπορούν να σχηματιστούν στους βράχους μέσω χημικών αντιδράσεων που αφορούν τον αιματίτη, παράγοντας σίδηρο και φωσφορικά άλατα, καθώς και ενέργεια με την οποία θα μπορούσαν να ζήσουν τα μικρόβια. Αν και τα χαρακτηριστικά είναι ενδιαφέροντα, τίποτα από όσα έχουν παρατηρηθεί δεν φαίνεται να είναι πραγματικό απολιθωμένο μικρόβιο.

  Οι ερευνητές επιθυμούν απεγνωσμένα να πάρουν στα χέρια τους δείγματα για πιο ενδελεχή έρευνα, αλλά τα σχέδια της NASA για να μεταφερθούν τα πετρώματα στη Γη έχουν συναντήσει δυσκολίες.

  Η αποστολή της μεταφοράς των δειγμάτων από τον Άρη έχει υπερβεί τον προϋπολογισμό των 11 δισ. δολαρίων και έχει καθυστερήσει σημαντικά, χωρίς να υπάρχει προοπτική τα πετρώματα να έλθουν στη Γη πριν από το 2040. Η NASA αναζητεί εταιρείες που θα επιτύχουν να φέρουν τα δείγματα από τον Άρη νωρίτερα και με χαμηλότερο κόστος.

  «Αυτό είναι το νόημα της μεταφοράς δειγμάτων από τον Άρη. Δεν έχουμε ξαναδεί ποτέ κάτι τέτοιο από τον Άρη, ούτε στις συλλογές μας από αρειανούς μετεωρίτες, ούτε με το Mars Science Laboratory ούτε με άλλους προσεδαφιστές» δήλωσε ο καθηγητής Τζον Μπρίτζες, επιστήμονας που συμμετέχει στην αποστολή Mars Science Laboratory της NASA στο Πανεπιστήμιο του Λέισεστερ.

  Ο καθηγητής Τσαρλς Κόκελ, αστροβιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, δήλωσε:

  «Αν και τα χαρακτηριστικά αυτά δεν παρέχουν αδιαμφισβήτητες αποδείξεις ζωής, επιβεβαιώνουν ότι ο Άρης ήταν ένας πολύ δυναμικός πλανήτης με όλα τα συστατικά για τη ζωή, συμπεριλαμβανομένου του οργανικού άνθρακα».

  «Πρέπει να φέρουμε πίσω δείγματα, ή, κατά την άποψή μου, ακόμα καλύτερα, να στείλουμε ανθρώπους, για να διαπιστώσουμε αν βλέπουμε τις υπογραφές της ζωής», σημείωσε.

  Η καθηγήτρια Μόνικα Γκράντι, πλανητικός και διαστημικός επιστήμονας στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο, επισήμανε:

  «Αυτός είναι ένας πραγματικά εκπληκτικός βράχος. Μου τρέχουν τα σάλια και μόνο που τον κοιτάζω. Ο συνδυασμός διαφορετικών τύπων ορυκτών, που είναι τοποθετημένα με τον τρόπο αυτόν, μου θυμίζει κάποιες από τις υφές που βρίσκονται σε αρχαία γήινα πετρώματα, όπου διατηρούνται ίχνη από σκουλήκια που σκάβουν. Προφανώς, δεν λέω ότι υπήρχαν λαγούμια στον Άρη, αλλά ανυπομονώ να δω τι άλλο θα αποκαλύψει το Perseverance σε αυτό το μέρος της εξερεύνησής του».

  Πηγή: Ιefimerida.gr

• Μυστήριο σημάδι εμφανίστηκε στην επιφάνεια του Άρη: Ο γρίφος που καλείται να λύσουν οι ερευνητές (video)
  σε Τεχνολογία
  

  Αυτός ο αινιγματικός σχηματισμός έχει απεικονιστεί έντονα από το διαστημικό σκάφος Mars Express του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), παρέχοντας πρωτοφανείς απόψεις και τροφοδοτώντας περαιτέρω περιέργεια για τη γεωλογική ιστορία του Κόκκινου Πλανήτη.

  Μια κολοσσιαία «ουλή» που εκτείνεται σε ολόκληρο τον Άρη, μεγαλύτερη από το Γκραντ Κάνυον, έχει τραβήξει την προσοχή των επιστημόνων, οι οποίοι εξακολουθούν να παλεύουν με την προέλευσή της. Το εντυπωσιακό χαρακτηριστικό, γνωστό ως Aganippe Fossa, εκτείνεται σε μήκος περίπου 600 χιλιομέτρων και διασχίζει την κάτω πλευρά του Arsia Mons, ενός από τα μεγαλύτερα ηφαίστεια του Άρη.

  Το Aganippe Fossa παρατηρήθηκε για πρώτη φορά το 1930, αλλά μόλις τώρα οι επιστήμονες μπόρεσαν να το εξετάσουν λεπτομερώς. Η ESA περιγράφει αυτή την ουλή ως «μια σκοτεινή, ανομοιόμορφη ουλή που τέμνει το μαρμαρωμένο έδαφος στους πρόποδες ενός γιγάντιου ηφαιστείου» και «μια αυλάκωση που μοιάζει με τάφρο με απότομα τοιχώματα στις δύο πλευρές». Η τεράστια κλίμακα του χαρακτηριστικού και τα ιδιόμορφα χαρακτηριστικά του αποτελούν σημαντικό γρίφο για τους ερευνητές.

  Scientists investigate mysterious giant scar stretching across Mars — they are baffled how it even got there https://t.co/GHqgvvocgR pic.twitter.com/rsvDJKhQtG

  — New York Post (@nypost) July 8, 2024

  Το Mars Express, ένα διαστημικό σκάφος της ESA, έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην παρατήρηση και χαρτογράφηση της επιφάνειας του πλανήτη. Επιθεωρώντας τακτικά την περιοχή Tharsis, η οποία φιλοξενεί αρκετά από τα κολοσσιαία ηφαίστεια του Άρη, το Mars Express έχει παράσχει κρίσιμα στοιχεία για αυτούς τους γεωλογικούς γίγαντες.

  Η προέλευση της Aganippe Fossa παραμένει καλυμμένη από μυστήριο. Οι επιστήμονες διερευνούν διάφορες υποθέσεις, συμπεριλαμβανομένης της τεκτονικής δραστηριότητας, των ηφαιστειακών διεργασιών και των διαβρωτικών δυνάμεων, για να εξηγήσουν τον σχηματισμό αυτής της εκτεταμένης ουλής. Οι λεπτομερείς εικόνες και τα δεδομένα που παρέχει το Mars Express είναι απαραίτητα για την ανάπτυξη αυτών των θεωριών και την κατανόηση των γεωλογικών διεργασιών που διαμόρφωσαν το αρειανό τοπίο.

  An enormous Grand Canyon-sized scar on the surface of Mars has been pictured in never-before-seen detail.https://t.co/YNHjhELcXO

  — PetaPixel (@petapixel) July 8, 2024

  Η ανακάλυψη και η επακόλουθη εξέταση του Aganippe Fossa υπογραμμίζουν τη σημασία της συνεχούς εξερεύνησης και μελέτης του Άρη. Κάθε νέα παρατήρηση φέρνει τους επιστήμονες πιο κοντά στην αποκάλυψη της πολύπλοκης γεωλογικής ιστορίας του πλανήτη και στην κατανόηση των διεργασιών που διαμόρφωσαν την επιφάνειά του.

  Πηγή: Gazzetta.gr

• Διάστημα: Αστροφυσικός αποκαλύπτει τα μυστικά του Ήλιου και την επίδραση του «διαστημικού καιρού» στη Γη
  σε Τεχνολογία
  

  Ο καθηγητής του Πρίνστον των ΗΠΑ, Ντέβιντ Μακόμας, μιλά για τις σημαντικότερες εξελίξεις των τελευταίων δεκαετιών - Τι λέει για την επιστροφή του ανθρώπου στη Σελήνη και τον «ελληνικό ήλιο»

  Η κλίμακα του είναι κάτι που δεν μπορεί να συλλάβει ο νους μέσα από τα κλασικά σχολικά εγχειρίδια. Ως μια σχεδόν τέλεια σφαίρα με διάμετρο στα 1,4 εκατομμύρια χιλιόμετρα, ο ήλιος μας είναι τόσο μεγάλος που θα μπορούσαν μέσα του να χωρέσουν πάνω από ένα εκατομμύριο πλανήτες με το μεγέθος της Γης. Ναι, σωστά διαβάσατε, ένα εκατομμύριο πλανήτες όπως ο δικός μας. Κι όμως, πέρα από το ζήτημα του μεγέθους του αστέρα του ηλιακού μας συστήματος, αυτά που ξεχωρίζουν σε ότι αφορά την επίδραση του ήλιου στην κοσμική μας πραγματικότητα είναι εκείνα που δεν βλέπουμε με…γυμνό μάτι. Είναι δράσεις του ήλιου που μπορούν να καθορίσουν το σήμερα, όπως και το αύριο της Ανθρωπότητας στην τεχνολογική της εποχή. Και είναι αυτά ακριβώς τα φαινόμενα που προκαλεί ο ήλιος και «κρύβονται» στα μη ορατά μήκη κύματος, τα φαινόμενα που τα τελευταία χρόνια δεκάδες εξειδικευμένοι επιστήμονες σε όλο τον κόσμο αναλύουν, εξορύσσοντας μοναδικά δεδομένα για τον ονομαζόμενο «διαστημικό καιρό». Δεδομένα μάλιστα που θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό ακόμη και το πως θα γίνουν τα επόμενα βήματα της διαστημικής εξερεύνησης της ανθρωπότητας μέσα από επανδρωμένες αποστολές…

  «Εμείς ως όντα βλέπουμε το φως από τον Ήλιο σε κάποια μήκη κύματος, αυτά που μπορεί να δει το ανθρώπινο μάτι. Υπάρχουν και άλλα μήκη κύματος που δεν μπορεί να δει το ανθρώπινο μάτι και χρησιμοποιούμε ειδικά όργανα για να δούμε. Με παρόμοιο τρόπο μετρούμε σωματίδια τα οποία εξέρχονται του Ήλιου. Ο ηλιακός άνεμος στην ουσία είναι ένα σύνολο από φορτισμένα σωματίδια όπου άτομα έχουν διαλυθεί και τα ηλεκτρόνια αρνητικά φορτισμένα σωματίδια έχουν διαχωριστεί από τα ιόντα, τα θετικά φορτισμένα σωματίδια, αυτό που αποκαλούμε πλάσμα. Το πλάσμα είναι η τέταρτη κατάσταση της ύλης, πολύ κοινή και σε αφθονία μέσα στο σύμπαν -αν και το μεγαλύτερο μέρος του παρατηρήσιμου είναι πλάσμα. Και αυτό ακριβώς το πλάσμα – ή αλλιώς το ιονισμένο αέριο – που ρέει από τον Ήλιο προς όλες τις κατευθύνσεις. Με ειδικά όργανα που εκτοξεύουμε στο Διάστημα, με διαστημικά σκάφη, μπορούμε να δούμε και να μετρήσουμε τα διάφορα σωματίδια καθώς αυτά εξέρχονται του Ήλιου», εξηγεί μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΠΕ ΜΠΕ, «Πρακτορείο 104.9FM» ο καθηγητής του Πρίνστον των ΗΠΑ Ντέβιντ Μακόμας (David J. McComas). Ο καθηγητής Μακόμας υπεύθυνος στο Space Physics στο Princeton Group του Πανεπιστημίου του Πρίνστον, αντιπρόεδρος του εργαστηρίου Princeton Plasma Physics Laborator, μια ηγετική επιστημονική προσωπικότητα στο χώρο της μελέτης της ηλιόσφαιρας, περιέγραψε τις θαυμαστές αλλά και εξόχως σημαντικές εξελίξεις των τελευταίων δεκαετιών στον τομέα καθώς ήδη σχεδιάζονται νέες αποστολές επιστροφής του ανθρώπου στη Σελήνη.

  Πρέπει να είμαστε έτοιμοι για τις στιγμές που ο ήλιος θα έχει… κακή ηλιακή «διάθεση»

  Ο ειδικός αυτός υπεύθυνος στο Space Physics στο Princeton Group εξηγεί με σαφήνεια πως το ζήτημα του Διαστημικού Καιρού είναι σημαντικό ειδικά σήμερα που η ανθρωπότητα διάγει έναν βιοτεχνολογικά προηγμένο. «Έχουμε διαστημικά όργανα και διαστημικά σκάφη γύρω από την Γη για να τα μελετούμε αυτά εδώ και ένα μικρό χρονικό διάστημα. Έχουν συμβεί πολύ μεγαλύτερες ηλιακές εκρήξεις εκατοντάδες χρόνια πριν από τότε που αρχίσαμε να κάνουμε μετρήσεις ενώ κάποια από αυτά τα γεγονότα θα είχαν μια τρομακτική και ιδιαίτερα ισχυρή επίδραση στην hi tech κοινωνία μας. Εκτιμώ λοιπόν πως τα ακραίας έντασης γεγονότα διαστημικού καιρού είναι κάτι για το οποίο δεν γνωρίζουμε αρκετά πράγματα ακόμη. Εκτιμώ πως μπορεί να συμβούν μέσα στον δικό μου βίο ή ενδεχομένως στον βίο των παιδιών μου, πιστεύω όμως πως η ημέρα θα έρθει όταν ένα πολύ μεγάλου μεγέθους γεγονός διαστημικού καιρού θα έχει μια πολύ σημαντική επίδραση στην κοινωνία μας που βασίζεται ιδιαίτερα στην τεχνολογία. Αυτό θα σβήσει κάποιες τηλεπικοινωνίες ίσως -πληροφορίες όπως π.χ προσδιορισμού θέσης GPS ή κάτι τέτοιο. Δεν σημαίνει πως θα απενεργοποιηθεί π.χ το διεθνές διατραπεζικό σύστημα για τόσο μεγάλο διάστημα ώστε να υπάρχουν σημαντικές επιπλοκές για τις συναλλαγές για ένα μεγάλο διάστημα, αλλά υπάρχουν κάποια πράγματα που ο Ήλιος μπορεί να τα κάνει και να τα κάνει με φυσικό τρόπο και, σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις, αυτό θα μπορούσε να έχει σημαντική επίδραση στις κοινωνίες μας» εξηγεί ο Αμερικανός καθηγητής.

  Πέρα από τον διαστημικό καιρό και την επίδραση του πάνω στη Γη και σε όσα έχουμε σε τροχιά, το να γνωρίζουμε τι προκαλεί ο ήλιος είναι πιο σημαντικό ακόμη για τους αστροναύτες στο διάστημα γιατί εκεί υπάρχει μικρότερη προστασία. «Φεύγει (σ.σ ένας αστροναύτης όταν θα είναι π.χ σε ταξίδι προς τον πλανήτη ‘Αρη) και από την μαγνητόσφαιρα της Γης, το μαγνητικό πεδίο της Γης που βοηθάει ώστε να προστατευτούμε από φορτισμένα σωματίδια. Μπαίνουμε τότε στο διαπλανητικό χώρο πια, στο δρόμο για το Φεγγάρι, στο δρόμο για την ‘Αρη, ενώ έχουμε την επίδραση εκρηκτικών περιστατικών του ήλιου, σωματιδιακά γεγονότα, ηλιακές εκλάμψεις, μεγάλες εκτοξεύσεις μάζας της στέμματος του Ήλιου, και γεγονότα που δημιουργούν μεγάλα ενεργειακά σωματιδιακά γεγονότα. Γεγονότα που μπορούν να είναι κακά για τους αστροναύτες. Το να μπορούμε να μετρήσουμε αυτά τα γεγονότα και, ελπίζουμε, να τα προβλέψουμε ώστε τα άτομα να εισέλθουν τότε σε ένα προστατευόμενο περιβάλλον μέσα στο διαστημικό σκάφος στο οποίο βρίσκονται όταν είναι απαραίτητο, αυτό είναι κάτι σημαντικό»λ τόνισε.

  Τα πρότζεκτ στα οποία έχει εμπλακεί σε όλα τα χρόνια είναι πολλά, για την ηλιόσφαιρα όμως που είναι η βασική ειδίκευση του, ο καθηγητής Μακόμας όταν μιλάει νιώθει ακόμη και σήμερα ενθουσιασμένος. Είναι η… φούσκα χάρη στην οποία υπάρχουμε άλλωστε! «Εγώ μελετώ την ηλιόσφαιρα που είναι ουσιαστικά η περιοχή επιρροής του Ήλιου μας στον Γαλαξία μας. Κατά βάση ο Ήλιος έχει έναν άνεμο ο οποίος προέρχεται από αυτόν, από και προς όλες τις κατευθύνσεις και φυσάει με ταχύτητες των 100 με 300 εκατομμυρίων χιλιομέτρων/ώρα και πάνω από όλα διαμορφώνει μια κοσμική φυσαλίδα μέσα στο διαστρική ύλη, μια «φυσαλίδα» η οποία οριοθετεί το ηλιακό μας σύστημα μέσα στο διαστρική ύλη, και παρέχει στην ουσία και προστασία σε όλους μας που βρίσκονται μέσα στο ηλιακό σύστημα. Προστασία από την γαλαξιακή κοσμική ακτινοβολία και όλα τα άλλα που βρίσκονται από έξω (σ.σ από αυτή τη κοσμική φυσαλίδα)», περιγράφει. «Είναι στην απώτερη εξωτερική ηλιόσφαιρα όπου έχουμε το σημείο από το οποίο έρχεται μεγάλος κίνδυνος. Αυτό γιατί έχουμε τη γαλαξιακή κοσμική ακτινοβολία που παρέχει μια συνεχή και υψηλού επιπέδου πηγή (σ.σ ακτινοβολίας), που δεν είναι καλή για τους ανθρώπους. Υπάρχει ναι, αυτή η κατά 90% προστασία από τα όρια της απώτερης ηλιόσφαιρας. Αν αυτή η προστασία ήταν το μισό από αυτό που είναι τώρα όμως θα ήταν ουσιαστικά αδύνατον για τους ανθρώπους να ταξιδέψουν στον πλανήτη ‘Αρη. Έτσι λοιπόν το να καταλάβουμε αυτή τη διάδραση και το πως ακριβώς αυτή η διάδραση αφαιρεί το 90% αυτών των γαλαξιακών κοσμικών ακτίνων, είναι κάτι πολύ σημαντικό ώστε να καταλάβουμε το πως είναι εφικτή η ανθρώπινη εξερεύνηση πέρα από την ίδια μας τη Γη», εξηγεί ο διακεκριμένος Αμερικανός επιστήμονας.

  Τρεις ιδιαίτερα σημαντικές για την ανθρωπότητα αποστολές

  Ο καθηγητής Μακόμας θα δυσκολευτεί όταν θα ερωτηθεί να ξεχωρίσει τις αποστολές που έχει περισσότερο κοντά στην «ερευνητική καρδιά» του και θα παρομοιάσει την απάντηση του με την αγάπη ενός γονέα για τα παιδιά του. Θα περιγράψει τότε διαστημικές αποστολές που θα αποκαλέσει τρεις κορυφαίες περιοχές επιστημονικής αναζήτησης στο πεδίο που ερευνά, σήμερα: «Είναι δύσκολο πράγματι για οποιονδήποτε, όχι μόνο για έναν επιστήμονα να αποφασίσει ποιο από τα τρία… παιδιά του είναι το πιο έξυπνο! Θα σας δώσω λοιπόν τρεις απαντήσεις. Το πρώτο ιδιαίτερο για εμένα πρότζεκτ είναι το Parker Solar Probe. Είμαι επικεφαλής του energetic particle instrument suite – πειράματος ενεργειακών σωματιδίων- πάνω στο Parker Solar Probe. Πετάμε πάνω σε εννέα ακτίνες ηλίου (σ.σ μέτρηση απόστασης) πάνω από την επιφάνεια του ήλιου, κάτι που σημαίνει πως μπορούμε να βλέπουμε ένα coronagraph (σ.σ εικόνα της κορώνας) όταν υπάρχει έκλειψη, όταν το φεγγάρι είναι μπροστά από τον Ήλιο. Μπορείς να δεις τους σχηματισμούς, σαν τριχοειδή οπτικά στοιχεία που διαφαίνονται στις πλευρές, στοιχεία που εξέχουν τόσο πολύ που μπορείς να δεις σε απόσταση εννέα, δέκα ακτίνες ηλίου. Πετάμε, ναι, σε τόσο κοντινή απόσταση ενώ μπορούμε να μετρήσουμε απευθείας την επιτάχυνση των σωματιδίων, σωματίδια που φορτίζονται σε εκατοντάδες εκατομμύρια electron volts. Είναι πολύ, πολύ υψηλές ενέργειες και τις μετράμε πολύ πιο πέρα από την Ηλιακό ‘Ανεμο. Αυτό λοιπόν είναι κάτι που με συναρπάζει ιδιαίτερα και το κάνουμε σε πραγματικό χρόνο», συνοψίζει για την συγκεκριμένη διαστημική αποστολή ο Αμερικανός ειδικός.

  Το δεύτερο ιδιαίτερο για τον διακεκριμένο επιστήμονα πρότζεκτ είναι η αποστολή Interstellar Boundary Explorer (IBEX). «Είναι κάτι που προτείναμε το 2000 και εκτοξεύσαμε το 2008. Με αυτή την αποστολή μαθαίνουμε τα όρια της ηλιόσφαιράς μας και μπορούμε από απόσταση να εικονοποιούμε ξεχωριστά άτομα τα οποία επιστρέφουν κοντά στη Γη, στην τροχιά της οποίας έχουμε ένα διαστημικό σκάφος που ονομάζουμε ΙΒΕΧ χάρη στο οποίο μπορούμε να δημιουργήσουμε μια τρισδιάστατη εικόνα της διάδρασής μας. Και έτσι για πρώτη φορά αντιλαμβανόμαστε πως ακριβώς δείχνει αυτό», εξηγεί. Ως δε τρίτο πρότζεκτ, το τρίτο… παιδί του, ο καθηγητής Μακόμας περιγράφει το Ιnterstellar Mapping and Acceleration Probe (IMAP) που είναι μια ολοκαίνουργια αποστολή. «Είναι, κυρίως, μια αποστολή της NASA, η οποία θα εκτοξευτεί σε έναν χρόνο περίπου από το Ακρωτήριο Κένεντι. Με αυτή την αποστολή θα μετράμε με πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια αυτά τα σωματίδια που έρχονται από τα ακραία όρια της ηλιόσφαιρας και την ίδια ώρα τα σωματίδια που εξέρχονται από τον Ήλιο και αυτά που βρίσκονται εδώ, γύρω από την τροχιά της Γης, συγκρίνοντας αυτά τα δύο θα μπορούμε να κάνουμε μια σύνδεση ανάμεσα σε αυτά που εξέρχονται και αυτά που τελικά επιστρέφουν μετά από αυτή την πολύπλοκη διάδραση στο απώτερο όριο της ηλιόσφαιρας», εξηγεί ο καθηγητής του Πρίνστον. Η αποστολή αυτή εξηγεί μάλιστα πως είναι μια διεθνής προσπάθεια, πέρα από αμερικανική αποστολή, αφού υπάρχουν έξι χώρες που συμμετέχουν και εξελίσσουν ενεργά σε αυτήν, με επιστήμονες από όλο τον κόσμο που ήδη συμμετέχουν.

  Πόσα περισσότερα γνωρίζουμε σήμερα για τον ήλιο μας;

  «Νομίζω πως είμαστε πολύ πιο γνώστες από όσο ήμασταν πριν από την διαστημική εποχή. Πριν να αρχίσουμε να εκτοξεύουμε πυραύλους και διαστημικά σκάφη στο διάστημα, μπορούσαμε να κάνουμε πράγματα από απόσταση. Μπορούσαμε π.χ να δούμε τις ουρές των κομητών, και βλέπαμε πως υπήρχαν δύο ενώ η μια σχηματίζονταν όταν το πλάσμα αλληλεπιδρούσε με τον κομήτη. Υπήρχαν κάποια πράγματα που μπορούσαμε να καταλάβουμε. Αλλά ήταν όταν αρχίσαμε να εκτοξεύουμε δορυφόρους στα 60s που μετέφεραν επιστημονικά όργανα αρχίσαμε να αντιλαμβανόμαστε τον ηλιακό άνεμο, τα σωματίδια και πολλά άλλα που λαμβάνουν χώρα στον χώρο του διαστήματος γύρω μας», είναι η άμεση απάντηση του καθηγητή Μακόμας.

  «Αυτά τα πράγματα έχουν σημαντικές επιπτώσεις σε εμάς πάνω στη Γη, είναι κάτι που ονομάζουμε Ηλιακό Καιρό, όπου το διάστημα και το περιβάλλον του αλληλεπιδρούν με το μαγνητικό πεδίο, με αποτέλεσμα να έχουμε από τη μια όμορφα πράγματα, όπως το Βόρειο και Νότιο Σέλας. Από την άλλη όμως έχουμε τη δημιουργία των σωματιδίων, των φορτισμένων σωματιδίων, που έτσι προσπίπτουν μέσα την ατμόσφαιρά μας, στους δορυφόρους μας στο Διάστημα, ενώ προκαλούνται και άλλα, εδώ, πάνω στη Γη», εξηγεί. Όσο για το πως και κατά πόσο η μεγάλη αύξηση της γνώσης των τελευταίων δεκαετιών είναι «όπλο» αντιμετώπισης πιιθανών συμβάντων, ο Αμερικανός καθηγητής εξηγεί πως η ανθρωπότητα είναι απαραίτητο να αυξήσει τις γνώσεις της για τον Ηλιακό Καιρό.

  «Πρέπει πάντα να προσπαθούμε να μαθαίνουμε περισσότερα. Το να είμαστε αδαείς δεν μας βοηθάει ποτέ. Όταν μαθαίνουμε περισσότερα μπορούμε να καταλάβουμε όσα έχουν κάποια επίδραση πάνω μας. Αυτό π.χ θα μπορούσε να είναι ένα πρόβλημα για την κοινωνία, εάν διαστημικά σκάφη που χρησιμοποιούνται για το σύστημα GPS ώστε να έχουμε προσδιορισμό θέσης σε όλο τον κόσμο σήμερα, ή έχουμε τηλεπικοινωνίες, τέτοια πράγματα, μπορούν να επηρεαστούν από αυτές τις μεγάλες ηλιακές καταιγίδες. Το καλύτερο που μπορείς να κάνεις είναι να δαπανήσεις χρόνο και ενέργεια για να μάθεις για αυτά τα φυσικά φαινόμενα. Κάποια στιγμή και το πως θα μπορείς να κάνεις προβλέψεις, όπως και το πως θα μπορείς να κάνεις πράγματα εδώ πάνω στη Γη για να αποφύγεις τις χειρότερες παρενέργειες τους. Από την άλλη, είναι όμως σημαντικό και το να καταλαβαίνεις πράγματα γενικά, να κάνεις έρευνα για τον κόσμο γύρω μας αλλά και πέρα από αυτόν, το διάστημα γύρω μας…», τονίζει ο ειδικός στη μελέτη της ηλιόσφαιρας.

  Από την… «βιοψία» στην «ακτινογραφία»

  Οι αποστολές τις οποίες περιέγραψε ο Αμερικανός ειδικός είναι κάτι διαφορετικό από τα δύο διάσημα διαστημικά σκάφη, τα Voyager, που έχουν φτάσει μακρύτερα από κάθε άλλο ανθρώπινο κατασκεύασμα στο σύμπαν. Ο κ. Μακόμας χρησιμοποιεί την ιατρική παρομοίωση για το τι ακριβώς κάνουν οι ομάδες των ερευνητών σήμερα. «Ο τρόπος με τον οποίο εγώ θα προτιμούσα να περιγράψω τις παραπάνω αποστολές θα ήταν με μια ιατρικού τύπου παρομοίωση. Οι άνθρωποι κάνουν λοιπόν όπως ξέρουμε συχνά βιοψίες όταν πιστεύουν ότι μπορεί να υπάρχει κάποιο πρόβλημα σε μια συγκεκριμένα τοποθεσία. Παίρνεις μια βελόνα και κάνεις μια βιοψία σε ένα σημείο και αντιλαμβάνεσαι πολύ καλά τι συμβαίνει σε κύτταρα στο συγκεκριμένο σημείο. Ταυτόχρονα όμως και πριν από την βιοψία βάζεις κάποιον σε ένα σύστημα απεικόνισης εικόνας όπως ένα μηχάνημα MRI. Παίρνεις μια πλήρη εικόνα της περιοχής, αντιλαμβάνεσαι τι συμβαίνει σε εκείνο το σημείο του σώματος και είναι συνδυασμός της συνολικής εικόνας της δομής από την εξέταση MRI και οι ακριβείς μετρήσεις από την βιοψία που σου επιτρέπουν να μάθεις καλά πως να κουράρεις τον ασθενή. Αυτή λοιπόν είναι η διαφορά των παραπάνω αποστολών με τα παλαιότερα διαστημόπλοια. Έχουμε λοιπόν μόνο δύο διαστημικά σκάφη που έχουν φτάσει ως εκεί, το Voyager 1 και το Voyager 2. Αυτά έχουν ξεπεράσει τα δύο κυρίως όρια στην απώτερη ηλιόσφαιρα. Το ένα το κρουστικό κύμα όπου ο γρήγορος ηλιακός άνεμο απότομα επιβραδύνει και ζεσταίνεται, και το άλλο ένα όριο που ονομάζεται Ηλιόπαυση που είναι το όριο στο οποίο κυρίως θα βρεις υλικά ηλιακής προέλευσης από τη μια και γαλαξιακής προέλευσης από την άλλη. Τα Voyager έχουν πια περάσει αυτά τα δύο όρια, έχουν όμως πάει μόνο προς δύο συγκεκριμένες κατευθύνσεις. Με το ΙΒΕΧ -όπως και με το ΙΜΑΡ που ξεκινά του χρόνου- λοιπόν, οι επιστήμονες μπορούμε να δημιουργήσουμε από απόσταση μια εικόνα σε τρεις διαστάσεις. Έτσι μπορούμε να τοποθετήσουμε και αυτές τις δύο επιτόπιες παρατηρήσεις από τα δύο Voyager σε αυτό το παγκόσμιο σύνολο της εικόνας και μέσα σε μια τρισδιάστατη δομή. Υπάρχουν λοιπόν τόσο πολλά περισσότερα που μπορούμε να μάθουμε από αυτή την μεγάλη δομή» εξηγεί η ηγετική επιστημονική προσωπικότητα στο χώρο της μελέτης της ηλιόσφαιρας,

  Όσο για το λόγο για τον οποία χρειάστηκε μισός σχεδόν αιώνας από τις αποστολές Voyager για να δημιουργηθούν αυτές οι νέας φιλοσοφίας αποστολές, ο καθηγητής Μακόμας απαντά με ειλικρίνεια για την αιτία της «καθυστέρησης» σχεδιασμού αυτών. «Νομίζω πως δεν… ήμασταν αρκετά έξυπνοι! Εργαστήκαμε μέσα στο σύστημα πάνω σε όσα ήταν τα πιο προφανή, μετρήσεις τοπικά, μετρήσεις διαφορετικών τύπων, με την αποστολή διαστημικών σκαφών στα σημεία στα οποία μπορούσαμε να τα στείλουμε. Εκτοξεύσαμε το διαστημικό σκάφος ΙΒΕΧ το 2008, κάτι που σημαίνει πως έχουν περάσει κάπου, 15 με 16 χρόνια. Το είχαμε δε προτείνει πέντε χρόνια πριν, και μόλις κάπου δέκα χρόνια πριν, στο 2000 κοντά, αντιληφθήκαμε πως μπορούμε να κάνουμε πολλά με τις μετρήσεις από απόσταση, συγκεκριμένων ατόμων. Μας πήρε λοιπόν αρκετό χρόνο μέχρι να αντιληφθούμε πως αυτό το σήμα για το οποίο μιλάμε είναι έναν αδύναμο σήμα, που όμως είναι εφικτό να μετρηθεί ενώ είναι πολύ πολύτιμο για να αντιληφθούμε το διαστημικό περιβάλλον το οποίο έχουμε», εξηγεί. «Αντιλαμβάνεσαι πως μπορείς να πάρεις μια μέτρηση με έναν νέο και έξυπνο τρόπο και να κάνεις διαφορετικές επιστημονικές ερωτήσεις από όσες έκανες μέχρι τότε», συμπληρώνει.

  Μια προσπάθεια διαστημικής συνεργασίας

  Ο Αμερικανός επιστήμονας μίλησε και για το Princeton Athens center, ένα γραφείο που διατηρεί το πανεπιστήμιο του Πρίνστον που είναι «ένας χώρος για συνεργάτες π.χ από την Ελλάδα, σημείο όπου σπουδαστές και ερευνητές μπορούν να προωθήσουν τα όρια της γνώσης», όπως είπε και τόνισε πως κάθε συνεργασία με τους Έλληνες επιστήμονες είναι κέρδος για την επιστήμη. Το Princeton Athens center υπάρχει, όπως είπε, από το 2016 και διοργανώνει συναντήσεις επιστημόνων που σχετίζονται με το διάστημα τα τελευταία τρία χρόνια και αυτό είναι κάτι που ελπίζει πως θα συνεχίστει ώστε να παραμείνει ενεργή η επαφή με τους «εξαιρετικούς Έλληνες συναδέλφους», όπως χαρακτηριστικά είπε, στην Ελλάδα.

  «Θεωρώ πράγματι τους Έλληνες επιστήμονες με τους οποίους συνεργαζόμαστε πολύ σημαντικούς για τη συνεργασία μας, και, όπως το βλέπω προσωπικά, το καλύτερο είναι όταν η συνεργασία είναι τέτοια που οι άνθρωποι δουλεύουν μαζί με διαφορετικούς τρόπους και -μπορεί ενδεχομένως κάποιος να μετακινηθεί από το ένα σημείο στο άλλο- όμως οι περισσότεροι από τους Έλληνες με τους οποίους συνεργαζόμαστε μπορεί να έρχονται στις ΗΠΑ για κάποια συνάντηση, δεν σκέφτονται όμως να μετακινηθούν μόνιμα στις ΗΠΑ. Κάποιοι από αυτούς με τους οποίους έχουμε συνεργαστεί έχουν έρθει στις ΗΠΑ για να κάνουν ένα post-doc, μπορεί να έχουν έρθει για ένα χρόνο, μερικούς μήνες ή κάτι τέτοιο και μετά να επιστρέφουν σπίτι τους, αυτό όμως είναι κάτι που αναζωογονεί και τους δύο πλευρές. Πιστεύω πως υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για συνεργασία και δεν το σκέφτομαι ως brain drain -κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί σε μερικούς τομείς- αλλά εκτιμώ πως δεν συμβαίνει στον συγκεκριμένο επιστημονικό τομέα», τόνισε ο καθηγητής Μακόμας.

  Ειρήνη και επιστήμη

  Είναι τελικά το Διάστημα ένας… ειρηνοποιός των λαών; «Είμαι καθηγητής αστροφυσικής και όχι καθηγητής κοινωνιολογίας και προσπαθώ να μην μιλώ για… απαντήσεις σε κοινωνιολογικά ζητήματα! Δεν γνωρίζω πολλά για άλλους τομείς μεν, θα ήθελα όμως να πιστέψω το Διάστημα είναι ένας τομέας στον οποίο οι άνθρωποι θα μπορούσαν να αφήσουν στην άκρη άλλες ανησυχίες τους ή και άλλες επιπλοκές και να συνεργαστούν», θα απαντήσει ο διακεκριμένος επιστήμονας πριν ερωτηθεί και για κάτι με περισσότερο… ελληνικό χρώμα. Τελικά είναι ο «ελληνικός ήλιος» κάτι ιδιαίτερο κύριε καθηγητά!;

  Εύθυμα και με μια ισχυρή δόση διπλωματίας ο Αμερικανός επιστήμονας δεν αποφύγει να απαντήσει : «Τον ελληνικό ήλιο τον γνωρίζω καλά, επιστρέφω στην Ελλάδα συχνά από το 1970 όταν ήμουν ακόμη στο κολέγιο και έχω έρθει ξανά πολλές φορές από τότε ξανά κάτω από τον ήλιο του Αιγαίου. Νομίζω πως έχετε ένα πολύ καλό… κομμάτι του! Το αγαπημένο μου είναι όταν βρίσκομαι μέσα στο νερό, κολυμπάω με τον ήλιο να πέφτει πάνω μου. Είναι κάτι υπέροχο. Όλα εδώ στην Ελλάδα έχουν ένα τόσο όμορφο φως να τα λούζει. Ξέρετε, οι άνθρωποι ήθελαν πάντα να καταλάβουν τον ρόλο τους στο σύμπαν και αυτό είναι μέρος αυτής της αναζήτησης που κάνουμε (εμείς) οι επιστήμονες…», καταλήγει ο Αμερικανός ειδικός πάνω στον Διαστημικό Καιρό όπως τον καθορίζει αυτός ο ζωοδότης αστέρας του ηλιακού μας συστήματος.

  Πηγή: In.gr