Θα μπορούσατε ποτέ να φανταστείτε ότι μια από τις αγαπημένες σας καθημερινές δραστηριότητες κρύβει σημαντικά οφέλη για την ψυχική υγεία; Δείτε τι αποκαλύπτουν τα επιστημονικά στοιχεία
Η αγάπη των ανθρώπων για την τέχνη του θεάματος μετρά αιώνες. Ήδη από την αρχαιότητα, οι άνθρωποι παρακολουθούσαν θεατρικές παραστάσεις. Με το πέρασμα του χρόνου και την εξέλιξη της τεχνολογίας, οι παραστάσεις μπόρεσαν να μεταφερθούν αρχικά στη μεγάλη οθόνη, γεννώντας τον κινηματογράφο και στη συνέχεια μπήκαν στα σπίτια μας, μέσω της τηλεόρασης. Έκτοτε, η παρακολούθηση ταινιών έχει μετατραπεί σε μια αγαπημένη, καθημερινή σχεδόν συνήθεια. Κι ενώ πολλοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με τις αρνητικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει η υπερβολική παρακολούθηση τηλεόρασης, η επιστήμη εντόπισε μερικούς σημαντικούς λόγους για να συνεχίσετε να επιδίδεστε στην αγαπημένη σας δραστηριότητα.
Αν και η θετική επίδραση της παρακολούθησης ταινιών είναι ακόμη υπό διερεύνηση, τα πρώτα στοιχεία υποστηρίζουν ότι βοηθά τους ανθρώπους να επεξεργαστούν δύσκολα συναισθήματα από μια ασφαλή θέση. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, την τελευταία ταινία που παρακολουθήσατε. Ίσως ήταν μια θλιβερή ιστορία, που σας επέτρεψε να εκφράσετε δύσκολα συναισθήματα. Ίσως μια κωμωδία, που σας έφτιαξε τη διάθεση. Ή μια ταινία τρόμου, που σας επέτρεψε να αναμετρηθείτε με το συναίσθημα του φόβου, χωρίς να κινδυνέψετε.
Η δρ. Jenny Hamilton, Λέκτορας Συμβουλευτικής και Ψυχολογίας και Υπεύθυνη Προγράμματος στο University of Lincoln, υποστηρίζει σε άρθρο της στο The Conversation ότι οι ταινίες εμπλέκουν τους ανθρώπους συναισθηματικά με τρόπους που αποδεικνύονται θεραπευτικοί.
Για παράδειγμα, φάνηκε ότι οι άνθρωποι αισθάνονταν πιο άνετα να μιλούν για χαρακτήρες και υποθέσεις ταινιών, από ό,τι για ζητήματα της πραγματικής ζωής. Μέσα από τις κινηματογραφικές ιστορίες, όμως, αποκτούσαν τη δυνατότητα να αναλύσουν προκλήσεις της αληθινής ζωής και να βρουν λύσεις.
Μία ανασκόπηση μελετών που διεξήγαγε η ίδια κατέληξε επίσης σε πολύ ενδιαφέροντα συμπεράσματα: Η «κινηματογραφική θεραπεία», όπως την ονόμασε, έδειξε να μειώνει τις συγκρούσεις μεταξύ γονέων και εφήβων, να αυξάνει την ενσυναίσθηση και τον διάλογο και να συμβάλλει στη βελτίωση των επικοινωνιακών δεξιοτήτων. Τέλος, έδειξε να ανακουφίζει σημαντικά το άγχος.
Η παρακολούθηση ταινιών έδειξε να ωφελεί ιδιαίτερα συγκεκριμένες ομάδες ανθρώπων. Η διαθέσιμη έρευνα υποστηρίζει ότι βοήθησε νεαρά αυτιστικά άτομα να αναγνωρίσουν τα προτερήματά τους και να αναπτύξουν ανθεκτικότητα και ψυχιατρικούς ασθενείς να εκφράσουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους. Μια άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι οι ταινίες με υπερήρωες επέτρεπαν στους νέους που είχαν διαγνωστεί με σχιζοφρένεια να βρουν δύναμη απέναντι στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.
Ο Αριστοτέλης έλεγε πως το κοινό της ελληνικής τραγωδίας φαινόταν να περνά από μια ευεργετική διαδικασία συναισθηματικής κάθαρσης μέσω της σύνδεσης με τους χαρακτήρες. Οι ταινίες παρέχουν μέχρι και σήμερα στους ανθρώπους έναν ασφαλή χώρο για να αισθάνονται και να εκφράζουν τα συναισθήματά τους, χωρίς να αντιμετωπίζουν τις επιπτώσεις του πραγματικού κόσμου.
Η δρ. Hamilton ανέπτυξε μια μέθοδο («Μέθοδος Ταινίας»), την οποία μπορούν να χρησιμοποιήσουν όλοι, για να αντλήσουν τα ψυχικά οφέλη της παρακολούθησης ταινιών:
Σε πρώτη φάση, εξετάστε πώς νιώθετε και εάν αυτή είναι μια καλή μέρα για να δείτε μια ταινία. Σκεφτείτε το αποτέλεσμα που θα μπορούσε να έχει η παρακολούθησή της. Εάν τελικά αποφασίσετε να τη δείτε, παρατηρήστε τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις σωματικές σας αντιδράσεις καθώς παρακολουθείτε.
Αφού παρακολουθήσετε την ταινία, εκφράστε τα συναισθήματα που σας προκάλεσε. Στη συνέχεια, προσδιορίστε τι σημαίνει η ταινία για εσάς. Σκεφτείτε με ποιον ταυτιστήκατε και πώς το ταξίδι του χαρακτήρα σας υπενθυμίζει τις δικές σας προκλήσεις και τα επιτεύγματα.
Τέλος, αναλογιστείτε πώς η ταινία μπορεί να σας βοηθήσει να εξερευνήσετε νέες δυνατότητες και στρατηγικές ανάπτυξης. Σκεφτείτε πώς οι χαρακτήρες έλυσαν προβλήματα και τι μπορείτε να μάθετε από αυτό. Παρατηρήστε τη σχέση της κινηματογραφικής ιστορίας με τη ζωή σας και σκεφτείτε τι θα αλλάζατε ή πώς θα γράφατε τη συνέχεια.
Έτσι, την επόμενη φορά που θα παρακολουθήσετε μια ταινία, σκεφτείτε πώς θα αξιοποιήσετε στο μέγιστο την εμπειρία. Αφήστε τον εαυτό σας να αισθανθεί και να εκφραστεί. Ίσως μια τόσο απλή δραστηριότητα μπορεί να σας βοηθήσει να μάθετε νέα πράγματα για τον εαυτό σας και να σας προσφέρει αυτό που τόσο αναζητάτε: Την κάθαρση.
