Την ερχόμενη Κυριακή στις 11 το πρωί θα πραγματοποιηθεί η ετήσια τελετή -προσκύνημα στα «ΦΟΝΙΚΑ», στο τόπο της θυσίας 23 πατριωτών από τη περιοχή του τ. δήμου Ωλένης στις 14 Ιουλίου 1944.
Οι μαρτυρίες για τα γεγονότα εκείνης της εποχής αναφέρονται στη καθολική συμμετοχή των κατοίκων της περιοχής στην Αντίσταση. Τίμημα αυτής της στάσης το αίμα που χύθηκε σε αρκετές μάχες και φονικά, με πιο αποτρόπαιο και φρικιαστικό αυτό που συντελέστηκε στα ΦΟΝΙΚΑ.
Στις 14 Ιουλίου ημέρα Παρασκευή στα ΦΟΝΙΚΑ (επί της επαρχιακής οδού Καράτουλα- Μουζακίου), λίγο πιο πάνω από το γεφύρι, από το πρωί οι Γερμανοί στήνουν ενέδρα και συλλαμβάνουν οποιονδήποτε ανύποπτο άνθρωπο που έλαχε να περάσει από εκείνο το σημείο, άλλοι για να πάνε στα κτήματα τους ,άλλοι στο μύλο για να αλέσουν, άλλοι σε συγγενείς τους και άλλοι για να βρουν τροφή στην ορεινή Ηλεία.
Οι όμηροι μέχρι το μεσημέρι, γύρω στους 23,νέοι , γέροι, γυναίκες και παιδιά, εκτός από το Ντίνο Γιαννακόπουλο που κατάφερε να τους ξεφύγει, οδηγούνται νωρίς το απόγευμα μαζί με τα άλογα τους και υπόλοιπα πράγματα τους στο τόπο της θυσίας. Τους διατάσσουν σε φάλαγγα και οι στρατιώτες λαμβάνουν θέση παράλληλη με αυτή.
Αδίστακτοι χωρίς καθυστέρηση στα μέσα του δρόμου βομβαρδίζουν τους αθώους και ανύποπτους πατριώτες μας.
Το πιο αιμοβόρο και αποτρόπαιο ομαδικό φονικό έχει συντελεστεί με 20 θύματα και δύο επιζώντες!!!.
Ο Δήμος Βασιλόπουλος παιδί τότε 17 χρόνων, το έβαλε κυριολεκτικά στα πόδια πέφτοντας στους γύρω θάμνους και χάθηκε στο δάσος, όταν άρχισαν τα βόλια των στυγερών δολοφόνων να δημιουργούν πανικό και να στερούν ζωές αθώων ανθρώπων.
Επίσης σώθηκε από καθαρή τύχη ο Μέλτης Αγριδιώτης (από το Χειμαδιό, όπως και οι παραπάνω δύο επιζώντες, χωριό το οποίο θρήνησε τα περισσότερα θύματα αυτού του αποτρόπαιου φονικού) ο οποίος βαριά τραυματισμένος σχεδόν αναίσθητος παρέμεινε στο χώμα μαζί με τα πτώματα των αδικοχαμένων πατριωτών έως ότου αποχωρίσουν οι στυγεροί δολοφόνοι κατακτητές.
Τη θυσία αυτή των πατριωτών μας μαζί με τόσους και τόσους νεκρούς Ελασίτες και αδικοσκοτωμένους Επονίτες και απλούς Έλληνες πολίτες, τιμούν κάθε χρόνο σε αυτόν τον σημαδιακό χώρο οι κάτοικοι και οι φορείς της περιοχής.
Εκεί στήθηκε, με πρωτοβουλία του τοπικού Πολιτιστικού συλλόγου ΩΛΕΝΗΣ, ΜΝΗΜΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ σύμβολο του Αγώνα για την ΕΙΡΗΝΗ, την ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ και τη ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ.
Την οργάνωση της τελετής έχει ο Δήμος Πύργου και έχουν προσκληθεί να παραβρεθούν οι αρχές ,φορείς, αντιστασιακές οργανώσεις ,συγγενείς των θυμάτων και οι κάτοικοι της περιοχής αλλά και ολόκληρου του νομού Ηλείας.
