Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για τις κυβερνητικές ανακοινώσεις και τα νέα μέτρα για την αντιμετώπιση του κύματος ανατιμήσεων έχουν κλειδώσει.
Πρόκειται για μέτρα που είναι εστιασμένα σε τρεις πυλώνες: σε οριζόντιες δράσεις στήριξης στο ενεργειακό πεδίο, στην οικονομική ενίσχυση των ευάλωτων με την «επιταγή ακρίβειας» και σε μέτρα αντιμετώπισης των ανατιμήσεων στα καύσιμα.
Από το κυβερνητικό στρατόπεδο αυτό που τονίζεται είναι πως στόχος είναι να στηριχθούν όσο το δυνατόν περισσότερο οι πολίτες σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία χωρίς ωστόσο να βγει από τις δημοσιονομικές «ράγες» η χώρα. Τονίζεται δε πως το επόμενο διάστημα θα υπάρξουν και νέες πρωτοβουλίες, όπως για παράδειγμα η δεύτερη αύξηση του κατώτατου μισθού το Μάιο.
Παράλληλα το μήνυμα που εκπέμπεται είναι πως απαιτείται μια πανευρωπαϊκή πρωτοβουλία και αναμένονται οι αποφάσεις που θα ληφθούν στη επόμενη Σύνοδο Κορυφής που θα γίνει στις 24 και 25 του μήνα. Ωστόσο για το θέμα αυτό τηρείται στάση αναμονής, καθώς στο εσωτερικό της Ε.Ε. δεν έχει αποφασιστεί ακόμα η έκταση των μέτρων στήριξης. Ακόμα και τώρα υπάρχει μια ισχυρή ομάδα κρατών- κυρίως του Βορρά- που ζητά να γίνουν προσεκτικές κινήσεις στο δημοσιονομικό πεδίο και δεν δίνει «λευκή επιταγή» για γενικευμένες παροχές.
Μέσα σε αυτό το ρευστό σκηνικό και με αβέβαιη την διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία η κυβέρνηση προχωρά σε μέτρα σε «δόσεις». Ένα νέο πακέτο θα ανακοινωθεί από τους αρμόδιους υπουργούς αύριο εκτός απροόπτου - αν δεν υπάρξει σήμερα κάποια έκπληξη στο σχεδιασμό - και θεωρείται πιθανό να υπάρξει και μήνυμα μέσω βίντεο του πρωθυπουργού.
Το «τρίπτυχο» των προτάσεων θα έχει ως εξής:
-
Συνέχιση της ενίσχυσης στο ρεύμα και το φυσικό αέριο. Η ενίσχυση αναμένεται να πάει πάνω από τα 50 ευρώ για τις 300 κιλοβατώρες μηνιαίως. Ειδικότερα όπως τονίζεται από την κυβερνητική πλευρά τα ποσά θα είναι κατά 10% έως 30% αυξημένα για οκτώ στα δέκα νοικοκυριά τον Απρίλιο. Παράλληλα προωθούνται ειδικά μέτρα για τις ενεργοβόρες επιχειρήσεις, με την επιδοτηση από το 50% να προσεγγίζει το 75% (ανάλογα βέβαια και με τις ευρωπαϊκές αποφάσεις).
-
Οικονομική ενίσχυση των πιο ευάλωτων, με τη χορήγηση της «επιταγής ακρίβειας»για να αντιμετωπιστούν οι ανατιμήσεις σε βασικά αγαθά. Τα χρήματα θα είναι αφορολόγητα, και δεν θα συμψηφίζονται με καμία οφειλή. Ουσιαστικά θα εφαρμοστεί ένα μοντέλο παρόμοιο με αυτό που προβλεπόταν για την έκτακτη ενίσχυση, που είχε καταβληθεί τα Χριστούγεννα . Σύμφωνα με πληροφορίες το μοντέλο που προκρίνεται είναι μια εφάπαξ ενίσχυση για χαμηλοσυνταξιούχους με εισοδηματικά κριτήρια και τους δικαιούχους αναπηρικών επιδομάτων και μια «διπλή» καταβολή για τους δικαιούχους του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.
-
Παρέμβαση στα καύσιμα, ώστε να ενισχυθούν συγκεκριμένες ομάδες. Στόχος είμαι να στηριχτούν οι πλέον ευάλωτοι αλλά και ένα τμήμα της μεσαίας τάξης και για το σκοπό αυτό θα προβλέπονται υψηλότερα εισοδηματικά κριτήρια σε σχέση με την επιταγή ακρίβειας (πιθανότατα κοντά στις 25.000 με 30.000 ευρώ). Για το σκοπό αυτό θα υπάρξει μια ειδική πλατφόρμα, παρόμοια με αυτή του επιδόματος θέρμανσης. Όπως τόνισε χθες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου στόχος είναι «εκείνος που πηγαίνει και βάζει καύσιμα, να πληρώνει σε τιμή φθηνότερη από αυτή που αναγράφεται στην αντλία. Και εκεί θα υπάρχουν κριτήρια πιο διευρυμένα από τα κριτήρια της προηγούμενης κατηγορίας καταβολής της ενίσχυσης». Συμπλήρωσε δε πως «πάμε σε μια μεγαλύτερη περίμετρο για ιδιώτες και για επαγγελματίες, ώστε να έχει ο κόσμος μία ενίσχυση, να ανακουφιστεί από αυτές τις υψηλές τιμές». Ουσιαστικά προκρίνεται ένα μοντέλο παρόμοιο με αυτό που υιοθετεί η Γαλλία και εξετάζει η Γερμανία, με συγκεκριμένη επιδότηση (που πληροφορίες αναφέρουν όπως μπορεί να είναι κοντά στα 20 λεπτά για το λίτρο).
Αναζητείται ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για τις ανατιμήσεις
«Ισορροπία» αναζητούν τα κράτη της Ε.Ε., καθώς από τη μια πλευρά οι χώρες του Νότου ζητούν γενναία μέτρα για τις ανατιμήσεις και από την άλλη πλευρά στο Βορρά είναι πιο φειδωλοί και τηρούν στάση αναμονής. Είναι χαρακτηριστικό πως το ευρωομόλογο που στηρίζουν η Γαλλία, η Ιταλία και άλλες χώρες του Νότου δεν «περπατά». Το μέτρο αντιμετωπίζεται με δυσπιστία από κράτη όπως η Γερμανία και η Ολλανδία, που εκτιμούν πως ήδη υπάρχουν πολύ μεγάλα ποσά από το Ταμείο Ανάκαμψης που δεν έχουν ακόμα χρησιμοποιηθεί.
Στην Σύνοδο Κορυφής την επόμενη εβδομάδα το μεγάλο ζητούμενο είναι να υπάρξει πρόοδος στα μέτρα για την αντιμετώπιση του κύματος των ενεργειακών ανατιμήσεων. Να σημειωθεί πως μια «ανάσα» πριν την επόμενη Σύνοδο την Παρασκευή θα έχουν την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις οι πρωθυπουργοί τεσσάρων κρατών του Νότου (μεταξύ των οποίων είναι και η Ελλάδα).
Όπως ανακοινώθηκε οι πρωθυπουργοί της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι, της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ και της Πορτογαλίας Αντόνιο Κόστα θα συναντηθούν στη Ρώμη, ενώ ο Κυριάκος Μητσοτάκης - λόγω covid - θα συμμετάσχει διαδικτυακά. Το «μενού» των συζητήσεων θα περιλαμβάνει και τις επόμενες κινήσεις στο ενεργειακό πεδίο, καθώς είναι ένα θέμα που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των συζητήσεων.
Ένα ακόμα θέμα που παραμένει σε εκκρεμότητα είναι το αν τελικά θα εξαιρεθούν οι δαπάνες για ενέργεια και άμυνα από τους σφιχτούς δημοσιονομικούς κανόνες, κάτι που επιθυμεί διακαώς η ελληνική πλευρά. Τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν πως για το ενεργειακό κομμάτι οι πιθανότητες είναι μοιρασμένες και όλα θα κριθούν από την πορεία των τιμών το επόμενο διάστημα. Στο αμυντικό κομμάτι είναι πιο δύσκολη η συζήτηση και μια εναλλακτική είναι να εξαιρεθεί το κομμάτι για τις αμυντικές δαπάνες που υπερβαίνει το μέσο όρο της Ε.Ε. Σχετικές προτάσεις βρίσκουν απήχηση και σε χώρες της ανατολικής Ευρώπης, ωστόσο είναι μια δύσκολη συζήτηση και πιθανότατα οι όποιες αποφάσεις πάνε για αργότερα.
