Η συνεχής απώλεια και υποβάθμιση των δασών επηρεάζουν την ακεραιότητα των δασικών οικοσυστημάτων
Τα τελευταία 60 χρόνια η παγκόσμια δασική έκταση έχει μειωθεί κατά 81,7 εκατομμύρια εκτάρια ή 817 εκατομμύρια στρέμματα, σύμφωνα με μία νέα διεθνή επιστημονική μελέτη.
Δηλαδή η μείωση της δασικής έκτασης κυμαίνεται πάνω από το 60% παγκοσμίως.
Η σημαντική διαχρονική απώλεια απειλεί το μέλλον της δασικής βιοποικιλότητας και έχει επιπτώσεις στις ζωές περίπου 1,6 δισεκατομμυρίου ανθρώπων.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον δρα Ρόναλντ Εστόκ του Κέντρου Βιοποικιλότητας, Κλιματικής Αλλαγής και Δασικών Ερευνών FFPRI στην Ιαπωνία, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Περιβαλλοντικής Έρευνας «Environmental Research Letters», ανέλυσαν στοιχεία από το 1960 έως το 2019 και βρήκαν ότι στη διάρκεια αυτής της περιόδου οι παγκόσμιες δασικές απώλειες (437,3 εκατομμύρια εκτάρια) ξεπέρασαν κατά πολύ τη συνολική αύξηση των δασικών εκτάσεων (355,6 εκατομμύρια εκατομμύρια εκτάρια).
Η μείωση της δασοκάλυψης της Γης, σε συνδυασμό με τη μεγάλη αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού κατά τα προηγούμενα 60 χρόνια, είχε ως αποτέλεσμα μία μείωση πάνω από 60% στην ανά κεφαλή δασική έκταση στον πλανήτη, από 1,4 εκτάρια (14 στρέμματα) το 1960 σε 0,5 εκτάρια (πέντε στρέμματα) το 2019.
Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι «η συνεχής απώλεια και υποβάθμιση των δασών επηρεάζουν την ακεραιότητα των δασικών οικοσυστημάτων, μειώνοντας την ικανότητά τους να γεννούν και να παρέχουν ουσιαστικές υπηρεσίες και να διαφυλάσσουν τη βιοποικιλότητα. Επίσης, έχει επίπτωση στις ζωές τουλάχιστον 1,6 δισεκατομμυρίου ανθρώπων, κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες, οι οποίοι εξαρτώνται από τα δάση για διάφορους λόγους».
Η μελέτη επιβεβαίωσε, ακόμη, ότι οι παρατηρούμενες αλλαγές στη χωροχρονική κατανομή των παγκόσμιων δασών υποστηρίζει τη θεωρία δασικής μετάβασης, σύμφωνα με την οποία οι δασικές απώλειες συμβαίνουν πρωτίστως στις χώρες χαμηλού εισοδήματος στις τροπικές περιοχές, ενώ τα δασικά κέρδη στις χώρες υψηλότερου εισοδήματος στις εξωτροπικές περιοχές.
Ο Εστόκ τόνισε πως «υπάρχει ζωτική ανάγκη σήμερα να αναστραφεί ή τουλάχιστον να επιπεδωθεί η παγκόσμια καμπύλη των καθαρών δασικών απωλειών, μέσω συντήρησης των εναπομενόντων δασών και αποκατάστασης των υποβαθμισμένων δασικών τοπίων».
Πηγή: Cnn.gr
Τελευταία τροποποίηση στις Δευτέρα, 01 Αυγούστου 2022 12:26
Κωνσταντίνος Μητρόπουλος: «Ο Δήμος Ζαχάρως, από τους πρώτους Δήμους που εντάχθηκε στο πρόγραμμα «ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΔΑΣΩΝ 2024» με το ποσό των 500.000€ - Ξεκινάμε άμεσα τα έργα για τη δημιουργία ζωνών πυροπροστασίας περιμετρικά των οικισμών μας.»
Υπεγράφη η σύμβαση για τη δημιουργία ζωνών πέριξ των οικισμών, εντός ή πλησίον δασών και δασικών εκτάσεων υψηλής επικινδυνότητας, για την πρόληψη εκδήλωσης δασικών πυρκαγιών.
Έργα για τη δημιουργία περιμετρικών ζωνών στους οικισμούς, εντός ή πλησίον δασών και δασικών εκτάσεων υψηλής επικινδυνότητας, για την πρόληψη εκδήλωσης δασικών πυρκαγιών, μέσω του χρηματοδοτικού προγράμματος «ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΔΑΣΩΝ 2024» στον Άξονα Προτεραιότητας 6 (Α.Π. 6) «ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΤΟΙΚΗΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΣΕ ΟΤΑ Α ́ ΒΑΘΜΟΥ ΜΕ ΠΕΡΙΑΣΤΙΚΑ ΔΑΣΗ», δρομολογήθηκαν με την υπογραφή τής σύμβασης μεταξύ του Δημάρχου Ζαχάρως, κου Κωνσταντίνου Μητρόπουλου, και του εκπροσώπου τής αναδόχου εταιρείας, κου Ζαφείρη Ζαφειρόπουλου.
Η ένταξη τού Δήμου Ζαχάρως στο πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε με την υπ’ αρ. 3164/14-6-2024 απόφαση του Προέδρου του Πράσινου Ταμείου, κατοχυρώνοντας το ποσό των 500.000€.
Ο Δήμαρχος Ζαχάρως, κ. Μητρόπουλος, ανέφερε: «Με την υπογραφή της σύμβασης, ξεκινάμε άμεσα την εκτέλεση των εργασιών για την ενίσχυση της πυροπροστασίας κατοικημένων περιοχών στις δημοτικές μας κοινότητες. Οι εργασίες αφορούν τη δημιουργία αντιπυρικών ζωνών, περιμετρικά των οικισμών που βρίσκονται εντός ή πλησίον δασών και δασικών εκτάσεων υψηλής επικινδυνότητας, για την πρόληψη εκδήλωση πυρκαγιών. Θέλω να τονίσω ότι ο Δήμος Ζαχάρως αξιοποιεί κάθε διαθέσιμο μέσο, για ένα ολοκληρωμένο σχέδιο, στοχεύοντας την ασφάλεια των δημοτών μας και των περιουσιών τους. Μάλιστα, ο Δήμος μας ήταν από τους πρώτους που υπέβαλαν το σχετικό αίτημα στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, μέσω του Πράσινου Ταμείου, και που άμεσα κατέθεσαν τις σχετικές μελέτες, με αποτέλεσμα την ένταξή μας και την εξασφάλιση τού ποσού των 500.000€. Συνεχίζουμε την προσπάθειά μας σε όλα τα μέτωπα για την ανόρθωση της περιοχής μας».
Αντιμέτωπη με μια άνευ προηγουμένου αλλαγή στα οικοσυστήματά της είναι η Μεσόγειος, λόγω των ολοένα και συχνότερων, ολοένα και πιο ανεξέλεγκτων πυρκαγιών.
Η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο αυτών των αλλαγών, μετά από ένα ακόμη εφιαλτικό καλοκαίρι που άφησε πίσω του δεκάδες χιλιάδες στρέμματα γης καμένα, λόγω των εξαιρετικά υψηλών θερμοκρασιών, των ισχυρών ανέμων και των ξηρών καιρικών συνθηκών.
Αντίστοιχες καιρικές συνθήκες φέτος επικράτησαν επίσης στην Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, τη Γαλλία και το Μαρόκο.
Πρόκειται για ένα ακόμη καλοκαίρι που βρέθηκε σε «κλοιό» καύσωνα και σφοδρότατων ανέμων. Το 2023, 334.000 στρέμματα γης κάηκαν στη νότια Ευρώπη μέσα σε μόλις 12 ημέρες, μετά από πυρκαγιές που ξέσπασαν στα μέσα Ιουλίου. Στην απέναντι πλευρά της Μεσογείου, οι καταστροφικές πυρκαγιές ξέσπασαν στην Αλγερία και την Τυνησία στοίχισαν τη ζωή σε δεκάδες ανθρώπους και ανάγκασαν σε εκκένωση πολλούς ακόμη.
Ενώ τα σπίτια και οι ζωές που έχουν καταστραφεί από τις φλόγες θα χρειαστούν χρόνο για να ανακάμψουν, αποτελεί ερώτημα πώς θα αποκατασταθούν οι βιότοποι που έχουν γίνει «στάχτη» την ώρα που η ανθρωπογενής κλιματική κρίση αναμένεται να καταστήσει τις πυρκαγιές κανονικότητα όσο περνούν τα χρόνια.
Οι πυρκαγιές, όμως, αποτελούσαν πάντα μέρος του κύκλου ζωής των μεσογειακών οικοσυστημάτων, με το φαινόμενο όμως να γίνεται ολοένα εντονότερο και συχνότερο, για πόσο θα μπορούν να αναδύονται από τις στάχτες τους; Μήπως πλέον γινόμαστε θεατές μιας μόνιμης αλλαγής στη Μεσόγειο;
Όπως αναφέρει μιλώντας στο BBC η χωρική αναλύτρια στο Βασιλικό Βοτανικό Κήπο του Κιου στο Λονδίνο, Τζένι Γουίλιαμς, οι πυρκαγιές στα μεσογειακά οικοσυστήματα αποτελούν μέρος της ζωής τους. «Στην πραγματικότητα, χωρίς πυρκαγιές, ορισμένα είδη θα έπαυαν να υπάρχουν» σημειώνει, για να φέρει ως παράδειγμα ότι «οι σπόροι πολλών ειδών έχουν σκληρό περίβλημα, που απελευθερώνεται μόνο όταν εκδηλωθεί φωτιά». Αυτό οδηγεί σε μια «έκρηξη άνθησης φυτών» σε πληγείσες περιοχές, αναφέρει.
Η Μεσόγειος περιλαμβάνει το 20% της βιοποικιλότητας της Γης
Η Μεσόγειος, και άλλες περιοχές σε όλο τον κόσμο με παρόμοια κλίματα, θεωρούνται εστίες βιοποικιλότητας. Αντιπροσωπεύουν το 5% της επιφάνειας της γης, αλλά περιέχουν το 20% της βιοποικιλότητάς της.
Αυτές οι περιοχές, που μπορούν να βρεθούν όχι μόνο γύρω από τη λεκάνη της Μεσογείου, αλλά και στην Αυστραλία, την Καλιφόρνια, τη Νότια Αφρική και τη Χιλή, έχουν ως κοινό χαρακτηριστικό, τους ήπιους, υγρούς χειμώνες και τα ζεστά, ξηρά καλοκαίρια που διευκολύνουν την εκδήλωση πυρκαγιών.
Τι είναι η γηγενής πυροποικιλότητα;
Σύμφωνα όμως με μια πρόσφατη έρευνα διαπιστώθηκε πως ότι η έντονη βιοποικιλότητα που παρατηρείται στη Μεσόγειο σχετίζεται με αυτό που ορίζεται ως «γηγενή πυροποικιλότητα» (indigenous pyrodiversity).
Η πυροποικιλότητα εκτιμάται ότι προάγει τη βιοποικιλότητα αυξάνοντας την περιβαλλοντική ετερογένεια και αναπαράγοντας τα γηγενή καθεστώτα πυρκαγιάς, όπως αναφέρεται σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Science.
«Η φωτιά αλλάζει τις συνθήκες ύπαρξης ενός οικοσυστήματος» αναφέρει ο αναπληρωτής καθηγητής φυτοβιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ, Άνταμ Πελεγκρίνι. «Ακριβώς μετά από μια πυρκαγιά μπορείς να έχεις περισσότερο φως, το έδαφος μπορεί να είναι πιο ζεστό, η στάχτη μπορεί να κάνει το έδαφος πιο αλκαλικό… Διαφορετικά είδη προσαρμόζονται σε αυτές τις διαφορετικές συνθήκες» εξηγεί.
Το παράδειγμα της Ελλάδας
Φέρνοντας ως παράδειγμα μια πλαγιά στην Ελλάδα, ο ίδιος αναφέρει πως μπορεί κανείς να παρατηρήσει «ένα μωσαϊκό περιοχών με διαφορετικά στάδια ανάκαμψης. Διαφορετικά είδη φυτών αναπτύσσονται με βάση ακριβώς αυτά τα διαφορετικά στάδια, όπου μπορεί να αναπτύσσεται περισσότερη βιοποικιλότητα, επειδή η μεταβλητότητα της φωτιάς επιτρέπει τη συνύπαρξη περισσότερων ειδών».
Σε βάθος εκατομμυρίων ετών, τα μεσογειακά φυτά εκτιμάται πως έχουν «μάθει» να επιβιώνουν από τις πυρκαγιές αναπτύσσοντας χαρακτηριστικά που τα βοηθούν να προσαρμοστούν σε αυτές τις συνθήκες.
Πώς η φύση έχει μάθει να αναγεννάται από τις στάχτες της
Πολλά δέντρα έχουν πυρίμαχο ιστό με τη μορφή ενός παχύτατου φλοιού και μπορούν ακόμη και να αποβάλουν μόνα τους τα νεκρά - καμένα κλαδιά τους, ούτως ώστε να αναγγενηθούν πιο εύκολα νέα. Μερικά φυτά αποθηκεύουν νερό σε χυμώδεις ιστούς, ενώ οι ρίζες κάποιων άλλων παραμένουν ζωντανές κάτω από το έδαφος, βγάζοντας βλαστάρια λόγω της θερμότητας της φωτιάς. Οι ανθεκτικοί στη θερμότητα σπόροι, επίσης, βρίσκονται αποθηκευμένοι στο έδαφος περιμένοντας την ευκαιρία να ξεπροβάλουν. Οι δασικές πυρκαγιές μπορούν να αφαιρέσουν το νεκρό φλοιό, τα ξύλα και τα απορρίμματα φύλλων από το έδαφος, έτσι ώστε νέοι σπόροι να μπορέσουν να δημιουργηθούν και να αναπτυχθούν.
«Τα δάση που παραμένουν ανέπαφα από την ανθρώπινη παρέμβαση προστατεύονται σε μεγάλο βαθμό» επισημαίνει η Γουίλιαμς. «Περιορίζουν τη ροή του αέρα, μειώνοντας τον άνεμο που διέρχεται. Καθίσταται ακόμη πιο εύκολο να σβήσει μια φωτιά επειδή δεν κινείται αρκετά γρήγορα».
Αυτή η συνθήκη αλλάζει από την ανθρώπινη παρέμβαση στη φύση, τη διάνοιξη δρόμων ή μονοπατιών για παράδειγμα.
«Από τη στιγμή που μια φωτιά εκδηλωθεί, μπορεί να καίει και να εξαπλώνεται κατά μήκος αυτών των διαδρόμων που έχουν διανοιχθεί» σχολιάζει η ίδια. «Αυτό συμβαίνει όλο και πιο συχνά, χρόνο με το χρόνο. Τα κενά γίνονται μεγαλύτερα και ο βιότοπος δεν έχει χρόνο να πλουτίσει και να προστατευτεί».
Παρατηρείται, λοιπόν, πως η ίδια η φύση έχει μηχανισμούς προσαρμογής στην και προστασίας από την φωτιά, βοηθώντας την βοιοποικιλότητα να επιβιώσει από πυρκαγιές χαμηλότερης έντασης. Ωστόσο, καθίσταται πιο δύσκολο οι μηχανισμοί αυτοί να λειτουργήσουν όταν έρχονται αντιμέτωποι με ανεξέλεγκτες, μεγάλες φλόγες που πυροδοτούνται από την ξηρασία και τους ανέμους. Να σημειωθεί πως, οι θερμοκρασίες στις δασικές πυρκαγιές μπορεί να ξεπεράσουν τους 1.100 βαθμούς Κελσίου. Όταν, λοιπόν, τα οικοσυστήματα καίγονται ολοσχερώς ή πολύ συχνά, καθίσταται πιο δύσκολη η αναγέννησή τους.
Η υπερθέρμανση του πλανήτη αναδιαμορφώνει τις μεσογειακές περιοχές που άλλοτε ήταν πιο ανθεκτικές στις πυρκαγιές. Για μέρη όπου η φωτιά είναι φυσικό μέρος του οικοσυστήματος, οι πυρκαγιές που προκαλούνται από την κλιματική κρίση μπορεί να διαφέρουν αρκετά από το παρελθόν. Οι εποχές ακραίων πυρκαγιών γίνονται μεγαλύτερες σε διάρκεια, πιο συχνές και όλο και πιο απρόβλεπτες.
Από 25 έως 250 χρόνια ο χρόνος ανάκαμψης της βλάστησης μετά από μια φωτιά
Σύμφωνα με τους επιστήμονες η αύξηση της συχνότητας, της έντασης και της κλίμακας των πυρκαγιών ξεπερνούν την ικανότητα των οικοσυστημάτων να ανακάμψουν. Ανάλογα με το είδος και την ταχύτητα ανάπτυξης, η βλάστηση χρειάζεται από 25 έως 250 χρόνια για να αναγεννηθεί.
Ο βιότοπος της νότιας Καλιφόρνια, για παράδειγμα, μπορεί να πάρει 30-60 χρόνια για να αναγεννηθεί μετά από μια πυρκαγιά. Τα βόρεια και εύκρατα δασικά οικοσυστήματα του Καναδά, από την άλλη πλευρά, φαίνεται να ανακάμπτουν ταχύτερα - σε περίπου 10 χρόνια, σύμφωνα με μια μελέτη. Όταν μια φωτιά εκδηλώνεται εκεί όπου μια περιοχή έχει καεί ξανά πρόσφατα στο παρελθόν, με ποιον τρόπο θα καταφέρει ένα οικοσύστημα να ανακάμψει;
Το νερό είναι το μόνο που επιτρέπεται στους επισκέπτες να καταναλώνουν μέσα στο τεράστιο σπήλαιο του Εθνικού Πάρκου Carlsbad Caverns στο Νέο Μεξικό. Όλα τα άλλα απαγορεύονται. Πρόσφατα, επισκέπτης του πάρκου έριξε κάτω μια σακούλα Cheetos και δημιούργησε... «τεράστιο αντίκτυπο» στο οικοσύστημα του σπηλαίου.
«Μπορεί μια πεταμένη σακούλα σνακ να φαίνεται ασήμαντη, αλλά για τη ζωή του σπηλαίου μπορεί να είναι καθοριστικό», ανέφερε το πάρκο στην ανάρτησή του σχετικά με τα σκουπίδια που βρέθηκαν στο Big Room.
«Το επεξεργασμένο καλαμπόκι, που μαλάκωσε από την υγρασία του σπηλαίου, αποτέλεσε το ιδανικό περιβάλλον για να φιλοξενήσει μικροβιακή ζωή και μύκητες. Οι γρύλοι του σπηλαίου, τα ακάρεα, οι αράχνες και οι μύγες σύντομα οργανώθηκαν σε έναν προσωρινό τροφικό ιστό, σκορπίζοντας τα θρεπτικά συστατικά στο σπήλαιο. Οι μύκητες εξαπλώνονται στις κοντινές επιφάνειες, καρποφορούν, πεθαίνουν και βρωμάνε. Και ο κύκλος συνεχίζεται».
Το πάρκο γνωστοποίησε ότι οι φύλακες αφιέρωσαν 20 λεπτά για να αφαιρέσουν προσεκτικά τις μούχλες και τα ξένα υπολείμματα από τις επιφάνειες στο εσωτερικό του σπηλαίου, σημειώνοντας ότι ενώ ορισμένα μέλη του οικοσυστήματος που αναδύθηκαν από τα σνακ αποτελούσαν κατοίκους του σπηλαίου «πολλά από τα μικρόβια και τις μούχλες δεν είναι».
«Μεγάλο ή μικρό, όλοι μας αφήνουμε ένα αντίκτυπο όπου κι αν πάμε. Ας αφήσουμε όλοι τον κόσμο καλύτερο από ό,τι τον βρήκαμε», είναι η έκκληση των υπευθύνων του πάρκου.
Στην ιστοσελίδα του πάρκου αναφέρεται ότι το φαγητό και τα ποτά, εκτός από σκέτο νερό, προσελκύουν τα ζώα στο σπήλαιο.
Στις πρωτοβουλίες για την ολοκληρωμένη διαχείριση των δασικών οικοσυστημάτων της χώρας μας και για την ενίσχυση της πυροπροστασίας κατοικημένων περιοχών σε Δήμους με περιαστικά δάση αναφέρθηκε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, χθες, στο πλαίσιο συνέντευξης Τύπου.
Στο επίκεντρο της συνέντευξης Τύπου, που πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας τέθηκε ο σχεδιασμός και οι νέες, τεχνικές προδιαγραφές εκπόνησης διαχειριστικών μελετών δασικών οικοσυστημάτων, όπως αυτές προκύπτουν, κατά βάση, από τις απαιτήσεις της νέας πραγματικότητας που δημιουργεί η κλιματική κρίση.
Στην εκδήλωση συμμετείχαν, ακόμη, ο Γενικός Γραμματέας Δασών, κ. Ευστάθιος Σταθόπουλος, ο Πρόεδρος του Πράσινου Ταμείου, κ. Γιάννης Ανδρουλάκης, ο Γενικός Διευθυντής Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος, κ. Ευάγγελος Γκουντούφας και στελέχη των περιφερειακών Δασικών Υπηρεσιών που συμμετείχαν στην ομάδα σύνταξης των προδιαγραφών.
Οι 17 κρίσιμες παράμετροι των νέων, τεχνικών προδιαγραφών
Οι νέες απαιτήσεις που ενσωματώνονται στις προδιαγραφές σύνταξης διαχειριστικών μελετών δάσους περιλαμβάνουν:
Εξασφάλιση της αειφορικής πολυ-λειτουργικής διαχείρισης των δασικών οικοσυστημάτων
Εκτίμηση και μετριασμό επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης στα δασικά οικοσυστήματα
Έμφαση στην καλλιέργεια του δάσους, με στόχο τα υγιή και πλήρως ανανεώσιμα δασικά οικοσυστήματα
Διασύνδεση των διαχειριστικών μελετών με το ισχύον, νομικό και θεσμικό πλαίσιο διαχείρισης των προστατευόμενων δασικών περιοχών
Διασύνδεση των διαχειριστικών μελετών με τα Αντιπυρικά Σχέδια – Μελέτες, έργα AntiNero, στο πλαίσιο της πρόληψης των δασικών πυρκαγιών
Αξιοποίηση των δασικών προϊόντων (ξυλώδη και μη ξυλώδη) και υπηρεσιών από όλα τα δασικά οικοσυστήματα
Διασύνδεση και αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της Εθνικής Απογραφής και Παρακολούθησης των δασών στις διαχειριστικές μελέτες
Τυποποίηση εντύπων και πινάκων για ενιαία χρήση
Εξασφάλιση της δυνατότητας σύνδεσης με Πληροφοριακά συστήματα, Ενιαία – Εθνική Βάση Δεδομένων για όλη τη χώρα
Ενσωμάτωση χαρτογραφικών απεικονίσεων λεκανών απορροής και έργων ορεινής υδρονομίας στις διαχειριστικές μελέτες και διασύνδεσή τους
Ενσωμάτωση μεταγενέστερης νομοθεσίας, που αφορά στις προστατευόμενες περιοχές του Δικτύου Natura, είδη χλωρίδας και πανίδας, κ.λπ.
Πρόβλεψη για διασύνδεση με τα περιφερειακά σχέδια βόσκησης για την ενεργή άσκηση της κτηνοτροφίας και τη στήριξη του πρωτογενούς τομέα
Ενσωμάτωση πρόβλεψης (χωρικά και χρονικά) της άσκησης μελισσοκομίας
Εμπλουτισμό των διαχειριστικών μελετών, με επιπλέον θεματικούς χάρτες (κλίσεων, αναγλύφου, έκθεσης κ.λπ.)
Παρακολούθηση των διαχειριστικών μέτρων και προσαρμογή τους (Monitoring and Adaptive Management)
Συνεκτίμηση των αποτελεσμάτων από την εφαρμογή των διαχειριστικών μέτρων προηγούμενων διαχειριστικών περιόδων για την ορθή λήψη αποφάσεων μελλοντικής διαχείρισης
Πρόβλεψη για χρήση σύγχρονων μέσων και μηχανημάτων για την απόληψη της προβλεπόμενης δασικής βιομάζας
Ήδη έχουν ανατεθεί 19 διαχειριστικές μελέτες για ισάριθμα δασικά οικοσυστήματα, συνολικής έκτασης 1.395.259 στρεμμάτων, οι οποίες αφορούν περιοχές αρμοδιότητας δασαρχείων Καπανδριτίου (2), Πεντέλης (1), Αιγάλεω (3), Πάρνηθας (1), Μεγάρων (2), Λιβαδειάς (2), Βυτίνας (3), Τρίπολης (1), Πύργου(2) και Ολυμπίας (2).
Οι υπό εκπόνηση μελέτες θα οδηγήσουν άμεσα, αλλά και μεσοπρόθεσμα:
στην αποτελεσματική προστασία των δασικών οικοσυστημάτων έναντι των φυσικών καταστροφών,
στην προστασία του τοπίου,
στη διατήρηση της βιοποικιλότητας και
γενικότερα στην θωράκιση των δασών και του ευρύτερου φυσικού περιβάλλοντος.
Τόσο αυτές οι 19 μελέτες όσο και εκείνες που θα ανατεθούν στη συνέχεια, θα υλοποιηθούν με τις παραπάνω, νέες προδιαγραφές.
Προληπτικά μέτρα πυροπροστασίας
Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου παρουσιάστηκε η πορεία υλοποίησης της πρωτοβουλίας του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τη λήψη προληπτικών μέτρων πυροπροστασίας κατοικημένων περιοχών σε δήμους με περιαστικά δάση.
Για το σκοπό αυτό, διατίθενται 30 εκατ. ευρώ από το πρόγραμμα: «Προστασία και Αναβάθμιση Δασών 2024» του Πράσινου Ταμείου, που υλοποιεί η Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος της Γενικής Γραμματείας Δασών μέσω των Περιφερειακών Δασικών Υπηρεσιών.
Η πρωτοβουλία, που διακρίνεται για την ευελιξία και την ταχύτητα στις προβλεπόμενες διαδικασίες υλοποίησης, αφορά στη δημιουργία αντιπυρικών ζωνών, πλάτους 10 μέτρων, περιμετρικά οικισμών που βρίσκονται εντός ή πλησίον δασών και δασικών εκτάσεων υψηλής επικινδυνότητας για την εκδήλωση πυρκαγιών. Έχει, ήδη, εκδηλωθεί ενδιαφέρον από κάποιους δήμους – δυνητικούς δικαιούχους. Εντός των επόμενων ημερών αναμένεται η μαζική κατάθεση προτάσεων από τους περισσότερους δήμους. Από τη συμμετοχή του συνόλου των δήμων που καλύπτει το πρόγραμμα (από 196 που προβλεπόταν αρχικά, αυξήθηκαν σε 217) εκτιμάται πως θα καλυφθεί περίπου το 60% του συνόλου των περιμετρικών ζωνών που περιβάλλουν οικισμούς που βρίσκονται εντός ή πλησίον δασικών οικοσυστημάτων, σύμφωνα με τα στοιχεία των δασικών χαρτών.
Υπενθυμίζεται πως οι δήμοι μπορούν να καταθέσουν τις προτάσεις τους για συμμετοχή στην παραπάνω πρωτοβουλία έως τις 20.06.2024. Οι προτάσεις αξιολογούνται άμεσα και υλοποιούνται με σειρά χρονικής προτεραιότητας.
Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Θόδωρος Σκυλακάκης, δήλωσε: «Συνεχίζουμε, με αμείωτη ένταση, να υλοποιούμε μέτρα για την προστασία και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των δασών μας. Οι νέες προδιαγραφές εκπόνησης διαχειριστικών μελετών δάσους που εισάγουμε, σχεδιάστηκαν με γνώμονα τις απαιτήσεις που επιτάσσουν οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Αξιοποιούμε τις νέες τεχνολογίες και ενσωματώνουμε πρακτικές για τη βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας αυτών των μελετών. Παράλληλα, βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη οι απαραίτητες διαδικασίες για την πυροπροστασία κατοικημένων περιοχών σε δήμους με περιαστικά δάση. Υλοποιούμε μεγάλα έργα πρόληψης -όπως είναι το AntiNero– απέναντι στις πυρκαγιές. Επιπρόσθετα, έχει εκκινήσει η πρωτοβουλία -με πόρους ύψους 30 εκατ. ευρώ από το Πράσινο Ταμείο- για τη δημιουργία αντιπυρικών ζωνών, πλάτους 10 μέτρων, περιμετρικά οικισμών που βρίσκονται εντός ή πλησίον δασών και δασικών εκτάσεων υψηλής επικινδυνότητας για την εκδήλωση πυρκαγιών».
Ο Γενικός Γραμματέας Δασών, κ. Ευστάθιος Σταθόπουλος, επισήμανε: «Για 50 χρόνια τα μισά δάση μας δεν διέθεταν διαχειριστική μελέτη. Τεράστια καύσιμη ύλη συσσωρευόταν εκεί, προκαλώντας πυρκαγιές. Αυτό πλέον σταματά! Τον περασμένο μήνα, μέσω του προγράμματος Antinero σε συνεργασία με το ΤΑΙΠΕΔ, ξεκίνησε η εκπόνηση διαχειριστικών μελετών, σε περιοχές ευθύνης Δασαρχείων Αττικής, Βοιωτίας, Ηλείας και Αρκαδίας. Το αμέσως προσεχές διάστημα συμβασιοποιούμε και νέα γενιά μελετών που θα καλύψουν μεγάλο μέρος των δασών μας. Επεξεργαστήκαμε τις τεχνικές προδιαγραφές τους και βάζουμε πλέον τα δάση σε διαχείριση. Στόχος είναι την προσεχή διετία να υπάρχουν τέτοιες μελέτες παντού. Ταυτόχρονα, θέσαμε σε εφαρμογή τον Κανονισμό Πυροπροστασίας, που ισχύει από τον Μάιο 2023. Διευκολύνουμε τους πολίτες με παρατάσεις των προθεσμιών, ώστε να ανταποκριθούν στις αναγκαίες ενέργειες. Με ειδικό χρηματοδοτικό πρόγραμμα, που με πρωτοβουλία του Υπουργού κ. Σκυλακάκη εκτελεί αυτές τις μέρες το Πράσινο Ταμείο, τουλάχιστον 217 Δήμοι χρηματοδοτούνται με 30 εκατ. ευρώ, προκειμένου να δημιουργήσουν τις αναγκαίες ζώνες προστασίας των περιαστικών δασών τους από τυχόν πυρκαγιές».
Ο Πρόεδρος του Δ.Σ. του Πράσινου Ταμείου, κ. Γιάννης Ανδρουλάκης, σημείωσε: «Το Πράσινο Ταμείο ανταποκρίθηκε αμέσως στο αίτημα του ΥΠΕΝ. Με ομόφωνη απόφαση του Δ.Σ. προχώρησε στη δημιουργία χωριστού άξονα προτεραιότητας στο χρηματοδοτικό πρόγραμμα των Δασών και, από κοινού με τη Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος της Γενικής Γραμματείας Δασών, ετοίμασε την πρόσκληση και τον οδηγό διαχείρισης που αναρτήθηκαν στην ιστοσελίδα www.prasinotameio.grτην Πέμπτη 16 Μαΐου 2024. Ήδη έχουν υποβληθεί προτάσεις από τους δικαιούχους δήμους, οι οποίες τίθενται υπό άμεση επεξεργασία, ώστε μέχρι τις 30 Ιουνίου το αργότερο να έχουν ολοκληρωθεί οι εντάξεις και να εκτελεστούν οι σχετικές εργασίες. Η προτροπή μας προς τους δήμους είναι να διαβάσουν προσεκτικά την πρόσκληση και τον οδηγό διαχείρισης και να προσαρμόσουν στις προδιαγραφές που θέτουν, τις προτάσεις που υποβάλλουν».
Ο Γενικός Διευθυντής Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος, κ. Ευάγγελος Γκουντούφας, τόνισε: «Ο κυρίαρχος πυλώνας της προστασίας και ανάπτυξης των δασών και κατά συνέπεια του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας μας, ειδικά υπό το πρίσμα των νέων και απρόβλεπτων συνθηκών που δημιουργεί η κλιματική κρίση, είναι η ολοκληρωμένη διαχείρισή τους, με βάση πάντα την αρχή της αειφορίας και των πολλαπλών λειτουργιών, χρήσεων και υπηρεσιών που αυτά εξυπηρετούν. Η αδιαμφισβήτητη αυτή παραδοχή, για την υλοποίησή της, εκτός της εξασφάλισης της συνεχούς χρηματοδότησης και του ανθρώπινου στελεχιακού δυναμικού, απαιτεί σύγχρονες τεχνικές προδιαγραφές για τη σύνταξη των διαχειριστικών μελετών που θα λαμβάνουν υπόψη όλες τις νέες παραμέτρους. Απαιτεί παράλληλα, συνέχεια όλων των έργων πρόληψης και θωράκισης της αντιπυρικής προστασίας, στην προσπάθεια αύξησης της ανθεκτικότητας και μείωσης της τρωτότητας των δασών μας. Απαιτεί εκτός όλων των άλλων και την υλοποίηση έργων που θα μειώνουν τον κίνδυνο αρνητικής αμφίδρομης επίδρασης, μεταξύ οικιστικού ιστού και περιαστικών δασών, σε περίπτωση περιστατικού πυρκαγιάς».
Δελτίο Τύπου - Φωτογραφία : ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ/EUROKINISSI
Τον κώδωνα του κινδύνου κρούουν εννέα περιβαλλοντικές οργανώσεις για τα θαλάσσιαοικοσυστήματα της Μεσογείου, οι οποίες τονίζουν πως οι ακραίες συνθήκες επιτάσσουν την ανάληψη τολμηρών δεσμεύσεων σε πολιτικό επίπεδο.
Στο πλαίσιο αυτό, η 9η Διεθνής Διάσκεψη για τους Ωκεανούς (9th Our Ocean Conference), η οποία θα διεξαχθεί στην Αθήνα στις 15-17 Απριλίου 2024, είναι, σύμφωνα με την ανακοίνωση των οργανώσεων αυτών «μια σημαντική ευκαιρία για να αποδείξει έμπρακτα η Ελλάδα ότι αντιμετωπίζει σοβαρά τα κρίσιμα ζητήματα προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος».
Δημιουργία θαλάσσιων πάρκων σε Ιόνιο και Αιγαίο
«Η ανακοίνωση της κυβέρνησης για τη δημιουργία δύο εθνικών θαλάσσιων πάρκων σε Ιόνιο και Αιγαίο αποτελεί μια καταρχάς σημαντική πρωτοβουλία, δεδομένης της εξαιρετικής οικολογικής αξίας αυτών των περιοχών» τονίζει η ανακοίνωση.
Διευκρινίζει, όμως, ότι για να ανταποκριθεί η δέσμευση αυτή στην ανάγκη προστασίας της θαλάσσιας βιοποικιλότητας «απαιτείται εξειδίκευση κρίσιμων σημείων, όπως τα όρια των περιοχών, το θεσμικό καθεστώς τους και οι επιτρεπόμενες χρήσεις».
Στη βάση αυτή, οι οργανώσεις εκφράζουν την ανησυχία τους για την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στην περιοχή του Ιονίου, διότι συνιστά μια προστατευόμενη περιοχή», ενώ σημειώνουν πως χρειάζεται να ληφθούν μέτρα για τη ρύθμιση της ναυσιπλοΐας με σκοπό τη μείωση των συγκρούσεων μεταξύ πλοίων και θαλάσσιων θηλαστικών.
Απαγόρευση της αλιείας με συρόμενα εργαλεία βυθού
Παράλληλα, κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική η πρωτοβουλία για την απαγόρευση της αλιείας με συρόμενα εργαλεία βυθού (τράτα βυθού με πόρτες) σε όλες τις θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές έως το 2030. Για την αποτελεσματική υλοποίηση του μέτρου αυτού χρειάζεται, όπως επισημαίνουν «ένας ολοκληρωμένος σχεδιασμός δίκαιης και συμμετοχικής μετάβασης για τον αλιευτικό κλάδο καθώς και να διασφαλιστεί ότι δεν θα μετατοπιστεί η αλιευτική προσπάθεια με συρόμενα εργαλεία βυθού σε άλλες περιοχές υψηλής οικολογικής αξίας, αλλά και ότι θα ενισχυθούν οι απαραίτητοι ελεγκτικοί μηχανισμοί».
Την ανακοίνωση συνυπογράφουν η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος, Blue Marine Foundation, Cyclades Preservation Fund, Greenpeace, iSea, MEDASSET, Thalassa Foundation, WWF Ελλάς.
Ο κόσμος έχει χάσει περισσότερα από 76 εκατ. εκτάρια πρωτογενών δασών τα τελευταία 21 χρόνια
Η καταστροφή των πιο παρθένων τροπικών δασών του κόσμου συνεχίστηκε με αδυσώπητο ρυθμό το 2023, παρά τη μείωση της απώλειας δασών στον Αμαζόνιο της Βραζιλίας και της Κολομβίας, σύμφωνα με νέα στοιχεία.
Μια έκταση σχεδόν στο μέγεθος της Ελβετίας εκχερσώθηκε από τα προηγουμένως αδιατάρακτα τροπικά δάση πέρυσι, συνολικής έκτασης 37.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, σύμφωνα με τα στοιχεία που συνέταξαν το Ινστιτούτο Παγκόσμιων Πόρων (WRI) και το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ.
Ο ρυθμός αυτός είναι ίσος με 10 γήπεδα ποδοσφαίρου το λεπτό, συχνά λόγω της μεγαλύτερης έκτασης που τίθεται υπό γεωργική καλλιέργεια σε όλο τον κόσμο, σύμφωνα με πληροφορίες από τον Guardian.
Προειδοποιήσεις
Ενώ η Βραζιλία και η Κολομβία κατέγραψαν μεγάλες μειώσεις στην απώλεια δασών κατά 36% και 49% αντίστοιχα, υπό τις περιβαλλοντικές πολιτικές των προέδρων Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα και Γκουστάβο Πέτρο, οι μειώσεις αυτές αντισταθμίστηκαν από μεγάλες αυξήσεις στη Βολιβία, το Λάος, τη Νικαράγουα και άλλες χώρες.
Ο Καναδάς γνώρισε επίσης ένα ρεκόρ απώλειας δασών λόγω πυρκαγιάς, χάνοντας περισσότερα από 8 εκατ. εκτάρια (80 εκατ. στρέμματα).
Η Mikaela Weisse, διευθύντρια του Global Forest Watch του WRI, δήλωσε: «Η παγκόσμια δασική έρευνα είναι η πιο σημαντική εξέλιξη που έχει γίνει ποτέ: Ο κόσμος έκανε δύο βήματα προς τα εμπρός και δύο βήματα προς τα πίσω όσον αφορά την απώλεια δασών κατά το περασμένο έτος.
Χάνεται ένα από τα πιο «αποτελεσματικά εργαλεία» για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής
Οι απότομες μειώσεις στον Αμαζόνιο της Βραζιλίας και την Κολομβία δείχνουν ότι η πρόοδος είναι δυνατή, αλλά η αυξανόμενη απώλεια δασών σε άλλες περιοχές έχει σε μεγάλο βαθμό εξουδετερώσει αυτή την πρόοδο», δήλωσε. «Πρέπει να μάθουμε από τις χώρες που επιβραδύνουν με επιτυχία την αποψίλωση των δασών», πρόσθεσε .
Οι αλλαγές στη χρήση γης – της οποίας η αποψίλωση αποτελεί κεντρικό στοιχείο – είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πηγή εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και ένας από τους κύριους παράγοντες απώλειας της βιοποικιλότητας.
Η διατήρηση των τροπικών δασών είναι απαραίτητη για τον περιορισμό της παγκόσμιας θέρμανσης κατά 1,5 βαθμούς Κελσίου πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Πολύ μακριά από την συμφωνία της Γλασκώβης
Οι ειδικοί έχουν προειδοποιήσει ότι η συνεχιζόμενη αποψίλωση των δασών σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις βρίσκονται επικίνδυνα εκτός τροχιάς όσον αφορά την τήρηση των δεσμεύσεών τους για το κλίμα και τη βιοποικιλότητα. Κατά τη διάσκεψη για το κλίμα Cop28 στο Ντουμπάι, οι κυβερνήσεις συμφώνησαν στην ανάγκη να σταματήσει και να αντιστραφεί η απώλεια και η υποβάθμιση των δασών έως το 2030, μετά τη δέσμευση των παγκόσμιων ηγετών στην Cop26 στη Γλασκώβη να τερματίσουν την καταστροφή τους αυτή τη δεκαετία.
Ωστόσο, τα νέα στοιχεία δείχνουν ότι ο κόσμος απέχει πολύ από την επίτευξη αυτού του στόχου, με μικρή μεταβολή στην παγκόσμια απώλεια δασών εδώ και αρκετά χρόνια.
Ενώ η Βραζιλία είχε επιβραδύνει σημαντικά το ρυθμό απώλειας των δασών της, η χώρα παρέμεινε μία από τις τρεις πρώτες χώρες που χάνουν πρωτογενή τροπικά δάση, μαζί με τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και τη Βολιβία. Μαζί, αντιπροσώπευαν περισσότερο από το ήμισυ της συνολικής παγκόσμιας καταστροφής.
Η Βολιβία κατέγραψε σημαντική αύξηση της απώλειας δασών για τρίτη συνεχή χρονιά – παρά το γεγονός ότι διαθέτει λιγότερα από τα μισά δάση σε σχέση με άλλες μεγάλες χώρες με τροπικά δάση, όπως η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και η Ινδονησία – η οποία οφείλεται κυρίως στην επέκταση της καλλιέργειας σόγιας.
Το Λάος και η Νικαράγουα έχασαν μεγάλα κομμάτια από τα εναπομείναντα ανέγγιχτα τροπικά δάση τους το 2023, καθαρίζοντας 1,9% και 4,2% αντίστοιχα σε ένα μόνο έτος, γεγονός που σύμφωνα με τους ερευνητές οφείλεται στο γεγονός ότι τα ιδιαίτερα κατακερματισμένα δάση σε χώρες που είχαν ήδη εκταμιευθεί εκτενώς μπορούν συχνά να εξαλειφθούν πιο γρήγορα.
Στο Λάος, η γεωργική επέκταση τροφοδοτείται από τη ζήτηση της Κίνας για εμπορεύματα, ενώ στη Νικαράγουα, η κτηνοτροφία και η επέκταση της γεωργίας ευθύνονται.
Ο κόσμος θα μπορούσε να διδαχθεί από τα παραδείγματα της Βραζιλίας και της Κολομβίας
Παρά την έλλειψη συνολικής προόδου στα στοιχεία για το 2023, οι ερευνητές δήλωσαν ότι ο κόσμος θα μπορούσε να διδαχθεί από τα παραδείγματα της Βραζιλίας και της Κολομβίας για την επίτευξη των στόχων αποψίλωσης των δασών.
Ο καθηγητής Matthew Hansen, ειδικός στην τηλεπισκόπηση στο τμήμα γεωγραφίας του Πανεπιστημίου του Maryland, δήλωσε: «Πραγματικά πιστεύω ότι ο μόνος τρόπος για τη διατήρηση των μόνιμων δασών είναι ένα ταμείο αποζημίωσης για τη διατήρηση των μόνιμων τροπικών δασών»
«Η Γερμανία πρότεινε τη «δίκαιη συμφωνία», η οποία προορίζεται να πληρώσει τις χώρες με τροπικά δάση με αυτόν τον τρόπο. Η Νορβηγία έχει εμπλακεί με την Γκαμπόν με παρόμοιο τρόπο, χρησιμοποιώντας ως μέτρο τη δέσμευση άνθρακα. Αν συνδυάσουμε αυτή την προσέγγιση με ισχυρή διακυβέρνηση και εμπλοκή της κοινωνίας των πολιτών, μπορεί να πετύχει», δήλωσε.
Ιαπωνική μελέτη δείχνει ότι τα επιβλαβή για την υγεία μας πλαστικά μικροσωματίδια που υπάρχουν στον αέρα προσκολλώνται στα φύλλα των δέντρων - άλλη μια πολύτιμη υπηρεσία που μας προσφέρουν τα δάση.
Ακούμε και διαβάζουμε συνεχώς για τα μικροπλαστικά και τους κινδύνους που εγκυμονούν για την υγεία μας. Ωστόσο τα έχουμε συνδέσει κατά κύριο λόγο με τις θάλασσες και τους ωκεανούς όπου συσσωρεύονται σε τεράστιες ποσότητες. Ξεχνούμε ωστόσο ότι τα πλαστικά μικροσωματίδια που προέρχονται από τη διάσπαση του πλήθους πλαστικών προϊόντων τα οποία κατακλύζουν τη ζωή μας, «ίπτανται» και στον αέρα που αναπνέουμε – με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την υγεία του αναπνευστικού συστήματός μας και όχι μόνο.
Μικροπλαστικά της… προσκολλήσεως
Τώρα μια νέα ιαπωνική μελέτη έρχεται να δείξει ότι έχουμε άλλον έναν πολύ καλό λόγο για να ευχαριστούμε τα δάση σχετικά με τις υπηρεσίες που μας προσφέρουν: και αυτό διότι, όπως έδειξε η συγκεκριμένη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Environmental Chemistry Letters», τα δάση λειτουργούν ως «συλλέκτες» μικροπλαστικών καθώς τα επικίνδυνα μικροσωματίδια προσκολλώνται στα φύλλα των δέντρων.
Νέα τεχνική μέτρησης
Οι ερευνητές διαφορετικών ιαπωνικών ακαδημαϊκών κέντρων, με επικεφαλής την καθηγήτρια Μιγιαζάκι Ακάνε από το Πανεπιστήμιο των Γυναικών της Ιαπωνίας, χρησιμοποίησαν μια νέα τεχνική προκειμένου να μετρήσουν τα επίπεδα των μικροπλαστικών που προσκολλώνται στα φύλλα των δέντρων.
Σημειώνεται ότι τα μικροπλαστικά που εντοπίζονται στον αέρα είναι πλαστικά μικροσωματίδια (με διάμετρο μικρότερη των 100 μm) τα οποία εκλύονται στην ατμόσφαιρα και διασπείρονται στο περιβάλλον. Ωστόσο μέχρι σήμερα ήταν ασαφές το πού καταλήγουν. Είναι γνωστό ότι τα δάση συσσωρεύουν αέριους ρύπους, αλλά επίσης κανένας δεν γνώριζε ως τώρα αν έχουν την ικανότητα να «συλλέγουν» αιωρούμενα μικροπλαστικά καθαρίζοντας τον αέρα.
Η ιαπωνική δρυς στο δάσος του Τόκιο
H ερευνητική ομάδα μελέτησε την πιθανή ύπαρξη μικροπλαστικών στα φύλλα ενός είδους δρυός που είναι αντιπροσωπευτικό των δασών της Ιαπωνίας (Quercus serrata). Η έρευνα διεξήχθη σε δέντρα ενός μικρού δάσους στο Τόκιο. «Θελήσαμε να βρούμε μια αξιόπιστη μέθοδο ανάλυσης των επιπέδων των μικροπλαστικών στην επιφάνεια των φύλλων των δέντρων και να προσδιορίσουμε πώς ακριβώς τα αιωρούμενα μικροπλαστικά παγιδεύονται στα φύλλα» εξήγησε η πρώτη συγγραφέας της νέας μελέτης, Νάτσου Σουνάγκα.
Οι τρεις διαδικασίες… καθαρίσματος
Για να απομονωθούν τα μικροπλαστικά από τα φύλλα, ακολουθήθηκαν τρεις διαφορετικές διαδικασίες από τους ερευνητές: πλύσιμο με απεσταγμένο νερό, ταυτόχρονη χρήση υπερηχητικών κυμάτων και πλυσίματος με απεσταγμένο νερό και τέλος επεξεργασία με ένα αλκαλικό διάλυμα που περιείχε 10% υδροξείδιο του καλίου.
Συσσώρευση στα φύλλα
«Ανακαλύψαμε ότι τα αιωρούμενα μικροπλαστικά απορροφώνται από την κηρώδη επιφάνεια των φύλλων των δέντρων» εξήγησε η δρ Μιγιαζάκι που ήταν η κύρια συγγραφέας της μελέτης και προσέθεσε ότι «με άλλα λόγια, τα σωματίδια αυτά συσσωρεύονται στα φύλλα».
Πράσινη «παγίδα» τρισεκατομμυρίων μικροπλαστικών
Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι από τους τρεις τρόπους επεξεργασίας των φύλλων μόνο η χρήση υδροξειδίου του καλίου κατάφερε να απομακρύνει τόσο το κερί της επιφάνειας των δέντρων όσο και τις ουσίες που είχαν απορροφηθεί από αυτό. «Με βάση τα ευρήματά μας εκτιμούμε ότι τα δάση με δέντρα Quercus serrata της Ιαπωνίας (καλύπτουν έκταση περίπου 32.500 km2) παγιδεύουν περί τα 420 τρισεκατομμύρια μικροπλαστικά του αέρα ετησίως» δήλωσε η δρ Σουνάγκα. «Αυτό μαρτυρεί ότι τα δάση λειτουργούν ως επίγειοι συλλέκτες των μικροπλαστικών του αέρα».
Αγνωστο το πώς θα επηρεαστούν τα δασικά οικοσυστήματα
Το πώς βέβαια η συσσώρευση των μικροπλαστικών θα επηρεάσει τα δασικά οικοσυστήματα παραμένει άγνωστο και πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο περαιτέρω έρευνας, τόνισαν οι ερευνήτριες. Προς το παρόν πάντως, μάθαμε πλέον μέσα από τη νέα μελέτη ότι τα δάση, ακόμη και οι φυλλωσιές στα ρείθρα των δρόμων, μειώνουν την ποσότητα των μικροπλαστικών που φθάνουν στους πνεύμονές μας και από εκεί σε ολόκληρο τον οργανισμό μας δίνοντάς μας άλλον έναν λόγο για να τους πούμε ένα μεγάλο… πράσινο ευχαριστώ.
Την εγκαθίδρυση συστήματος παρακολούθησης δασών που θα χρησιμοποιεί δορυφόρους για να εντοπίζει κινδύνους προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την ώρα που η κλιματική αλλαγή αυξάνει τις δασικές πυρκαγιές και τροφοδοτεί την παράνομη υλοτομία.
Η κλιματική αλλαγή πλήττει τα δάση της Ευρώπης, καθώς οι ακραία υψηλές θερμοκρασίες και η ξηρασία αυξάνουν τον κίνδυνο καταστροφικών πυρκαγιών. Περί τα 9.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα εδάφους της Ευρωπαϊκής Ενωσης κάηκαν εξαιτίας δασικών πυρκαγιών τον περασμένο χρόνο, μία περιοχή που αντιστοιχεί σε έκταση στην Κορσική, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΕ.
Η καταστροφή των ευρωπαϊκών δασών μειώνει την ικανότητα απορρόφησης διοξειδίου του άνθρακα που είναι απαραίτητη για την εκπλήρωση των κλιματικών στόχων και την προστασία των γύρω περιοχών από τις πλημμύρες.
Σήμερα Τετάρτη, η Κομισιόν πρότεινε νόμο που θα επιτρέπει στις Βρυξέλλες να συγκεντρώνουν δεδομένα από τους δορυφόρους του Copernicus Sentinel της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Τα κράτη μέλη της ΕΕ θα είναι επίσης υποχρεωμένα να συγκεντρώνουν εδαφικές μετρήσεις των τάσεων περιλαμβανομένων των διαθέσιμων για υλοτομία περιοχών, του όγκου των δένδρων και της θέσης των αρχέγονων δασών.
«Πρέπει να δούμε αυτές τις τάσεις, χρειαζόμαστε καλύτερη πρόβλεψη, πρέπει να δούμε πώς ανταποκρίνονται στην κλιματική αλλαγή», δήλωσε ο ευρωπαίος επίτροπος Βιργκίνιους Σινκεβίσιους.
«Αυτήν την στιγμή δεν υπάρχουν συνολικές απαιτήσεις παρακολούθησης που να δίνουν συνολική εικόνα της κατάστασης των δασών μας», είπε.
Τα νέα δεδομένα μπορεί επίσης να βοηθήσουν στον εντοπισμό και άλλων κινδύνων, όπως η παράνομη υλοτομία και πέραν των εθνικών συνόρων, είπε ο ευρωπαίος επίτροπος.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει έλθει σε σύγκρουση με χώρες όπως η Πολωνία για το θέμα. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε τον Μάρτιο ότι η πολιτική της Πολωνίας για την έκδοση αδειών υλοτόμησης κατά τις περιόδους αναπαραγωγής των πουλιών παραβιάζει τους περιβαλλοντικούς νόμους της Ενωσης.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο καταδίκασε επίσης το 2018 την άδεια υλοτόμησης που έδωσε η Βαρσοβία στο αρχέγονο δάσος της Μπιαλοβιέζα.
Η μη κυβερνητική οργάνωση Fern χαιρέτισε την πρόταση «ως εν δυνάμει χρυσή ευκαιρία» για την παροχή αναγκαίων δεδομένων για την προστασία των δασών της Ευρώπης. Ωστόσο, ζητά την επέκταση του νόμου ώστε να υποχρεωθούν οι ευρωπαϊκές χώρες να αναλάβουν δράση για να βελτιώσουν την υγεία των δασών.
Copyright © 2011 - 2024 Ηλεία Live!.
