Κανονικότητα. Στη μετά ΣΥΡΙΖΑ εποχή στη διακυβέρνηση της χώρας, είναι η λέξη που ακούγεται όλο και πιο συχνά απο τα στελέχη της Νέας Δημοκρατίας, κυβερνητικά και μη. Επιστροφή στην κανονικότητα για να είμαστε ακριβείς… Όμως ποια είναι η κανονικότητα που αρμόζει στην Ελλάδα; Ποια είναι η σωστή προσέγγισή της; Για την “πρέπουσα” κανονικότητα μίλησαν χθες οι βασικοί ομιλητές στο πάνελ της εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε το απόγευμα στο χώρο του Κτήματος Μερκούρη, για την παρουσίαση του βιβλίου του καθηγητή Γιάννη Βούλγαρη “Ελλάδα, μια χώρα παραδόξως νεωτερική”. Οι σημαίνουσες παρουσίες του πρώην πρωθυπουργού και προέδρου του ΠΑΣΟΚ Κώστα Σημίτη, του πρώην προέδρου του ΠΑΣΟΚ και πρώην αντιπροέδρου της Κυβέρνησης Ευάγγελου Βενιζέλου και του κορυφαίου συνταγματολόγου Νίκου Αλιβιζάτου, έφερε πολύ κόσμο στο κτήμα, από πολλά μέρη της Ελλάδας, που ταξίδεψαν με την προσδοκία πως κάτι καλό γεννιέται και τη στιγμή αυτή της γέννησης θέλησαν να είναι εκεί…
Προσδοκίες που ίσως να έλαβαν διαστάσεις δια της “δημοσιογραφικής υπερβολής” μιας και όπως αποκάλυψε ο συντονιστής στο πάνελ δημοσιογράφος των Νέων Μιχάλης Μητσος, όταν είπε στην εφημερίδα πριν αρκετές εβδομάδες πως επρόκειτο να συντονίσει την αυτή την εκδήλωση με τα συγκεκριμένα πρόσωπα, συνάδελφός του θέλησε να γράψει αυτό, καθώς διέβλεπε πως κάτι σπουδαίο πολιτικά θα μπορούσε να συμβεί…
Η σύνθεση του πάνελ ήταν πραγματικά “εκρηκτική”, τέτοια που επέτρεπε να γίνουν συνειρμοί… Αλλά τελικά θα μπορούσε - όπως γράψαμε και χθες - σε μια βιβλιοπαρουσίαση να γίνουν και τα “αποκαλυπτήρια” μιας νέας κίνησης; Μάλλον όχι, αλλά θέλοντας και μη και αφού προηγήθηκε ένα τέτοιο σενάριο που άρχισε να φουντώνει, μέχρι και ο ίδιος ο συγγραφέας θέλησε να δώσει στον επίλογο λίγο … σασπένς πολιτικό, καταγράφοντας όμως περισσότερο μια τάση που έχει ανάγκη η Ελλάδα στο πολιτικό σκηνικό και όχι κάτι πιο συγκεκριμένο…
Οι μετέχοντες στο πάνελ μιλώντας για το βιβλίο τόνισαν πως ο συγγραφέας επιχειρεί να αποκαταστήσει την «τιμή» και την «υπόληψη» του κράτους κάνοντας επιστημολογική αναψηλάφιση…
Ο κ. Βούλγαρης μιλώντας στο τέλος αναφέρθηκε στους κινδύνους του εθνικού μαρασμού δομικού χαρακτήρα που υπάρχουν, κινδύνους που δεν μπορεί να μας σώσει η Ευρώπη. “Το νέο εθνικό ζήτημα του 21ου αιώνα είναι να αντιμετωπίσουμε, να αντικρούσουμε αυτό τον κίνδυνο και σε αυτό χρειάζεται ο πεσιμισμός της σκέψης να οδηγήσει στην αισιοδοξία της βούλησης για να το αντιμετωπίσουμε” σημείωσε. Αναφερόμενος στον υποτιθέμενο πολιτικό χαρακτήρα που γράφτηκε πως θα είχε η παρουσίαση του βιβλίου τόνισε πως “… όντως επαληθεύτηκε πως όλες αυτές οι υποθέσεις για κάποιες κομματικές διεργασίες που θα γινόταν αναφορά δεν ίσχυσαν. Πλην όμως και αυτό αποτελεί προσωπική μου άποψη, το γεγονός ότι δύο από τις πιο σημαντικές πολιτικές προσωπικότητες της χώρας και ένας από τους πιο επιφανείς πολιτικοποιημένους επιστήμονες της δημόσιας σφαίρας, έρχονται να σχολιάσουν, ένα βιβλίο που θέτει στο επίκεντρο του μια απόπειρα νέας εθνικής αυτογνωσίας είναι ένα σημάδι κατά την γνώμη μου πως σε αυτή τη φάση λόγω της επικινδυνότητας της και λόγω της επισφάλειας που θα περάσουμε τα επόμενα χρόνια, χρειάζεται να δούμε την πολιτική με τους όρους μιας μεγάλης πολιτικής, μιας πολιτικής που ξέρει να ξαναθέτει εθνικούς στόχους μακράς διάρκειας και να σηκώνει το κεφάλι πάνω από τα μικροκομματικά παιχνίδια είτε εσωκομματικού είτε διακομματικού χαρακτήρα” κατέληξε…
Ο κ. Σημίτης ξεκίνησε την ομιλία του λέγοντας πως “… σκοπός του βιβλίου του Γιάννη Βούλγαρη είναι να παρουσιάσει μια ερμηνεία της εξέλιξης της ελληνικής κοινωνίας επανεξετάζοντας το ειδικό βάρος και την ιδιαίτερη τροπή που είχαν στην Ελλάδα οι μεγάλοι σύγχρονοι κοινωνικοί μετασχηματισμοί. Ο Βούλγαρης θεωρεί το εγχείρημά του αναγκαίο γιατί οι προηγούμενες έρευνες στο ίδιο θέμα είχαν σαφείς αδυναμίες που εξακολουθούν να επηρεάζουν αρνητικά το δημόσιο και τον επιστημονικό λόγο. Επίσης γιατί σήμερα χρειάζεται να αναστοχαστούμε την περιπέτειά της χώρας μας στη μακρά ιστορική της διάρκεια, ώστε να αντιμετωπίσουμε τα τρέχοντα προβλήματά μας. Να εφαρμόσουμε νέους ερευνητικούς άξονες για το μέλλον”. Συνέχισε λίγο πιο κάτω λέγοντας ότι “… το γεγονός ότι σήμερα ο ρόλος των τεχνολογιών είναι σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό καθοριστικός για τη διαμόρφωση των κοινωνικών εξελίξεων από άλλοτε. Η τηλεόραση, το ραδιόφωνο, το ίντερνετ έχουν ως αποτέλεσμα με την ταχύτατη αλλαγή των κοινωνικών αντιλήψεων χάρη στην πληροφόρηση που παρέχουν. Στο ίδιο αποτέλεσμα συμβάλει και η παγκοσμιοποίηση. Η Ευρωπαϊκή ενοποίηση, η Οικονομική και Νομισματική Ένωση είναι οι χειροπιαστές αποδείξεις, ότι οι τρόποι κοινωνικής οργάνωσης και ζωής που επικρατούσαν μέχρι τα μέσα του περασμένου αιώνα και θεωρούνταν μη αμφισβητήσιμοι, ιεροί, θα μπορούσα να πω, δεν ισχύουν πια στον ίδιο βαθμό. Η ελληνική εξέλιξη από το 2015 και μετά αποτελεί αναμφισβήτητο παράδειγμα”.
Σε άλλο σημείο τόνισε ότι “… το συμπέρασμα του Βούλγαρη είναι, όπως προκύπτει και από τον τίτλο του βιβλίου του, ότι στη συνεχή διαμάχη μεταξύ των αρνητικών στοιχείων και θετικών χαρακτηριστικών της νεοελληνικής εξέλιξης υπερίσχυσαν τα χαρακτηριστικά της προόδου. Αυτό και επιτρέπει να θεωρούμε τη χώρα μας ως «νεωτερική». Το τεκμηριωμένο αυτό μήνυμα αισιοδοξίας είναι ιδίως χρήσιμο στη σημερινή εποχή αρκεί να συνειδητοποιούμε ότι η επιτυχία προϋποθέτει αγώνα δύσκολο και συνεχή”.
Ο κ. Βενιζέλος πέραν της ανάλυσης που έκανε για το βιβλίο μίλησε για την σημερινή πολιτική κατάσταση και τον όρο της κανονικότητας που χρησιμοποιείται ευρέως το τελευταίο διάστημα. "Η χώρα έχει κηρυχθεί από όλες τις μεγάλες πολιτικές της δυνάμεις και από την κοινή γνώμη αυθορμήτως σε κατάσταση κανονικότητας. Η χώρα είναι κανονική. Η ιστορία μας διδάσκει βεβαίως ότι η περίοδοι κανονικότητας ήταν πάντα περίοδοι χαλαρότητας και έχουν αποδειχθεί περίοδοι πάρα πολύ ύποπτες και περίεργες. Ενώ οι περίοδοι των κρίσεων άσκησαν μια ευεργετική πίεση και η χώρα στάθηκε στα πόδια της, ενίοτε μεγαλούργησε όταν υπήρχε η αίσθηση της μεγάλης κρίσης. Πάντως η αλήθεια είναι ότι υπάρχει ανάγκη να κηρυχθεί η χώρα σε κανονικότητα γιατί όλοι θέλουν έναν αισιόδοξο μήνυμα. Και το κρίσιμο ερώτημα είναι αν υπό τις παρούσες συνθήκες με προβλήματα ανοιχτά τεράστια, αλλά δεύτερης ανάγνωσης, προβλήματα ιστορικού βάθους, όχι συγκυριακά, προβλήματα όπως το δημογραφικό, όπως το ασφαλιστικό, όπως η κλιματική αλλαγή, η αφομοίωση της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης. Είναι δυνατόν πράγματι να αποδώσει καρπούς μεσοπρόθεσμα η κήρυξη της χώρας σε κατάσταση κανονικότητας. Το πρακτικό ερώτημα είναι αν σε κατάσταση κανονικότητας η χώρα μπορεί να αποκαταστήσει τη μεσαία τάξη της όχι τον μικρομεσαίο χαρακτήρα της, αλλά τη μεσαία τάξη της ως κοινωνικό υποκείμενο της προόδου, εάν μπορούν να υποκατασταθούν οι ατυπίες, δηλαδή τα μεγάλα φαινόμενα του διπλασιασμού του κράτους της κοινωνίας και της πολιτικής με τα οποία έχει πορευθεί η χώρα διακόσια χρόνια, δηλαδή οικονομία - παραοικονομία, παιδεία - παραπαιδεία και ούτω καθεξής, εάν η κατάργηση αυτού του διπλασιασμού και η υπαγωγή σε σχήματα καθαρά θα αποδώσει πράγματι αποτελέσματα διασφαλιζομένης της κοινωνικής συνοχής. Το ερώτημα είναι αν η χώρα έδωσε πράγματι οριστικές απαντήσεις μετά την κρίση και την εμπειρία αυτή, την τόσο επώδυνη των τελευταίων δέκα ετών, στα ερωτήματα ταυτότητας και προσανατολισμού ή αν εξακολουθεί να διστάζει και να παλινδρομεί. Θεωρεί την ιδιοσυστασία της πλεονέκτημα και μειονέκτημα κατά το δοκούν ή έχει βρει μια ισορροπία;” είπε μεταξύ άλλων συνεχίζοντας μια σύντομη ανάλυση των δεδομένων που καταγράφονται μετά τις πρόσφατες εκλογές. “Η χώρα χρειάζεται ένα αισιόδοξο και απλό αφήγημα, αλλά ένα αφήγημα με επίγνωση που λαμβάνει υπόψη κινδύνους που είναι πάντα παρόντες, που υφέρπουν αλλά από την άλλη πλευρά δεν μπορεί να είσαι πάντα αυτός που επικαλείται τους κινδύνους, αλλά αρνείσαι. Άρα αυτός πιστεύω ότι είναι ο ρόλος του δημοκράτη πολίτη. Αν θέλετε να μιλήσουμε με πιο σχηματικό τρόπο, αυτό που λέγεται δημοκρατική παράταξη αυτό το ρόλο πρέπει να έχει. Να τοποθετήσει τη συζήτηση περί κανονικότητας σε έναν ιστορικό βάθος, να δώσει μια προοπτική και να τα καταστεί όλα αυτά πιο στέρεα και πιο ασφαλή. Για να προσφέρει όχι μόνο στην κοινή γνώμη αλλά στο έθνος τη στρατηγική και το αφήγημα που τόσο πολύ επιθυμεί”… κατέληξε ο κ. Βενιζέλος.
Ο κ. Αλιβιζάτος ανέλυσε από την πλευρά του το βιβλίο του Γιάννη Βούλγαρη εστιάζοντας σε αρκετά σημεία της σκέψης του συγγραφέα. Ιδιαίτερη μνεία έκανε τόσο στον Κώστα Σημίτη όσο και στον Ευάγγελο Βενιζέλο. Για τον πρώτο σημείωσε πως η χώρα του χρωστά τον σύγχρονο ευρωπαϊκό προσανατολισμό της, ενώ για τον δεύτερο τόνισε πως επέδειξε πρωτόγνωρο πολιτικό σθένος σε κρίσιμες στιγμές για τη χώρα, έχοντας όμως σημαντικό πολιτικό κόστος.
Οι παρουσίες ήταν πολλές στη παρουσίαση αυτή. Στελέχη και βουλευτές του ΚΙΝΑΛ και της ΝΔ, δήμαρχοι απο την Ηλεία και άλλες περιοχές, πρώην βουλευτές, ένας μεγάλος αριθμός στελεχών απο την Αχαΐα κ.α.
