Ο καταξιωμένος δημοσιογράφος παρουσιάζει το νέο του βιβλίο «Βεντέτες» στις 22 Οκτωβρίου στο Λάτσειο Δημοτικό Μέγαρο
Συνέντευξη στη Βίκυ Γκουγκουστάμου
«Η δουλειά του δημοσιογράφου είναι να είναι αντικειμενικός, να μεταφέρει την είδηση χωρίς να επηρεάζεται ούτε από κόμματα, ούτε από θρησκείες, από τίποτα... Αυτό λέω συνέχεια και στους νέους συναδέλφους». Έτσι πορεύτηκε 45 χρόνια στο ρεπορτάζ ο Πάνος Σόμπολος, και αυτή ήταν η συμβουλή του πάντα. Πως μπορείς όμως να είσαι αντικειμενικός όταν γράφεις για τον Πάνο Σόμπολο, την αξιοθαύμαστη πορεία του, το ήθος του. Για όλους εμάς ήταν και παραμένει ο Δάσκαλος. Και έχουμε πολλά να μάθουμε ακόμη. Όπως για τις «Βεντέτες». Το νέο, έβδομο κατά σειρά, βιβλίο του που θα παρουσιάσει στις 22 Οκτωβρίου στο Λάτσειο Δημοτικό Μέγαρο και το αναμένουμε με μεγάλο ενδιαφέρον.
Δεν είναι τυχαίος ο τίτλος «Μετρ του Αστυνομικού ρεπορτάζ» που του έχουν αποδώσει, και ας αντιδρά σε βαρύγδουπους χαρακτηρισμούς. Έχει καλύψει αμέτρητα εγκλήματα, έχει στο ενεργητικό του χιλιάδες ωρών ρεπορτάζ, και όλα από τον τόπο που διαδραματίστηκαν τα συμβάντα. Σήμερα έχει αποσυρθεί από την ενεργό δράση αλλά εξακολουθεί να συγκλονίζει με την πένα και την αφήγησή του. Στο καινούργιο του βιβλίο, αναφέρεται σε εγκλήματα βεντέτας στην Ελλάδα. Κατά κύριο λόγο στην Κρήτη, τη Μάνη αλλά και σε άλλες περιοχές. Ο Πάνος Σόμπολος μιλά στο ilialive.gr για τη νέα του συγγραφική δουλειά και τις καταστροφικές συνέπειες που είχε και εξακολουθεί να έχει η βεντέτα στις κοινωνίες. Εκτιμά ότι οι ποινές πρέπει να γίνουν πιο αυστηρές για σοβαρά εγκλήματα και αναφέρεται στη νέα μάστιγα της εποχής, την παραβατικότητα των ανηλίκων.
«Η βεντέτα χάνεται στα βάθη του χρόνου, όταν δεν υπήρχαν δικαστήρια και δικαιοσύνη. Τότε οι άνθρωποι έπαιρναν το νόμο στα χέρια τους. Και ανταπέδιδαν ό,τι τους έκαναν. Κυριαρχούσε ο Μωσαϊκός νόμος. Όμως με την πάροδο των ετών και των αιώνων εμφανίστηκε η δικαιοσύνη. Και από την εποχή του Σωκράτη άρχισαν οι βεντέτες να μειώνονται. Φτάσαμε όμως στο 2024 και η βεντέτα υπάρχει και σήμερα στην Ελλάδα και σε άλλες περιοχές της Νότιας Ευρώπης» τονίζει ο Πάνος Σόμπολος, και φτάνει στα…δικά μας, τις βεντέτες σε Κρήτη και Μάνη, όπως αναφέρονται και στο βιβλίο.
«Το ευτύχημα είναι ότι οι βεντέτες έχουν εκλείψει στην Μάνη και την υπόλοιπη Ελλάδα, αλλά στην Κρήτη δεν εξέλειπαν και δεν εκτιμώ ότι θα εκλείψουν. Δεν βλέπω να τελειώνει το θέμα της βεντέτας στην Κρήτη. Δεν είναι μόνο θέμα νοοτροπίας. Προσωπικά το αποδίδω και στην οπλοκατοχή. Δεν υπάρχει σπίτι, κυρίως στις ορεινές περιοχές που να μην έχει όπλα. Θυμάμαι όταν είχα πάει στην Κρήτη με την υπόθεση των Ζωνανιών. Πήγαμε σε ένα χωριό, μας φιλοξένησε ένας φίλος μας, μας περιποιηθήκανε πάρα πολύ και όταν φεύγαμε μου λέει «κύριε Πάνο πάμε να σου δείξω κάτι στο υπόγειο». Ανοίγει το μπαούλο και ήταν γεμάτο όπλα, μακρύκανα, πιστόλια, μαχαίρια…. «Τι είναι αυτά βρε Μάνο; Κάνεις εμπόριο όπλων;» τον ρωτάω αναστατωμένος. «Όχι, τα έχω για την ασφάλειά μου» μου απάντησε. Με τέτοια νοοτροπία λοιπόν, δεν πρόκειται να εκλείψει η βεντέτα στην Κρήτη.
Εκτιμάτε ότι η δικαιοσύνη είναι επαρκής για να σταματήσει τέτοια εγκλήματα;
Δεν είναι μόνο θέμα δικαιοσύνης. Ο άνθρωπος προχώρησε σε μόρφωση, γνώση, κοινωνικότητα… Δεν γίνεται σήμερα να παίρνουμε το νόμο στα χέρια μας. Αυτό θα το κάνει ο καθ’ ύλην αρμόδιος. Δυστυχώς όμως κάποιες φορές ο άνθρωπος ξεφεύγει. Και η αλήθεια είναι ότι η βεντέτα πρέπει να τελειώσει οριστικά. Και εδώ υπάρχει ο «σασμός». Η διακοπή της βεντέτας δηλαδή, που έχει βοηθήσει πάρα πολύ. Μίλησα στην Κρήτη , όταν έκανα την έρευνα για το βιβλίο, με ιερείς, με προέδρους κοινοτήτων, με «σαστάδες», συμφιλιωτές. Και έχουν σώσει πολλούς ανθρώπους. Βέβαια όπως μου έλεγαν, θέλει πολύ κόπο πολύ αγώνα και αφοσίωση για να πετύχει ο σασμός.
Με την αυστηροποίηση των νόμων και των ποινών πιστεύετε ότι θα έχουμε διαφορετικό αποτέλεσμα; Η κοινή γνώμη αγανακτεί όταν βλέπει έναν δολοφόνο, έναν βιαστή να βγαίνει σε λίγα χρόνια, ή να είναι ελεύθερος μέχρι να δικαστεί το Εφετείο. Είχαμε και πολύ πρόσφατο παράδειγμα στην Ηλεία με ένα έγκλημα που συγκλόνισε το πανελλήνιο.
Οπωσδήποτε συμφωνώ με την αυστηροποίηση των ποινών, παρά το γεγονός ότι νομικοί και πολλοί άλλοι ειδικοί έχουν αντίθετη άποψη. Δεν συμφωνώ, όταν ο κατηγορούμενος καταδικάζεται σε ισόβια, αυτά να γίνονται 16 χρόνια και τελικά σε λιγότερο από μια 10ετία να αφήνεται ελεύθερος. Πρέπει να γίνει πιο αυστηρός ο νόμος. Βλέπουμε δολοφόνους, στυγερούς εγκληματίες να μην έχουν εκτίσει πάνω από 25 χρόνια. Δεν μιλάω να μείνει όλη του τη ζωή στη φυλακή, άλλα όχι και σε ποινές «χάδια»
Η βεντέτα παρ’ ότι είναι ειδεχθές έγκλημα, ασκεί μια γοητεία στο αναγνωστικό και τηλεοπτικό κοινό. Έχουμε δει τα τελευταία χρόνια πολλές τηλεοπτικές σειρά με ανάλογη θεματολογία.
Όντως ο κόσμος προτιμά τέτοια σήριαλ. Είδαμε να κάνουν πολύ υψηλές τηλεθεάσεις. Δεν ξέρω γιατί ο κόσμος ελκύεται από τέτοιες ιστορίες. Οι εγκληματολόγοι και οι ψυχολόγοι ίσως να γνωρίζουν. Όλα όμως τα αστυνομικά θέματα τραβάνε το ενδιαφέρον του κόσμου. Θυμάμαι όταν εργαζόμουν στο Έθνος, τη δεκαετία του 80 η εφημερίδα πουλούσε σε καθημερινή βάση 240.000 φύλλα! Ένα αστρονομικό νούμερο. Και όμως, θυμάμαι τον αείμνηστο Φιλιππόπουλο, τον τότε διευθυντή μου, να λέει σχεδόν καθημερινά, «Πάνο, πρέπει να έχουμε αστυνομικό θέμα και αν μπορούμε και φωτογραφία για την πρώτη σελίδα».
Στο βιβλίο δεν γράφω μυθοπλασίες, αλλά αληθινές ιστορίες, από την δεκαετία του 20 και φτάνω μέχρι το 2000. Δεν ασχολήθηκα με υποθέσεις της τελευταίας 20ετίας γιατί δεν θέλω να αναμοχλεύω πάθη. Αναφέρομαι μόνο σε παλιές υποθέσεις που είχαν συγκλονίσει την κοινή γνώμη.
Ποια απ’ όλες τις βεντέτες, στις οποίες αναφέρεστε σας έχει συγκλονίσει περισσότερο;
Στο βιβλίο έχω 30 βεντέτες απ’ όλη την Ελλάδα και μια υπόθεση βεντέτας από το εξωτερικό που διαδραματίστηκε στη Γερμανία. Μια συγκλονιστική υπόθεση που απασχόλησε όλο τον Διεθνή ΜΜΕ και τη διεθνή κοινή γνώμη. Μια γερμανίδα μητέρα σκότωσε τον βιαστή της επτάχρονης κόρης της μέσα στην αίθουσα του δικαστηρίου. Και όπως έγραφαν τότε οι εφημερίδες, η υπόθεση δίχασε το κοινό στη Γερμανία. Οι δικαστές προβληματίστηκαν έντονα για το θέμα της ενοχής και της ποινής και μάλιστα ανέβαλαν την υπόθεση αρκετές φορές μέχρι να καταλήξουν να την καταδικάσουν με μια ποινή όχι πολύ βαριά.
Η νέα μάστιγα της εποχής ονομάζεται «παραβατικότητα ανηλίκων», με καθημερινή, σχεδόν, σκληρή και ανησυχητική ειδησεογραφία. Θυμόσαστε στο παρελθόν να υπήρχε ανάλογη έξαρση του φαινομένου;
Μπορεί να είχαμε και παλαιότερα μεμονωμένα περιστατικά, όχι όμως αυτό που γίνεται τώρα. Αυτά είναι τωρινά φαινόμενα. Αν και είναι θέμα ανάλυσης ειδικών ψυχολόγων, ψυχιάτρων και εγκληματολόγων, από την εμπειρία μου το αποδίδω σε τέσσερις παράγοντες: την οικογένεια, το σχολείο τις παρέες και το διαδίκτυο. Το φαινόμενο παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις, δεν ξέρω μέχρι που μπορεί να φτάσει όλο αυτό και σίγουρα πρέπει να γίνουν άμεσα ενέργειες σε όλα τα επίπεδα.
Έχετε αποσυρθεί από την ενεργό δράση-αν και ένας δημοσιογράφος παραμένει πάντα δημοσιογράφος- και έχετε αφιερωθεί στη συγγραφή των βιβλίων σας. Πώς κρίνετε τη νέα γενιά αστυνομικών συντακτών και τι μπορείτε να πείτε ως συμβουλή;
Έχω υπηρετήσει το αστυνομικό ρεπορτάζ 45 χρόνια. Σε όλα αυτά τα χρόνια, στόχο είχα να πηγαίνω πάντοτε στον τόπο που έχει διαδραματιστεί το έγκλημα. Είτε γινόταν στην Αθήνα, τον Πύργο, την Αλεξανδρούπολη, την Κρήτη….ήμουν πάντοτε παρών. Και φυσικά προσπαθούσα να μιλήσω με αυτόπτες μάρτυρες, με ανθρώπους, να μάθω πώς είναι η περιοχή που διαδραματίστηκε το όποιο γεγονός. Αφού ολοκλήρωνα το ρεπορτάζ και με την Αστυνομία και με όποιες άλλες πηγές υπήρχαν, ενημέρωνα τον κόσμο σωστά και αντικειμενικά χωρίς να επηρεάζομαι από τίποτα.
Ούτε από χρηματισμούς, ούτε από κόμματα, ούτε από παρατάξεις, θρησκείες… Και όποιος ήθελε με άκουγε. Σε πολλούς ίσως να μην άρεσε, σε άλλους άρεσε. Η δουλειά του δημοσιογράφου είναι να ενημερώνει σωστά και αντικειμενικά τον κόσμο και να μην επηρεάζεται από τίποτα. Εγώ αυτή τη δημοσιογραφία υπηρέτησα 45 χρόνια, αυτή προσπαθώ να μεταδώσω και στους νεώτερους συναδέλφους όταν μιλάω σε Ενώσεις Δημοσιογράφων. Και μάλιστα ένα από τα βιβλία μου, «τα εγκλήματα που συγκλόνισαν την Ελλάδα, όπως τα έζησα» το αφιερώνω στους νεώτερους συναδέλφους μου με μια προτροπή: να πηγαίνουν πάντα στον τόπο που διαδραματίζονται τα γεγονότα και να κάνουν ρεπορτάζ. Όχι από το τηλέφωνο.
Είμαι υπερήφανος για όλα αυτά τα 45 χρόνια της δουλειάς μου, και δεν θα βρεθεί ένας άνθρωπος να πει ότι «έδωσα στον Σόμπολο ένα ευρώ για να πει ή να μην πει κάτι». Όποιος το πει αυτό θα είναι ο μεγαλύτερος ψεύτης όλων των εποχών. Δεν δέχτηκα ποτέ χρήματα για να μην αποκαλύψω ή να διαστρεβλώσω κάτι. Αυτές είναι και οι συμβουλές μου στους νεώτερους συναδέλφους μου.
Κεντρική φωτογραφία: ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ/EUROKINISSI
